Franchising – definicja i charakterystyka

Franchising – co to jest?

Franchising i franczyza to wymiennie stosowane pojęcia. Dotyczą one sposobu na funkcjonowanie firmy. Eksperci podkreślają, że franczyza to bardzo dobry pomysł na biznes i szczególnie rekomenduje się taki sposób tworzenia firmy osobom, które zaczynają przygodę z działalnością gospodarczą. Jeśli chodzi o konkretne wskazanie, czym jest franchising, to należy podkreślić, że jest to układ biznesowy. Polega on na umowie pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą. Franczyzodawca to zazwyczaj spora firma, która posiada już wypracowaną i rozpoznawalną markę. Jej właściciel dobrze orientuje się w prawach rynku, zna metody prowadzenia biznesu w danej branży oraz może pochwalić się dużym doświadczeniem zarządzania działalnością. Franczyzobiorca to firma, która będzie stanowiła placówkę działającą pod marką kontrahenta. Jednocześnie ma funkcjonować jako odrębne przedsiębiorstwo. W efekcie franczyzobiorca prowadzi własną firmę i dba o jej działanie samodzielnie, a w dodatku może korzystać z wiedzy i porad bardziej doświadczonego partnera.

Franchising – jak to działa?

Franchising działa według określonych zasad. Przedsiębiorcy, czyli franczyzobiorca oraz franczyzodawca, podpisują umowę. Muszą w niej zostać zawarte zasady prowadzenia wspólnego biznesu. Franczyzodawca ma za zadanie dostarczyć partnerowi wiedzę oraz markę. Dzięki temu druga strona, czyli franczyzobiorca, nie musi budować od zera swojej rozpoznawalności i może posłużyć się reklamą znanej marki. Posiada także dostęp do wiedzy oraz szkoleń, które muszą być dostępne tak długo, jak franchising jest objęty umową. Franczyzodawca ma za zadanie rozciągnąć nad swoim partnerem opiekę, uwzględniać go w trakcie organizowania szkoleń oraz informować o akcjach promocyjnych oraz wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań. Franczyzobiorca natomiast jest zobowiązany do sfinansowania większej części całej inwestycji. W umowie powinna zostać zawarta zasada dotycząca naboru towarów niezbędnych do prowadzenia działalności. Może się to odbywać tylko u określonych dostawców. Przychód z firmy staje się przychodem przedsiębiorcy i jest pomniejszony o daną część, która odprowadzana jest na rzecz franczyzodawcy.

Podmioty i cechy. Franchising

W świetle prawa i według przepisów, franchising jest system sprzedaży towarów, usług albo technologii. Oparty jest na ścisłej i ciągłej współpracy między dwoma przedsiębiorstwami, które są odrębnie prawnie i finansowo, a także niezależne od siebie nawzajem. Franczyza polega także na określonym w umowie przepływie know-how, czyli porad dotyczących prowadzenia firmy. Istotne jest udzielenie praw oraz przyjęcie obowiązków na mocy umowy franczyzowej. Franchising daje więc konkretne możliwości. Franczyzobiorca korzysta z koncepcji działalności franczyzodawcy, jego znaków towarów oraz pomocy w prowadzeniu działalności gospodarczej. Bardzo ważne jest określenie podmiotów franczyzy. Umowa musi jasno określać, że jest zawarta między dwoma stronami. Jedną z nich jest franczyzodawca i jest on stroną umowy udzielającą praw oraz nakładającą obowiązki franczyzy. Może upoważnić on franczyzobiorcę do korzystania z pakietu franczyzowego. Natomiast druga strona, franczyzobiorca, uzyskuje prawa oraz przyjmuje obowiązki, które składają się na franczyzę. Są to: płacenie franczyzodawcy wynagrodzenia, udostępnianie do kontroli i prowadzenie działalności na własny rachunek i we własnym imieniu. Franchising posiada bardzo konkretne cechy. Istotą tego systemu jest to, że franczyzodawca nadaje franczyzobiorcy prawo i nakłada na niego obowiązek prowadzenia firmy zgodnie z określoną koncepcją. Umowa musi zostać sporządzona na piśmie. Franczyzobiorca zostaje upoważniony do korzystania ze znaku towarowego franczyzodawcy, jego metod prowadzenia działalności gospodarczej, wiedzy technicznej oraz korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej.

Franchising: zalety i wady

Franchising posiada bardzo konkretne zalety i wady. Jeśli chodzi o zalety, to najczęściej wymieniane są następujące: rozpoczęcie współpracy z rozpoznaną już marką, prowadzenie firmy według sprawdzonego pomysłu, dostęp do szkoleń oraz wsparcia partnera, możliwość dofinansowania biznesu, zniwelowanie ryzyka biznesowego oraz efekt skali wzrostu przychodu. Eksperci wskazują także na obecność wad. Są to: kwestia podporządkowania się zasadom franczyzodawcy, możliwość pojawienia się kontroli oraz kar, odgórnie określone plany sprzedażowe, konieczność opłat franczyzowych oraz zbiorcza odpowiedzialność. Franchising jest jednak określany jako bardzo dobry sposób na rozpoczęcie prowadzenia własnej działalności, która ma w krótkim czasie zacząć przynosić spore profity. Warto zaznaczyć, że prowadzenie franczyzy jest bezpieczne. Franczyzobiorca może uzyskać przygotowaną i rozpoznawalną markę, z wypracowanym już wcześniej wizerunkiem. Często także nie musi wiele płacić. Franczyzobiorca nie musi płacić za przygotowanie logo, szkoleń oraz marketing marki, ponieważ uzyskuje to od swojego partnera. Zaletą jest także możliwość podjęcia współpracy z wypróbowanymi kontrahentami oraz dostawcami. Warto jednak wspomnieć, że franchising wymaga od przedsiębiorcy sporego skupienia oraz dbania o biznes, mimo obecności wielu ułatwień. Przede wszystkim należy pamiętać o ograniczonej samodzielności, która jest nierozerwalnie związana z takim układem biznesowym. Wszystkie zmiany oraz innowacje bezwzględnie podlegają ocenie franczyzodawcy, a jednocześnie nie musi on udzielić na nie zgody. Franczyzobiorca musi także ponieść koszty opłaty wstępnej za udzielenie licencji. Przez cały okres trwania umowy franczyzobiorca musi wypłacać dla franczyzodawcy określony w umowie procent obrotów.