Nowy postrach na polskich zakupach. Tym razem drożyzna działa na naszą korzyść
Deficyt niektórych produktów w naszej diecie może być korzystny, choć bywa trudny do osiągnięcia i utrzymania w dłuższej perspektywie. W sytuacji, gdy nie możemy decydować podniebieniem — zdecydujemy portfelem. Wyniki badań analityków nad polskimi zakupami w detalu punktują większy, niż przeciętny, wzrost cen na sklepowych pólkach w minionym styczniu. Co z początkiem 2025 r. zdrożało najbardziej?
Podwyżki w sklepach. Początek 2025 r. nas nie rozpieszcza
Analitycy z UCE Research, spółki analityczno-doradczej, we współpracy z delegatami uczelni WSB Merito, opracowali podsumowanie średnich cen detalicznych w polskim handlu w styczniu 2025 r. Z opracowania wynika, że w nowy rok weszliśmy z podwyżkami przekraczającymi typowe wzrosty z końcówki roku minionego. Badany koszyk produktowy składał się w sumie z 76,7 tys. zestawionych cen. Wskazały na wzrost rdr. o 5,9 proc.
Dane zestawione ze swoimi bezpośrednimi poprzednikami jasno wskazują na zwiększoną dynamikę cen: w grudniu 2024 r. roczny wzrost sięgnął 5,6 proc., a w listopadzie - 5,5 proc. W październiku, już według danych GUS, roczny wzrost cen w detalu był jeszcze mniejszy — sięgnął 5,0 proc. i wzrósł tylko 0,03 proc. względem poprzedzającego go września.
Europa odpowiada na wojnę handlową. KE: Będzie odwet za cła Trumpa Zapadła decyzja w sprawie Grzegorza Brauna. Tak ukarze go Parlament EuropejskiPodium drożyzny. Te produkty na sklepowych półkach drożeją najbardziej
Dr Hubert Gąsiński z Uniwersytetu WSB Merito cytowany przez serwis handelextra.pl w raporcie opisuje, że wskaźnik wzrostu cen rok do roku jest, w przypadku obrazowania podwyżek w sklepach, najbardziej wiarygodny. Nie uwzględnia bowiem jednorazowych "skoków" cen, a wskazuje raczej na długofalowe trendy; perturbacje na rynkach dostaw, popytu i podaży poszczególnych produktów, ale też kosztów pracy czy dystrybucji. Jego zdaniem choć miesięczne spowolnienie dynamiki podwyżek wystarczy, by zaobserwować chwilowe wyhamowanie w tempie piętrzenia się cen, to jednak wartości sezonowe; jakkolwiek istotne z punktu widzenia archiwizowania sytuacji gospodarczej w Polsce, są mniej istotne dla użytkownika końcowego.
NIE PRZEGAP: Zapadł wyrok na nasze domowe budżety. Sprawdź konto i się przygotuj
Co zatem zdrożało w polskich sklepach najbardziej? Raport grupuje sklepowe półki w 17 kategoriach. Niemal wszystkie podrożały w zakresach od 2,8 proc. do 10,4 proc. Jedna grupa produktowa zaliczyła spadek, czyli jej ceny zmalały — niewiele, bo o 0,7 proc. (rdr.) Poniżej prezentujemy listę wraz z krótkim komentarzem do każdej z kategorii.
TOP 10. Te produkty podrożały najbardziej: to podium nam sprzyja
- Słodycze i desery: + 10,4 proc. rdr.
Wynik jest kontynuacją trendu. Niejednokrotnie odnotowywaliśmy już, że kolejni producenci czekolady sięgają po "drastyczne kroki"; ostatnio Milka poinformowała o redukcji objętości swoich czekolad. Podwyżki wynikają z problemów z dostępnością kakao i cukru. Przykładowo w 2024 roku, w porównaniu z rokiem 2023, cena ziaren wzrosła niemal trzykrotnie. Wszystko z powodu m.in. nieurodzaju w Afryce Zachodniej, czyli zmian klimatu.
- Owoce: +10,2 proc. rdr. O ile zrezygnowanie ze słodyczy raczej nikomu nie odbije się na zdrowiu, a jeśli już, to raczej pozytywnie, o tyle drożejące owoce to już powód do zmartwień. To kontynuacja trendu zwyżkowego z poprzednich miesięcy - tu jednak, co podnosi także dr Gąsiński, problem raczej ma źródło sezonowe.
- Tłuszcze: masło, margaryna, olej: +9,7 proc. rdr. O drożejącym maśle szereg mediów alarmuje już od dawna. Polski rząd zdążył już w tej sprawie zareagować, uruchamiając pokłady rezerw państwowych.
- Napoje bezalkoholowe: +7,8 proc. rdr.
- Pieczywo: +7,7 proc. rdr.: branża wskazuje na koszty surowców, produkcji i samą dystrybucję
- Nabiał: +7,2 proc. - to kategoria produktowa, która jako jedna z nielicznych odnotowała spadek dynamiki cen. Wcześniej kategoria rosła +8,1 proc. w grudniu, presja inflacyjna w sektorze nabiału może się stopniowo obniżać, choć to na razie pierwszy miesiąc spadkowy
- Karma dla zwierząt: +6,8 proc. rdr.
- Ryby: 5,8 proc. rdr.,
- Wędliny: 5,7 proc. rdr.
- Mięso: 5,2 proc. rdr.
Na 14., ostatnim miejscu piramidy drożenia, znalazły się… warzywa. To w gruncie rzeczy wyjątkowo dobra informacja, bo sektor warzyw zdrożał średnio 2,8 proc. rdr., co jest istotnym spadkiem tempa. W grudniu ten sektor był na trzecim miejscu (+8,6 proc. rdr.). Raport, analizując to procentowe zaskoczenie, punktuje, że sprzyja mu stabilizacja podaży i poprawa dostępności. Po okresie świątecznym, jak domyślają się analitycy, Polacy mogli ograniczyć w swoich koszykach te produkty, wobec czego zarówno producenci, jak detaliści, wyhamowali wzrosty. Można pod to podciągnąć też efekt bazy, czyli nagromadzenia podwyżek w okolicy świąt i ich powolnego rozładowywania już po nich.
