Polska oficjalnie drugim Meksykiem. 15-latkowie przebadani: czerwona flaga dla całego systemu
Polski system szkolnictwa nie stwarza warunków, w których uczniowie byliby dociekliwi, mieli motywację do zdobywania nowych informacji i wierzyli w swoje umiejętności. Badania OECD wskazują, że gdy dyskusja o edukacji skupia się na tym, czy w kanonie lektur powinien być Gombrowicz, czy Wojtyła, umykają nam znacznie, znacznie poważniejsze problemy.
OECD zbadało motywację, wiarę w siebie i stosunek do nauki
Najważniejszą wartością nowego raportu opublikowanego przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju jest to, że skupia się na zupełnie innych aspektach edukacji niż miałkie debaty o tradycji i kulturze. Zamiast tego uwagę poświęca się nastawieniu i kompetencjom, jakie kształtuje edukacja, a w przypadku Polski - nie kształtuje.
Opublikowany właśnie raport zawiera wnioski z badań PISA przeprowadzonych jeszcze w 2022 r. Skupia się on nie na tym, w jakim stopniu są oni chętni do nauki, czy wierzą we własne możliwości, zdolność do doskonalenia umiejętności i zdobywania wiedzy. Przeanalizowano także, w jakim stopniu angażujące są dla nich strategie uczenia się.
Rewolucja na lekcjach WF. Otylia Jędrzejczak wchodzi do gry: zmiany w podstawówkach i liceachBrak warunków do kształtowania dociekliwości - porównywalny z Polską tylko Meksyk
Jak zauważa Polski Instytut Ekonomiczny, nastawienie do nauki i wiara we własne kompetencje wśród polskich uczniów (badano grupę 15-latków) są zdecydowanie bardziej negatywne niż u ich rówieśników z ponad 80 państw na całym świecie. Co więcej, podobne rezultaty uzyskano zarówno wśród uczniów uzyskujących najlepsze wyniki, jak i uczących się przeciętnie i kiepsko.
Wyniki badań PISM wskazują, że w Polsce mamy do czynienia z krytycznym problemem - brakiem dociekliwości czy raczej brakiem warunków do tego, by uczniowie mogli być dociekliwi. Tylko w Meksyku uzyskano zbliżony wynik w pytaniu o to, czy uczeń prosi o wyjaśnienia, jeśli nie rozumie danego zagadnienia. W Polsce robi to 27 proc. uczniów, średnio na świecie 47 proc.
W kategorii pytań dot. strategii uczenia i obejmujących myślenie krytyczne, zarządzanie pracą czy sprawność procesów kognitywnych, Polska także wyróżnia się niekorzystnie. Zwłaszcza umiejętność zapoznawania się z perspektywą innych uczniów przed zajęciem stanowiska, tak ważna w dorosłym życiu, jest rzadka. W Polsce praktykę tę stosuje 43,6 proc., na świecie blisko 60 proc.
Polscy uczniowie nie wierzą w siebie i nasz system szkolnictwa
Pewnym paradoksem może być, że Polscy uczniowie odnoszą dobre wyniki w testach umiejętności matematycznych przeprowadzanych w ramach PISA. Z 80 państw plasujemy się w drugiej dziesiątce. OECD przyznaje jednak, że wyniki testu nie przekładają się na wymierne wyniki nauczania, co z kolei widać w badaniu nad motywacją i predyspozycjami do nauki.
Nowych zagadnień w polskich szkołach lubi się uczyć nieco ponad 26 proc. uczniów. Na świecie wynik wynosi 50,1 proc. Lubiących wyzwania jest nieco więcej, bo 38,9 proc., jednak nadal znacznie mniej niż na świecie - 46,9 proc.
Najważniejszym wnioskiem z badań może się jednak okazać to, że uczniowie w Polsce zwyczajnie nie wierzą w szkołę i edukację. Tylko połowa polskich 15-latków jest zdania, że szkoła nauczyła ich umiejętności, które okażą się przydatne w pracy. Średnia z 80 państw jest o blisko 17 proc. wyższa.
