Idzie przewrót. Rząd wyprowadzi ze szkół te podręczniki. W tle "eksperymenty"

Rząd wycofa ze szkół repetytoria. Nowa ustawa już na etapie konsultacji

Jedną ze zmiennych, która rezonuje już w środowisku pedagogów szkolnych i w branży wydawniczej jest zapis traktujący o wyłączeniu z procesu dopuszczania podręczników typu repetycyjnego, czyli tzw. repetytoriów . Obok alternatywnej nazwy konkretnych zajęć w szkole (repetytoria mogą oznaczać po prostu lekcje służące powtórzeniu materiału), repetytoria to specyficzny typ podręczników. Co do zasady, takie publikacje zawierają zbiór najważniejszych informacji z jakiejś dziedziny, albo danego segmentu tej dziedziny. Z projektu ustawy MEN, który trafił do procesu legislacyjnego w ostatnim tygodniu lipca br. wynika, że te podręczniki miałyby zniknąć w roku szkolnym 2024/2025. Dotarliśmy do uzasadnienia takiej decyzji.

Zobacz też: Wymuszona dobroczynność? Katolicy szykują przewrót w 800+. W ZUS jak w kościele

MEN: repetytoria to nie środek dydaktyczny. O co chodzi z wycofaniem repetytoriów?

Nieco więcej o repetytoriach w systemie szkolnictwa mówi uzasadnienie Ministerstwa Edukacji opublikowane 26 lipca w RCL. W tym dokumencie czytamy, że wyłączenie możliwości prezentacji treści w podręcznikach w sposób repetycyjny służy niejako pozbyciu się z obiegu treści, które nie stanowią środka dydaktycznego .

Postępowaniu w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego będą podlegać wyłącznie podręczniki, które są środkiem dydaktycznym wspierającym uczniów w nabywaniu przez nich wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla danego przedmiotu na danym etapie edukacyjnym. Wyłączone z możliwości dopuszczania do użytku szkolnego będą opracowania przygotowane w sposób repetycyjny (repetytoria), których celem jest powtarzanie i utrwalanie treści nauczania, z ukierunkowaniem na wykonywanie zadań typu egzaminacyjnego.

Podobne oświadczenie pojawia się jeszcze w rozwinięciu samej istoty treści opracowywanych na wzór repetycyjny , które - jak zaznacza ministerstwo - służą " powtarzaniu i utrwalaniu treści nauczania przez wykonywanie zadań typu egzaminacyjnego lub w sposób podporządkowany ćwiczeniu technik rozwiązywania zadań egzaminacyjnych ". A zatem resort stawia na żywą edukację, a nie szlifowanie zdolności do zdawania egzaminów.

Pozostałe zmiany. Czym są eksperymenty pedagogiczne?

Poza repetytoriami, których wycofanie z pewnością dotknie portfel produktowy wydawców tychże, MEN przewiduje jeszcze decentralizację na poziomie wyrażania zgody na przeprowadzanie w placówkach eksperymentów pedagogicznych . Dotąd taka decyzja leżała po stronie samego resortu, po zmianach miałaby przejść do kuratora oświaty . Eksperymenty pedagogiczne to nic innego, jak jedna z metod badawczych; ta konkretna przypisana jest środowisku szkolnemu i bada określony wycinek lokalnej, szkolnej rzeczywistości. Istotnym elementem badania jest, w myśl definicji ukutej przez Tadeusza Pilcha, pobudzanie stanu zastanego do zmian - zmiany te zachodzą poprzez wprowadzenie dodatkowej zmiennej, czynnika nowego.

Zmiany w języku i podręczniki online

Co istotne, pozostałe zapisy traktują także o oznaczeniach w podręcznikach - treści wykraczające poza zakres ustalony w ramach podstawy programowej (treści dodatkowe) muszą być wyraźnie oznaczane, a wszystkie funkcjonujące w szkole podręczniki - dostępne także w formie cyfrowej .

Ustawa przewiduje też zmiany w pisowni, które wprowadza najnowszym komunikatem Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk. To komunikat z 10 maja br., a zmiany, które wprowadza, zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r.

Projekt noweli trafił do etapu konsultacji publicznych, które potrwają do 26 sierpnia.