Staż urlopowy – jak go ustalić dla pracownika?

Staż urlopowy. Definicja i stosunek pracy

Staż urlopowy – jak powinien być naliczany? Przede wszystkim, tego typu staż dotyczy osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Należy z tytułu stosunku pracy naliczać im urlop o odpowiedniej wysokości. Wymiar urlopu jest zależny od ich stażu pracy. W takiej sytuacji można zastanawiać się: czym jest staż urlopowy? Jego definicja brzmi: to suma okresów pozostawania w zatrudnieniu o charakterze pracowniczym. Istnieją także konkretne liczby dotyczące długości urlopu. Jeśli staż wynosi mniej niż 10 lat, to pracownikowi przysługuje 20 dni urlopu wypoczynkowego w ciągu roku. Natomiast w sytuacji, kiedy wynosi co najmniej 10 lat, pracownikowi należny jest urlop wynoszący 26 dni. Aby ustalić staż urlopowy, pracodawca musi uwzględnić wszystkie okresy zatrudnienia danego pracownika. Konieczne jest więc wyróżnienie okresów na podstawie stosunku pracy, jak i innych, które wliczają się do stażu pracowniczego na mocy odpowiednich przepisów.

Staż urlopowy a ustalenie stażu pracowniczego

Staż urlopowy jest ustalany przede wszystkim na mocy okresów zatrudnienia danego pracownika. Pracodawca musi wziąć pod uwagę szereg czynników. Są to między innymi: czas zatrudnienia u dotychczasowego pracodawcy; czas pracy w poprzednim zatrudnieniu, bez względy na przerwy w nim oraz sposób ustania stosunku pracy; okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz odbytą czynną służbę wojskową. Staż urlopowy jest także wyliczany na podstawie czasu trwania zawodowej służby wojskowej, okresu pełnienia służby publicznej w charakterze policjanta albo funkcjonariusza, prowadzenia gospodarstwa rolnego lub wykonywania pracy w gospodarstwie współmałżonka oraz przypadającego przed 1.01.1983 rokiem okresu pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rodziców albo teściów, który poprzedzał objęcie tego gospodarstwa. Kolejne czynniki to urlop bezpłatny (udzielony na czas wykonywania pracy u innego pracodawcy), bezpłatny urlop szkoleniowy (udzielony pracownikowi, który bez skierowania pracodawcy zdecydował się podnieść kwalifikacje zawodowe), zatrudnienie u zagranicznych pracodawców oraz wykonywania pracy nakładczej. Staż urlopowy wylicza się także na podstawie okresu, za który pracownik otrzymywał odszkodowanie z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę oraz okresu, za który pracownik otrzymał wynagrodzenie w związku z orzeczeniem sądu przywracającym go do pracy albo przydzielającym mu odszkodowanie z powodu bezprawnego rozwiązania umowy o pracę przez poprzedniego pracodawcę.

Umowy cywilnoprawne i nauka a staż urlopowy

Co ważne, staż urlopowy nie jest zależny od okresów zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych (umowy o dzieło, umowy zlecenia). Pracodawca ma prawo wyliczyć staż jedynie na podstawie przedłożonych mu przez pracownika świadectw pracy, a także innych dokumentów, które potwierdzają realizację stosunku pracy w danym okresie. Jeśli pracownik nie może dostarczyć takich dowód, pracodawca dokonuje obliczeń stażu na podstawie posiadanych danych. Staż urlopowy jest więc w dużej mierze zależy od dostarczenia przez pracownika odpowiedniej dokumentacji. Co ciekawe, do tego stażu zaliczają się także okresy związane z nauką. Muszą być potwierdzone dyplomami ukończenia szkoły lub innymi dowodami, które potwierdzają okresy nauki. Te okresy określane są w konkretny sposób i ważny jest tytuł ukończenia. Do stażu można zaliczyć ukończenie zasadniczej albo innej równorzędnej szkoły zawodowej, jeśli przewidziany program nauczania trwa nie więcej niż 3 lata, ukończenie szkoły zawodowej, jeśli nauka trwa nie dłużej niż 5 lat oraz ukończenie średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych oraz równorzędnych szkół zawodowych w sytuacji, kiedy nauka trwała 5 lat. Staż urlopowy jest także wyliczany na podstawie okresów nauki w średniej szkole ogólnokształcącej, jeśli trwała ona 4 lata i nauki w szkole policealnej, jeśli trwała 6 lat. Ważne jest także ukończenie szkoły wyższej, jeśli nauka trwała 8 lat – jest to niezależne od uzyskanego tytułu. Warto wiedzieć, że okresów nauki nie można sumować.

Staż urlopowy. Jak wyznaczyć wymiar urlopu?

Staż urlopowy – co zrobić, kiedy okresy się kumulują? W przykładowej sytuacji, kiedy pracownik jednocześnie studiował i pracował na zasadzie umowy o pracę, to należy wybrać tylko jeden z tych okresów. Często wybierany jest korzystniejszy dla pracownika. Jeśli pracownik posiadał symultanicznie dwie umowy o pracę, to nie istnieje możliwość zsumowania czasu trwania obu tych umów. Co ważne, jeśli osoba zatrudniona nie złoży dokumentów, które potwierdzają dane okresy nauki – na przykład dyplomów ukończenia szkoły – to pracodawca nie ma prawnego obowiązku przyznania mu wyższego wymiaru urlopu. Taka sytuacja ma również zastosowanie, jeśli oczywiste jest, że pracownik posiada co najmniej 10 lat stażu pracy.

Wiesz już, czym jest staż urlopowy. Jest to suma okresów pozostawania w zatrudnieniu. Ta liczba przekłada się w bezpośredni sposób na liczbę dni urlopu, która będzie przysługiwać pracownikowi w ciągu trwania danego roku kalendarzowego. Ilość dni urlopowych do wykorzystania (czyli tak zwany wymiar urlopu na dany rok) jest podzielna w zależności od tego, ile czasu pozostawał w stosunku zatrudnienia, a także w jakim wymiarze czasu pracy pracował. Jeśli pracownik zostaje zatrudniony w ciągu trwania roku, to wymiar urlopu musi zostać ustalony proporcjonalnie do okresu zatrudnienia trwającego i planowanego u obecnego pracodawcy. Staż urlopowy funkcjonuje więc na zasadzie proporcjonalności. Ta zasada odnosi się także do osób zatrudnionych na część etatu. Pracownik posiada prawo do urlopu w wymiarze wprost proporcjonalnym do jego wymiaru czasu pracy.