Płatnik VAT. Kim jest? Kogo określamy mianem płatnika VAT?

Płatnik VAT – co tak naprawdę kryje się pod terminem płatnik VAT?

Mianem płatnika VAT określamy osobę fizyczną, która samodzielnie wykonuje działalność gospodarczą bez względu na obrany cel czy wynik końcowy prowadzonej działalności gospodarczej. Płatnikiem VAT może też być osoba prawna, a także jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Płatnikiem VAT może zatem zostać praktycznie każdy: producent, usługodawca czy też osoba zezwalająca innym na korzystanie z przysługujących jej praw (odpłatnie). Głównym kryterium w determinowaniu płatnika jest częstotliwość występowania relacji. W sytuacji gdy osoba fizyczna zakupiła samochód na rynku wtórnym w celu odsprzedania go po kilku latach – wówczas osoba ta nie jest płatnikiem VAT z uwagi na fakt, że sytuacja była incydentalna. Inaczej jest, gdy do takiej czynności dochodzi w sposób ciągły. Osoby, które wykonują pracę polegającą na korzystaniu z wartości niematerialnych i prawnych lub towarów w celach zarobkowych, mają możliwość stania się płatnikiem VAT. W tej sytuacji jednak musi zostać zachowana ciągłość działalności.

Płatnik VAT – kto w praktyce jest płatnikiem?

Płatnikiem VAT co do zasady są przedsiębiorcy. Prowadzenie działalności gospodarczej dotyczy wszelkiej działalności producentów, usługodawców czy też handlowców (w tym przedsiębiorców pozyskujących surowce naturalne) oraz osób wykonujących wolne zawody. Działalność w głównej mierze obejmuje czynności polegające na korzystaniu z wartości niematerialnych i prawnych czy towarów w sposób ciągły, celem osiągniecia z nich zysków majątkowych. Istnieje również możliwość bycia płatnikiem VAT przy braku prowadzenia działalności gospodarczej. Doskonałym przykładem są rolnicy, których nie obejmuje ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, mimo że działalność rolnicza w istocie jest działalnością gospodarczą. W teorii pozwala to rolnikom na zostanie płatnikiem VAT, natomiast należy pamiętać, że większość rolników jest zwolnionych z obowiązku płacenia podatku VAT. Do płatników VAT należą osoby fizyczne, osoby prawne a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej:

• na których ciąży danina z tytułu cła, ponadto w sytuacji, gdy importowany towar jest ustawowo zwolniony z cła lub zastosowana jest stawka obniżona czy stawka zerowa,wykonujące wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru,

• upoważnione do wykorzystania procedur uszlachetniania czynnego lub procedury odprawy czasowej,

• nabywcy usługi, w sytuacji gdy usługodawca nie posiada siedziby na terenie kraju,

• nabywcy towarów, w sytuacji gdy osoba wykonująca dostawę na terytorium kraju jest płatnikiem, który nie posiada siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju, a nabywający posiada siedzibę na ternie kraju czy też osoba prawna niebędącą jednocześnie podatnikiem,

• zobligowane do zapłaty daniny.

Płatnik VAT. Kto nie jest płatnikiem VAT w myśl przepisów?

Jak precyzują przepisy, do grona płatników VAT nie są zaliczane poniższe podmioty:

• urzędy administracji publicznej w zakresie realizowanych zadań,

• organy należące do administracji publicznej,

• zwolnione z daniny są również opłaty dotyczące usług zdrowotnych, edukacji, bezpieczeństwa oraz usług społecznych jak i wybrane usługi finansowe oraz ubezpieczeniowe.

Te podmioty w myśl prawa nie są uznawane za płatników VAT.

Płatnik VAT. Czy przedsiębiorcy zawsze są czynnymi podatnikami VAT?

Prowadząc działalność gospodarczą możliwe jest bycie czynnym płatnikiem VAT – tzw. vatowcem, natomiast nie jest to konieczne pod warunkiem, że obroty jednostki organizacyjnej nie przekraczają 150 000 zł. W sytuacji gdy ten limit zostanie naruszony, przedsiębiorca zobligowany jest do zastania płatnikiem VAT. W takim przebiegu zdarzeń przedsiębiorca zobowiązany jest złożyć formularz VAT-R w urzędzie skarbowym. Formularz należy złożyć w urzędzie najpóźniej w dniu przed rozpoczęciem sprzedaży, która obejmuje podatek VAT. Osoba prowadzącą działalność gospodarczą zmuszona jest zostać płatnikiem VAT w sytuacji, gdy działa w określonych branżach, w przypadku których przepisy nie zezwalają na zwolnienia z tytułu podatku od wartości dodanej oraz nie posiada siedziby na terenie RP. W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej istnieje możliwość zmiany statusu płatnika. Czynny vatowiec posiada możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupów usług i towarów z racji prowadzonej działalności gospodarczej. Płatnik zobligowany jest do prowadzenia rejestru zakupu oraz sprzedaży VAT, na podstawie którego sporządzana jest deklaracja VAT na koniec okresu rozliczeniowego, w której wykazany zostaje podatek należny i naliczony. W sytuacji gdy podatek należny jest wyższy od podatku naliczonego, podatnik zobligowany jest do opłacenia różnicy w terminie. W odwrotnej sytuacji istnieje możliwość zwrotu nadwyżki lub przeniesienia jej na przyszły okres.