Pracodawca może przerwać twój urlop i kazać wrócić do pracy. Prawnik wskazuje, kiedy ma takie prawo

Pracodawca może przerwać urlop pracownika

Aleksandra Maciocha, prawnik z Kancelarii Abbeys Legal Zańko Majcher-Czyż Adwokaci i Radcowie Prawni Sp. K. podaje, w jakich okolicznościach można odwołać pracownika z urlopu.

“Zgodnie z art. 167 § 1 k.p. może to nastąpić tylko wówczas, gdy obecność pracownika w zakładzie wymagana jest przez okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Chodzi więc o szczególne potrzeby pracodawcy, które nie mogłyby być zaspokojone bez obecności pracownika odwołanego z urlopu”. 

Podaje, że do okoliczności wymagających obecności pracownika w zakładzie pracy zaliczyć można np. konieczność usunięcia awarii urządzeń, niespodziewaną kontrolę dotyczącą stanowiska pracy danego pracownika czy przesunięcie terminu rozprawy sądowej, w której pracownik reprezentuje pracodawcę (por. A. Kosut [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 94-304(5), wyd. VI, red. K. W. Baran, Warszawa 2022, LEX/el.).

Odwołanie pracownika z urlopu

Przepisy Kodeksu pracy nie wskazują wprost, co to znaczy odwołanie urlopu “zgodne z prawem”. Prawniczka wskazuje, co należy rozumieć pod tym pojęciem.

“Założyć należy, że skuteczne odwołanie pracownika z urlopu wymaga od pracodawcy złożenia jednoznacznego oświadczenia woli w sposób pozwalający pracownikowi zapoznać się z jego treścią. Dla przykładu: wymogu skutecznego odwołania urlopu nie spełni przesłanie wiadomości w tym zakresie na prywatną skrzynkę mailową pracownika (szczególnie jeżeli taki środek komunikacji nie był dotąd wykorzystywany w relacjach pomiędzy pracownikiem a pracodawcą). W literaturze dominuje tożsame stanowisko. K. Sienkiewicz wskazuje, że „aby przerwać urlop, przełożony musi się skontaktować z pracownikiem. Ten zaś nie ma obowiązku odbierania służbowego telefonu ani sprawdzania skrzynki e-mailowej, chyba że tak stanowi np. regulamin pracy” (por. K. Sienkiewicz,
Wypoczywasz na plaży, a szef dzwoni i każe wracać, Rzeczposp. PCD 2014, nr 7, s. 11)” - wyjaśnia ekspertka.

 Oznacza to, że jeżeli takiego obowiązku nie ma (np. w regulaminie pracy) lub pracodawca nie zobowiązał pracownika do wskazania numeru kontaktowego podczas urlopu, brak skutecznego odebrania przez pracownika wiadomości/korespondencji o odwołaniu z urlopu nie jest wiążące. 

Powyższe nie stanowi jedynego wymogu, jaki spoczywa na pracodawcy. Odwołanie pracownika z urlopu powinno być uczynione ze stosownym wyprzedzeniem, aby umożliwić pracownikowi stawienie się w zakładzie pracy w wyznaczonym przez pracodawcę terminie.

Pracownik musi wrócić do pracy

Odwołanie z urlopu jest uprawnieniem pracodawcy. “Jeżeli jest dokonane zgodnie z prawem pracownik ma obowiązek przerwać urlop i wykonać polecenie pracodawcy” - zaznacza Aleksandra Maciocha. Dodaje też, że za jego niewykonanie grożą pracownikowi sankcje przewidziane w Kodeksie pracy. 

“Niestawienie się pracownika do pracy w razie odwołania z urlopu może być kwalifikowane jako opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, co z kolei może pociągać za sobą
różnorodne skutki (zaczynając od odpowiedzialności porządkowej, kończąc na rozwiązaniu umowy o pracę w oparciu o art. 52 k.p.).” - wyjaśnia prawniczka. 

Obowiązek stawiennictwa w zakładzie pracy na wezwanie pracodawcy wynika także z ciążącego na pracowniku obowiązku dbania o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.)

Pracodawca musi pokryć koszty

Zgodnie z artykułem 167 § 2 Kodeksu Pracy, pracodawca ma obowiązek pokryć koszty, jakie pracownik poniósł w związku z odwołaniem go z urlopu.

Koszty, o których mówi ten przepis, muszą być bezpośrednio związane z odwołaniem pracownika z urlopu i powinny być udokumentowane. Pracownik powinien przedstawić rachunki lub inne potwierdzenia dotyczące poniesienia tych kosztów, na przykład przedstawić pracodawcy bilety lotnicze, kolejowe, autobusowe. Dodatkowo pracownik może domagać się zwrotu kosztów niewykorzystanej części opłaconego wypoczynku. W tym celu pracownik może przedstawić pracodawcy dokumenty poświadczające opłacenie pobytu w hotelu, biletów do muzeum lub zorganizowanych wycieczek.

Jeśli w wyniku odwołania pracownika z urlopu, powrócił on do pracy, a ta decyzja spowodowała również przerwanie urlopu przez członków jego rodzinę (np. gdy pracownik był na urlopie wraz z dziećmi), pracownik może domagać się do zwrotu także tych kosztów, które pokrył w związku z wcześniejszym powrotem z urlopu jego rodziny. Obejmować to może koszty związane z niewykorzystaną częścią wypoczynku czy bilety lotnicze dla rodziny. 

Warto zauważyć, że jeśli pracodawca, po powrocie pracownika, nie pokryje wskazanych wydatków, pracownik ma prawo skorzystać z możliwości domagania się swoich roszczeń
przed sądem pracy.