Lada dzień zniknie aż 14 mln miejsc pracy. Ludzie nie będą tu już potrzebni, zastąpi nas sztuczna inteligencja

Postępująca automatyzacja

Transformacja cyfrowa jest aktualnie najważniejszym czynnikiem powodującym zmiany w biznesie. To właśnie powszechna automatyzacja dyktuje zanikanie i powstawanie nowych miejsc pracy.

Zwracają  na to uwagę również specjaliści ze Światowego Forum Ekonomicznego (WEF). Raport The Future of Jobs Report 2023 bada, w jaki sposób miejsca pracy i oczekiwane przez pracodawców umiejętności będą ewoluować w ciągu najbliższych pięciu lat. Miejsce miała właśnie czwarta edycja serii. To wydanie kontynuuje prowadzoną w poprzednich wersjach analizę oczekiwań pracodawców, aby dostarczyć nowych informacji odnośnie do trendów społeczno-ekonomicznych. Zwraca też uwagę na to, jak (oraz jakie) zmiany technologiczne będą kształtować miejsca pracy w przyszłości.

W raporcie WEF udostępnionym na ich stronie wyczytać można, że adaptacja technologii pozostanie kluczowym motorem transformacji biznesowej w ciągu najbliższych pięciu lat. Ponad 85% ankietowanych organizacji wskazuje na częstsze wdrażanie nowych i przełomowych technologii oraz poszerzanie dostępu cyfrowego jako trendy, które najprawdopodobniej będą napędzać transformację w ich organizacji.

Szeroko zakrojone badania

Czwarta edycja badania ma jak dotąd najszerszy zakres tematyczny, geograficzny i sektorowy. Badanie przyszłości miejsc pracy przeprowadzono wśród 803 firm – łącznie zatrudniających ponad 11,3 miliona pracowników. Zakres to 27 sektorów branżowych i 45 gospodarek ze wszystkich regionów świata. Analiza obejmuje pytania dotyczące zarówno makro trendów jak i trendów technologicznych i ich wpływu na miejsca pracy. Bada też ich oddziaływanie na umiejętności oraz strategie transformacji siły roboczej, które firmy planują zastosować w latach 2023-2027, podaje WEF na swojej stronie.

Po przeanalizowaniu zebranych danych wynika, że w ciągu następnych pięciu lat powstanie 69 mln nowych stanowisk , głównie takich jak specjaliści od SI i uczenia maszynowego, eksperci ds. analizowania i raportowania danych, specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa i inżynierowie fintech. Jednocześnie jednak ubędzie aż 83 mln etatów. Cięcia mają czekać przede wszystkim takie zawody jak kasjer, specjalista ds. obsługi klienta bankowego, urzędnik pocztowy, pracownicy administracji biurowej.

W wyniku zmian technologicznych, ze szczególnym naciskiem na wdrażanie sztucznej inteligencji, przewiduje się więc, że bilans miejsc pracy ostatecznie zmniejszy się o 14 mln, czyli 2 proc. z 673 mln stanowisk uwzględnionych w raporcie .

Najczęściej wskazywane trendy

„Największe skutki tworzenia i likwidowania miejsc pracy wynikają z trendów środowiskowych, technologicznych i ekonomicznych” , czytamy w raporcie WEF. Wśród wymienionych makro trendów przedsiębiorstwa wskazują, że najsilniejszy efekt tworzenia miejsc pracy będzie wynikał z inwestycji ułatwiających zieloną transformację firm, szerszego stosowania standardów ESG i coraz bardziej zlokalizowanych łańcuchów dostaw.

Dostosowanie się do zmiany klimatu i dywidenda demograficzna w gospodarkach rozwijających się i wschodzących również zajmują wysokie miejsce . Oczekuje się, że postęp technologiczny poprzez coraz częstsze przyjmowanie nowych i pionierskich procedur oraz większy dostęp do technologii cyfrowych przyczyni się do wzrostu liczby miejsc pracy w ponad połowie ankietowanych firm. Jednak wiąże się to też z przewidywaną likwidacją miejsc pracy w jednej piątej firm z wcześniej wymienionych sektorów.

Jako trzy kluczowe czynniki spodziewanej likwidacji miejsc pracy WEF podaje w raporcie „ wolniejszy wzrost gospodarczy, niedobory podaży i wyższe koszty nakładów oraz rosnące koszty utrzymania konsumentów” . Pracodawcy dostrzegają również, że pogłębiające się podziały geopolityczne i utrzymujący się wpływ pandemii COVID-19 będą powodować zakłócenia na rynku pracy – z równym podziałem między pracodawcami, którzy spodziewają się, że te trendy będą miały pozytywny wpływ, a chlebodawcami, którzy oczekują, że będą one miały negatywny wpływ na oferty pracy.

Jak się przygotować na zmiany

Wpływ nowych technologii nie ograniczy się do tworzenia i likwidowania miejsc pracy. Z powodu galopującej transformacji cyfrowej radykalnie zmieni się też podejście do realizacji zadań powierzonych w pracy, a także do kompetencji, którymi może się pochwalić kandydat. Ma to nastąpić w przypadku ok. 44 proc. stanowisk. Jak podaje WEF, w 2022 r. maszyny, automaty i systemy IT były już odpowiedzialne za 34 proc. zadań , a 66 proc. pozostawało w rękach ludzkich. Za pięć lat, w 2027 roku, udział maszyn ma jednak wzrosnąć do 43 proc. Trend jest więc zdecydowanie zwyżkowy.

Warto więc zwrócić uwagę na możliwości dokształcania się albo całkowitego przekwalifikowania. Aby z powodzeniem szukać pracy w najbliższych latach, warto zaznajomić się z różnymi systemami SI. Pracodawcy będą poszukiwać specjalistów, którzy sprawnie wdrożą procedury oparte na sztucznej inteligencji i będą umieć zaimplementować takie rozwiązania do codziennej pracy. Zatrudnienie wśród analityków danych, naukowców, specjalistów od uczenia maszynowego i ekspertów ds. cyberbezpieczeństwa ma szacunkowo wzrosnąć aż o 30 proc. do 2027 roku.

Na wzrost miejsc pracy mogą liczyć też operatorzy sprzętu rolniczego. Szacuje się trzy mln etatów dla osób z uprawnieniami, które doszkolą się według nowych trendów. Podobny przyrost miejsc pracy ma nastąpić w edukacji. Wg. raportu pracodawcy bardziej będą zwracać uwagę na umiejętność efektywnego korzystania z narzędzi SI niż na znajomość języków programowania . Pełny raport jest dostępny bezpłatnie dla wszystkich na stronie weforum.org.