Prokurent może mieć w spółce uprawnienia równe zarządowi. Ale jego odpowiedzialność bywa ograniczona
Zdarza się, że zarządowi spółki brakuje czasu i możliwości do realizacji niektórych zadań. W takiej sytuacji sprawdza się prokurent, który może reprezentować spółkę w kontaktach z urzędami czy przed sądem. Zarząd lub przedsiębiorca mogą nadać mu także uprawnienia specjalne.
W ustawie Kodeks cywilny, która reguluje tę kwestię, zostały wyróżnione trzy rodzaje udzielanej prokurentowi tzw. prokury, czyli pełnomocnictwa do reprezentacji: samoistną, łączną oraz oddziałową.
Prokurent samoistny może reprezentować spółkę samodzielnie lub razem z członkiem zarządu. Prokura łączna oznacza współdziałanie co najmniej dwóch prokurentów, oddzielna powierzana jest kilku, niezależnym od siebie prokurentom.
Bez wykształcenia
Prokurentem może być osoba fizyczna mająca pełne uprawnienia do czynności cywilnoprawnych. Nie może nim zostać osoba prawna ani fizyczna wykonująca zawód managera, prawnik, ani członek rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki z o.o. Kodeks cywilny nie stawia natomiast przed prokurentem żadnych konkretnych wymagań w kwestii wykształcenia.
Do kontaktów z US
Prokurent ma uprawnienia równe niemal członkom zarządu, choć konkretny zakres jego obowiązków określa prokura. Najczęściej upoważnia go ona do reprezentowania przedsiębiorcy albo zarządu w sprawach sądowych i pozasądowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Może reprezentować spółkę w kontaktach z innymi podmiotami, zawierać i wypowiadać umowy handlowe, składać oświadczenia o potrąceniu czy uznaniu długu.
Kontaktuje się zazwyczaj także z sądami, bankami, urzędami państwowymi, samorządowymi i ma prawo podpisywania różnego rodzaju umów, przede wszystkim sprzedaży, kupna, najmu, może zaciągać kredyty, wystawiać i podpisywać weksle, jak również umowy o pracę. Prokura uprawnia go zazwyczaj także do wnoszenia, w imieniu spółki, spraw sądowych, uczestnictwa w rozprawach i zawierania ugody. Prokurent bywa również pełnomocnikiem spółki w kontaktach z urzędem skarbowym.
Zobowiązania likwidatora
Odpowiedzialność prokurenta ogranicza się do zakresu opartego na sprawcy szkody. Zgodnie z ustawą Kodeks Cywilny, prokurent odpowiada w spółce niezależnie od niej za ewentualne szkody, których przyczyną było jego zawinione działanie. Nie jest natomiast odpowiedzialny za zobowiązania spółki wobec osób trzecich (pozostaje ona po stronie podmiotu, przechodząc na członków zarządu, ewentualnie likwidatora).
Fałszywy prokurent
Prokurent może natomiast odpowiadać za przekroczenie granic swojego umocowania i decyzje podejmowane przez tzw. fałszywego prokurenta (po złożeniu z funkcji). Mimo tego, że jest upoważniony do reprezentowania spółki, nie można przypisać mu odpowiedzialności za jej działania. Jego odpowiedzialność podlega ogólnym przepisom Kodeksu Cywilnego, które stanowią, że tylko wtedy jest to możliwe, gdy działa na szkodę spółki.
