Naukowcy zbadają tajemnice polskich zabytków. Pomogą w tym smartfony i drony

Co potrafią nowoczesne technologie

Prace badawcze przy różnych zabytków prowadzone są często. Jednak nie jest jeszcze popularnie przyjętym procederem wykorzystywanie do tego wszelkich możliwych nowych zdobyczy techniki. A jak sami podkreślają specjaliści z PWR, niektóre zabytkowe obiekty są tak wartościowe, że nie można ich badać w sposób klasyczny, bo to może naruszyć konstrukcję. Takie metody są bowiem często inwazyjne — trzeba montować znaki i aparaturę pomiarową bezpośrednio na budynkach.

Dzięki rozwojowi różnych technologii ten problem może być wkrótce całkowicie nieistotny. Jeśli ich zastosowanie sprawdzi się w przypadku badań poszczególnych elementów, z pewnością zagoszczą w kanonie na stałe. Specjaliści z PWR właśnie sięgnęli po takie zdobycze techniki, aby zbadać obiekty w Będzinie.

- Proponowane badania dotyczą wykorzystania technik mobilnych oraz tzw. fotomonitoringu do oceny postępujących zmian geometrycznych konstrukcji wspomnianych obiektów — powiedziałą mgr inż. Ewa Świerczyńska, kierownik projektu. - W ramach wykonanych cyklicznie obserwacji, a następnie przetwarzania danych w specjalistycznym oprogramowaniu, przetestowane zostaną możliwości, jakie daje współczesna technologia mobilna, bazująca na smartfonach oraz bezzałogowych statkach powietrznych UAV, czyli dronach. Planujemy również wykorzystać technologię naziemnego skaningu laserowego — wyjaśniła badaczka.

Łatwiejszy dostęp do zmian w zabytkach

Obiekty, które w innym przypadku mogłyby pozostać niezbadane, albo w jakiś sposób uszkodzone podczas pomiarów, teraz będzie można sprawdzać bez większych obaw. W przypadku będzińskich obiektów, gdy zajdzie potrzeba sprawdzenia oznak uszkodzeń konstrukcji takich jak szczeliny i dylatacje, do których normalnie dostęp byłby bardzo utrudniony, teraz zastosuje się niewielkie i w pełni mobilne technologie pomiarowe. Na przykład inwentaryzacja szczelin w podłodze Pałacu odbyła się za pomocą smartfona i aplikacji Pix4Dcatch. 

- Naszym głównym celem jest ocena możliwości zastosowania nowoczesnych technologii geoinformacyjnych do badania stanu technicznego konstrukcji budowlanych […], chcemy zidentyfikować deformacje i uszkodzenia, które mogą spowodować złe funkcjonowanie obiektów — wyjaśniła kierownik projektu.

Projekt „Zastosowanie nowoczesnych narzędzi modelowania 3D do określenia stanu technicznego zabytkowych obiektów budowlanych”

Projekt badawczy ma charakter interdyscyplinarny, to duże przedsięwzięcie, w które zaangażowanych jest wielu naukowców z różnych zespołów, m.in. geoinżynierii, fotogrametrii i teledetekcji, a także specjalistów z firmy NaviGate czy Ultraxis. Całość badań z wykorzystaniem zróżnicowanych nowoczesnych technologii potrwa do 15 listopada 2024 r. 

Projekt jest kontynuacją badań prowadzonych przez dr inż. Krzysztofa Karsznię na obiektach Muzeum Zagłębia w Będzinie. Poza zbadaniem wielu interesujących obiektów z wykorzystaniem przydatnych nieinwazyjnych technologii efektem prac zespołu ma być też przygotowanie wniosku grantowego w zakresie ochrony dziedzictwa narodowego.