Polacy toczą wojny o finanse w małżeństwie. Ekspert apeluje: oddzielajcie uczucia od ekonomii
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), w 2023 r. w Polsce na 145 898 zawartych małżeństw przypadało aż 40 648 rozwodów. Ryzyko rozwodu w Polsce jest więc całkiem wysokie. Krakowski ekspert ds. rozwodów — wieloletni sędzia, a obecnie adwokat: mec. Robert Tomczyk w rozmowie z portalem BiznesINFO podpowiada, jak zabezpieczyć swój majątek przed zawarciem małżeństwa.
Tak powinien wyglądać budżet domowy w małżeństwie. Prawnik rozwiewa wątpliwości
Prawnik wyjaśnia, do kogo należą pieniądze zarobione w trakcie trwania związku i jakie problemy może generować podział majątku, jeżeli małżonkowie i ich rodzice podejmują nierozsądne decyzje. Przepisy polskiego prawa wskazują, do kogo należy majątek w małżeństwie, oraz na jakich zasadach pokrywa się koszty utrzymania gospodarstwa domowego.
- Dopóki trwa małżeństwo, każdy z małżonków ma obowiązek przyczyniać się do utrzymania rodziny w miarę swoich sił i możliwości. Małżonkowie decydują, w jaki sposób dysponują środkami pieniężnymi. Jeśli nie ma umowy o rozdzieloności majątkowej, wynagrodzenie za pracę co do zasady wchodzą do majątku wspólnego — wyjaśnia mec. Robert Tomczyk w rozmowie z portalem BiznesINFO.
Z przemocą ekonomiczną można walczyć w sądzie
Adwokat przyznaje, że pomimo tych zasad zjawisko przemocy ekonomicznej w polskim małżeństwie występuje bardzo często. Dane z Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wskazują, że ok. 16 proc. Polek padło ofiarami przemocy ekonomicznej. - To niestety dość powszechnie występujące zjawisko. W społeczeństwie pokutuje przekonanie, że każdy w małżeństwie ma swoje pieniądze. Jeżeli nie ma rozdzielności majątkowej, to jest to jest nieprawda — podkreśla mec. Tomczyk.
Adwokat tłumaczy też, co może zrobić jeden z małżonków, jeżeli druga strona nie dokłada się do utrzymania gospodarstwa domowego.
- Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w takiej sytuacji wnieść powództwo o zobowiązanie drugiego z małżonków do przyczynienia się do kosztów utrzymania rodziny. Takie powództwo może zadziałać, jeżeli małżonek ma zarówno siły, jak i możliwości przyczynienia się do utrzymania gospodarstwa, ale tego nie robi. Najczęściej dotyczą one mężczyzn, którzy nie dają pieniędzy i kobiet, które nie mają środków, żeby nakarmić dzieci. Zdarzają się też sytuacje odwrotne, jeśli chodzi o płeć — dodaje mec. Rafał Tomczyk.
W takim przypadku sąd może zasądzić określoną kwotę, którą jeden z małżonków powinien przeznaczyć na utrzymanie rodziny. Takie sprawy, jak podkreśla ekspert, zdarzają się jednak niezwykle rzadko i w zależności od sądu oraz zebranego materiału dowodowego mogą trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
Co zrobić, jeśli mąż lub żona mają długi? Prawnik wskazuje kilka rozwiązań
Z danych raportu BIG InfoMonitor wynika, że długi Polaków wzrosły powyżej 84,7 miliardów złotych w grudniu 2024 roku.
Co w sytuacji, kiedy osoba, która zawarła związek małżeński, ma długi? Czy mąż lub żona muszą je spłacać?
Mec. Robert Tomczyk podkreśla, że jeżeli małżonkowie nie mają rozdzielności majątkowej, zazwyczaj według prawa długi są wspólne.
-Te zagadnienia są bardzo wielowątkowe, należy jednak pamiętać, że co do zasady w takiej sytuacji kredytów nie powinno się nikomu udzielać bez zgody współmałżonka. W przeciwnym wypadku można domagać się uznania, że te zobowiązania obciążają tylko jedną stronę - jeśli doszło do przekroczenia zasad zwykłego zarządu rodzinnym majątkiem. Wtedy można stwierdzić, że umowa była bezskuteczna względem drugiego małżonka. Są to jednak już bardziej skomplikowane kwestie dotyczące prawa cywilnego — dodaje mec. Tomczyk
Małżeństwo jest instytucją prawną, która może stać się pułapką pod wieloma względami. - Ludzie wchodzą w takie związki najczęściej z powodów uczuciowych i nie kalkulują tego, co się może stać. Apeluję jednak, aby oddzielać uczucia od względów ekonomicznych — dodaje mec. Robert Tomczyk.
Polacy stronią od rozwiązania, które zaoszczędziłoby im kłopotów.
Zdaniem prawnika najlepszą formą zabezpieczenia przed wszystkimi niespodziewanymi sytuacjami związanymi z finansami w małżeństwie jest rozdzielność majątkowa, jednak Polacy bardzo rzadko decydują się na taki krok.
- Umowa o rozdzielności majątkowej oznacza, że nigdy nie powstaje majątek wspólny. Wtedy każdy z małżonków pracuje osobno na siebie i też zaciąga zobowiązania osobno na siebie. Z drugiej strony w takiej sytuacji ten z małżonków, który będzie słabszy pod względem ekonomicznym, nie może domagać się żadnego wsparcia poza żądaniem przyczyniania się do utrzymania rodziny, o czym wspomniano wyżej — podsumowuje mec. Robert Tomczyk.
Adwokat odpowiedział też na pytanie o to, jaki jest jego zdaniem jeden z największych błędów w kwestii dotyczącej majątku w trakcie trwania małżeństwa.
Prawnik wskazuje sytuację, kiedy rodzice lub krewni decydują się na darowiznę o dużej wartości, np. dom lub działkę i przekazują ją obojgu małżonkom, zamiast dać ją wyłącznie swojemu dziecku.
Takie decyzje zapadają w naszym kraju bardzo często.
- W takich sytuacjach rodzice jednego z małżonków zakładają, że wszystko będzie dobrze, dlatego nie decydują się na przekazanie domu lub ziemi tylko swojemu dziecku. W tej sytuacji w przypadku rozwodu ich dziecko będzie musiało spłacić swojego byłego już małżonka — zaznacza prawnik.
