Rząd to kolegialny organ władzy wykonawczej, co do zasady obecny każdy państwie o ustroju demokratycznym. Na czele rządu zazwyczaj stoi Premier (Pierwszy Minister), choć w niektórych państwach szef rządu nosi inną nazwę, wynikającą z tradycji. Dla przykładu, w Niemczech rolę szefa rządu pełni kanclerz.
Kompetencje rządu również mogą nieznacznie różnić się w zależności od kraju, jednak zwykle są dość podobne. W Polsce rząd przede wszystkim zapewnia wykonanie ustaw, uchwala budżet państwa i kieruje jego wykonaniem, koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej, a także sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków międzynarodowych i obronności państwa.
Sposób wybierania rządu w każdym państwie definiowany jest nieco inaczej, w zależności od ustalonego porządku prawnego. W Polsce zasady te ustalane są przez Konstytucję. Zgodnie z jej zapiskami, to Prezydent RP jest odpowiedzialny za wybór nowego premiera – powołuje on go wedle własnego uznania, choć przyjęta jest w Polsce tradycja, wedle której na premiera powołuje się prezesa partii, która zwyciężyła w wyborach, lub innego z jej prominentnych członków.
Gdy desygnowany przez prezydenta kandydat na premiera stworzy rząd, proponuje on jego skład posłom na Sejm wraz ze swoim planem działania, wygłaszając exposé. Decyzja o zaakceptowaniu składu nowego rządu (udzielenie wotum zaufania) zależna jest wówczas od głosowania sejmowego. Wotum zaufania musi być udzielone bezwzględną większością głosów, przy udziale minimum połowy ustawowej liczby posłów.
Jeżeli posłowie nie zdecydują się na udzielenie wotum zaufania nowemu rządowi, ten musi podać się do dymisji. Wówczas inicjatywa wyboru premiera przypadnie właśnie posłom. Kandydata na premiera może zgłosić grupa minimum 46 posłów. Wotum zaufania po raz kolejny musi zostać udzielone bezwzględną większością głosów. Jeżeli i w tym przypadku nowy rząd nie zostanie wybrany, inicjatywa powraca do prezydenta, jednak dla udzielenia wotum zaufania w kolejnym głosowaniu wystarczy większość zwykła.
Wybory parlamentarne 2023 już za nami, a partią, która zdobyła w nich największą ilość głosów, zostało Prawo i Sprawiedliwość. Prezydent Andrzej Duda zapewne powierzy misję utworzenia rządu jednemu z reprezentantów właśnie tej partii, jednak jest mało prawdopodobne, by Prawo i Sprawiedliwość utworzyło rząd – większość sejmowa w tych wyborach przypadła w udziale opozycyjnej koalicji, budowanej przez Koalicję Obywatelską, Trzecią Drogę i Lewicę.
Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, a także drogę, jaką zgodnie z Konstytucją trzeba przejść w celu utworzenia nowego rządu, powinniśmy uzbroić się w cierpliwość. Zaprzysiężenie nowego rządu zobaczymy zapewne dopiero w grudniu, a na jego czele prawdopodobnie stanie Donald Tusk.
Pokaż więcej
Pierwsza połowa 2024 roku była rekordowa pod względem wpływów do budżetu państwa za sprawą podatku od sprzedaży „małpek”. Tani alkohol w małych butelkach jest w Polsce coraz popularniejszy, co skłania rządzących do ponownej analizy problemu. To oznacza, że możemy spodziewać się istotnych zmian w obowiązującej od 2021 tzw. ustawie małpkowej.
Rząd zamierza wprowadzić nowe opłaty drogowe – wysokość jednej będzie zależała od emisji dwutlenku węgla, a wysokość drugiej od klasy emisji EURO. Taka informacja pojawiła się na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Wiadomo już też w jaki sposób będą pobierane opłaty.
Ujawnienie informacji o tym, że posłowie Kinga Gajewska i Arkadiusz Myrcha, będący małżeństwem, pobierają z Sejmu ryczałt na wynajem mieszkania w Warszawie, wzbudziła zainteresowanie innymi przypadkami nadużyć. Nie tylko nie jest to jednak odosobniony przypadek, lecz praktyka powszechna, także wśród ministrów i najbogatszych posłów.
Po raz pierwszy rząd w oficjalnym dokumencie stwierdził, że program „500+” poniósł klęskę nie spełniając swojego podstawowego założenia – nie przyczynił się do wzrostu urodzeń. Pomimo, że na świadczenie wydano 305 miliardów złotych, liczba urodzeń wciąż spada. Jednocześnie zasięg skrajnego ubóstwa jest identyczny jak przed wprowadzeniem programu.
Dwa dni - tyle wystarczyło, by rzekomo rządowy projekt ustawy o związkach partnerskich nie tylko przestał być rządowy, ale też stał się zarzewiem kolejnej odsłony konfliktu wśród koalicjantów. Pierwsze komentarze sugerują, że w stronę wprowadzenia nowej instytucji w Polsce nie uczyniono przez cały rok żadnego kroku naprzód.
Rząd obciął dofinansowanie dla polskiego statku badawczego „Oceania”. To jedyna polska jednostka zdolna do prowadzenia działań poza Bałtykiem. Decyzja o wycofaniu dotacji oznaczać będzie zezłomowanie cennego statku – alarmują naukowcy i zwracają się do resortu z dramatycznym apelem o zmianę decyzji. Czy jest szansa na uratowanie „Oceanii”? Jest odpowiedź ministerstwa.
Załatwienie sprawy w urzędzie potrafi być bardzo kłopotliwe z wielu powodów. Główną przeszkodą nierzadko są jednak godziny pracy. Większość urzędników pracuje bowiem standardowo od 8.00 do 16.00. W tym zakresie szykuje się wielka zmiana. Rząd zapowiedział prawdziwą rewolucję w sposobie funkcjonowania tych instytucji. Jakie będą nowe godziny otwarcia?
Nowe przepisy dotyczące sprzedaży alkoholu mają wprowadzić obowiązek stosowania opakowań szklanych lub metalowych dla małych pojemności oraz zakaz wprowadzania na rynek nietypowych form alkoholu, takich jak proszki czy… żele. Tak polska legislacja reaguje na kryzys alko-tubek.
W 2024 roku niemal dwukrotnie powiększyła się liczba cudzoziemców, którzy otrzymują w Polsce pomoc socjalną – poinformowała ”Rzeczpospolita”. Co to oznacza dla budżetu państwa? Według informacji opublikowanych przez gazetę, w wyniku tak dużego wzrostu, rząd musiał sięgnąć po dodatkowe środki z rezerwy celowej. Podano dokładne kwoty.
Trzy ministerstwa pracują wspólnie, by w końcu zwiększyć poziom bezpieczeństwa na polskich drogach – poinformował wiceszef MSWiA Czesław Mroczek. Planowane zmiany są konkretne i na pewno utrudnią życie drogowych piratów. Duże rozczarowanie czeka też kierowców, którzy korzystali z możliwości kasowania punktów karnych. Przestępstwem za to mają się stać nielegalne wyścigi oraz drogowa ekwilibrystyka.
Projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach trafił właśnie do konsultacji. Jeśli zmiany wejdą w życie, pomogą uczniom, którzy nie zamierzają uczestniczyć w zajęciach z religii, a dotąd traciły czas za sprawą ”okienka” w środku dnia. Zmiany dotyczą też tego, ile godzin będzie miała religia w szkolnym tygodniu.
Na rok 2024 przewidziano tylko siedem niedziel handlowych. Zostały jeszcze dwie i obie zaplanowane są na bardzo późny okres roku. Przedsiębiorcy są załamani, a w Sejmie wciąż czeka ustawa. Najbliższe niedzielne zakupy zrobimy dopiero za kilka dobrych tygodni.
Nadchodzące tygodnie przyniosą kolejne zagrożenia dla terenów, które wciąż zmagają się ze skutkami powodzi. W piątek 20 września główny geolog kraju wydał ważne ostrzeżenie dotyczące niebezpiecznych zjawisk, które z wysokim prawdopodobieństwem będą występować tam, gdzie wcześniej uderzyła woda. Jeśli mieszkasz w południowej lub południowo-zachodniej części kraju – musisz to wiedzieć.
Ministra klimatu i środowiska Paulina Henning-Kloska obiecała pieniądze na pożyczki dla powodzian i dolała oliwy do ognia. Po deklaracji polityczki internauci i przedstawiciele przeciwnej strony sceny politycznej rzucili się do ataku. Nerwy puściły nawet Piotrowi Zgorzelskiemu z PSL. Skąd ta fala krytyki i o co tak naprawdę pokłócili się politycy?
Większość urzędów działa w Polsce w godzinach pracy firm, często krócej, co irytuje petentów. Aby dopełnić administracyjnych formalności, często muszą się zwalniać z pracy czy brać całodniowy urlop. Opracowane zostały jednak nowe przepisy, które mogą wprowadzić w tej kwestii zmiany i umożliwić wizyty w urzędach nawet do godziny 18.
Rząd przygotowuje projekt ustawy o Krajowym Rejestrze Oznakowanych Psów i Kotów (KROPiK). Według jego założeń, właściciele pupili będą mieli obowiązek rejestrowania ich w gabinetach weterynaryjnych. Dostęp do informacji będzie można uzyskać za pośrednictwem aplikacji mObywatel, a w przypadku braku rejestracji, nakładane będą wysokie kary.
Już w najbliższą środę rząd zajmie się projektem budżetu na przyszły rok. Andrzej Domański, obecny minister finansów przygotował plan wydatków na 2025 r. Wiadomo już, kto dokładnie będzie mógł liczyć na podwyżki i ile one wyniosą. Wiele osób będzie miało powody do radości, a inni - wręcz przeciwnie. Rozczarować się mogą na przykład emeryci. Przedstawiamy szczegóły.
Ministerstwo Edukacji pod przewodnictwem Barbary Nowackiej skierowało do konsultacji publicznych projekt ustawy, wprowadzający nowelę w kilku zakresach i na kilku etapach edukacji: w szkole podstawowej i średniej, w tym w technikach. Ustawa m.in. decentralizuje wpływ resortu na placówki - decyzja o prowadzeniu w szkole eksperymentu pedagogicznego miałaby przejść na kuratora oświaty.
W związku z pracami nad projektem ustawy płyną dla pracowników dwie wiadomości. Dobra i zła. Dobra przewiduje znaczne kary dla pracodawców, którzy spóźniają się z wypłacaniem pensji. Druga wiadomość dotyczy minimalnego wynagrodzenia, które w odpowiednich warunkach będzie mogło zostać zamrożone, a to oznacza, że o ile nie spadnie… może też nie wzrosnąć.
Ministerstwo Cyfryzacji ogłosiło prace serwisowe w systemie ePłatności, które spowodują niedostępność usługi przez pewien czas wieczorem 11 lipca. W tym czasie użytkownicy aplikacji mObywatel i serwisu mobywatel.gov.pl nie będą mogli realizować płatności.
Rząd postanowił rozwiązać problem nadmiaru laptopów przeznaczonych dla uczniów, organizując konkurs, w którym do rozdania będzie 15 tysięcy urządzeń. Pomysł ten ma na celu uniknięcie marnowania sprzętu, który mógłby wspierać edukację w szkołach.
Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało komunikat dotyczący procesu zastrzegania numeru PESEL. Zdecydowało się na to już aż 4 miliony osób. Niemniej resort postanowił przypomnieć, że należy pamiętać, iż zastrzeżenie numeru PESEL niesie ze sobą konkretne konsekwencje.
Rząd chce uchylić ustawę o utworzeniu Centralnej Informacji Emerytalnej. Jak twierdzi Ministerstwo Cyfryzacji, powodem są nie tylko koszty związane z obsługą nowej platformy, ale również obawa o wykluczenie części Polaków z dostępu do informacji. Decyzja dotycząca dalszych losów CIE została opublikowana na początku tygodnia w wykazie prac legislacyjnych i programowych rządu.
Rząd planuje uruchomienie programu dopłat do zakupu samochodów elektrycznych już jesienią, o ile wcześniej zgodzi się na to Komisja Europejska. Dotacje mają objąć zarówno nowe, jak i używane pojazdy, co ma na celu wsparcie ekologicznego transportu w Polsce. Program budzi jednak pewne kontrowersje dotyczące kryteriów dla używanych samochodów.
Przed nadchodzącymi wyborami do Parlamentu Europejskiego, polski rząd ostrzega przed zagrożeniami dezinformacyjnymi i cyberatakami, które głównie pochodzą z Rosji. Nowa cybertarcza ma chronić Polaków i zapewnić bezpieczeństwo wyborów.
Spółka Columbus Elite, największa organizacja sprzedażowa OZE w Polsce, podpisała aż 1400 umów na realizację usług dofinansowywanych w ramach programu rządowego "Czyste powietrze".
W zeszłym roku uchwalono 34 i pół tysiąca stron przepisów prawa — tak trudności prawne w prowadzeniu biznesu w Polsce ocenił senator Koalicji Obywatelskiej Krzysztof Kwiatkowski. — Kierując się zasadą: uchwalasz nowe obowiązki, to inne uchylasz, a nie narzucasz dodatkowe. I cały czas trzeba myśleć, jak pomóc, a nie utrudnić życie przedsiębiorcom — mówił nasz gość podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.
Zbyt niska emerytura to problem niejednego Polaka. Niektórzy jednak czują się szczególnie niesprawiedliwie potraktowani po tym, jak jedna ustawa zaniżyła świadczenia niemal 40 tys. osób. Wkrótce mogą doczekać się podwyżki.