Tu powstaną spalarnie śmieci. Jest lista 18 miast: niepokoi jeden szczegół

Gospodarka odpadami w Polsce

NFOŚiGW wesprze finansowo budowę spalarni śmieci, a tak właściwie instalacji termicznego przetwarzania odpadów. Jest to kolejna część ogólnopolskiego programu zatytułowanego “Racjonalna gospodarka odpadami”. Zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej tego typu obiekty do 2034 roku powinny przerabiać 4,2 mln megagramów odpadów rocznie. Dla zilustrowania tej wielkości — 1 Mg waży tyle, co 10 samochodów osobowych. Natomiast od 2035 roku w obrębie całej UE będzie obowiązywał zakaz składowania śmieci, które nie podlegają recyklingowi. 

Jednym z kroków w stronę przystosowania się do tych wytycznychbył nabór wniosków o dofinansowanie w postaci pożyczki oraz dotacji na budowę spalarni odpadów. Pierwszy etap rozpoczął się już w 2021 roku. Teraz NFOŚiGW rozdysponował fundusze w ramach trzeciej części programu. W aplikacji brało udział 39 podmiotów, jednak ostatecznie pieniądze dostanie 18 z nich. 

Fundusze z programu dotacyjnego zostaną przeznaczone w szczególności na budowę nowych, rozbudowę lub modernizację istniejących instalacji termicznego przekształcania odpadów wytworzonych z odpadów komunalnych z wytwarzaniem energii w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Nowe spalarnie mają być ekologiczne, niskoemisyjne oraz produkować energię elektryczną i ciepło, mimo to pojawiają się powody do niepokoju. 

Koniec najpopularniejszej ulgi. Nowe opłaty za śmieci i tajemnicze prawo o czystości Czytaj dalej Międzynarodowy gigant zainwestował miliard złotych w Krakowie. “Stawiamy na Polaków” Czytaj dalej

Spalarnie śmieci w Polsce. Zmieniły się priorytety

Budowa nowych spalarni śmieci budzi mieszane uczucia, zwłaszcza wśród mieszkańców miast i miejscowości, na których terenie takie obiekty mają powstawać. Nie jest to też priorytetowy element krajowej gospodarki odpadami i choć rząd jeszcze nie podejmuje działań, aby takie inwestycje zatrzymać, nie staje też na drodze przedsiębiorcom w ich realizacji. 

Spalarnie mają swoją rolę w całym systemie i trzeba je traktować jako dopełnienie tego systemu, a nie jako priorytet. Nasze główne cele to ograniczenie powstawania odpadów, odzysk, recykling, a spalanie jest, zgodnie z hierarchią, gdzieś na dole tej listy — przekazała w rozmowie z Portalem Samorządowym wiceministra klimatu — Anita Sowińska. 

Choć resort twierdzi, że odpadów, głównie tych zmieszanych ma być coraz mniej, to dane mogą sugerować co innego. Co prawda Polska ma jeden z najniższych wskaźników ilości odpadów komunalnych na mieszkańca w całej UE, jednakże jak pokazują statystyki Eurostatu, ilość produkowanych śmieci z roku na rok wzrasta. W 2023 przeciętny Kowalski wytworzył ponad 357 kg odpadów komunalnych. Oprócz tego pojawia się problem z nielegalnymi składowiskami oraz pożarami, które w takich miejscach wybuchają. 

NFOŚiGW jako operator Funduszu Modernizacyjnego przekaże łącznie dotacje wynoszącą ponad 1 mld zł oraz 2 mld zł w pożyczkach. Jest to działanie w ramach projektu “Racjonalna gospodarka odpadami: Część 3”. Mimo oczekiwań samorządowców resort nie zdecydował się na przedłużenie programu, z drugiej strony niektórzy inwestorzy poinformowali o rezygnacji z realizacji zgłaszanego przedsięwzięcia. Przykładem jest Krakowski Holding Komunalny, który chce się wycofać z projektu rozbudowy działającej spalarni o drugą linię. Resort jeszcze prowadzi negocjacje z przedsiębiorstwem w tej sprawie. W kontekście zarządzonych przez UE norm budowa nowych spalarni zdaje się rozsądnym rozwiązaniem. Jest jednak jedno “ale”. 

W tych miastach mają powstać nowe spalarnie śmieci

Ostatecznie do programu NFOŚiGW zakwalifikowało się 18 projektów, choć ważą się jeszcze losy Krakowa. Inwestycje będą realizowane w następującym zakresie: 

• Przedsiębiorstwo Energetyczne w Siedlcach — Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych z Odzyskiem Energii 
• EKO Energia Kraśnik — Zakład Odzysku Energii z procesu termicznego przekształcania frakcji energetycznych odpadów komunalnych 
• PGO w Suwałkach — Instalacja Termicznego Przekształcania Wstępnie Przetworzonych Odpadów Komunalnych (preRDF/RDF)
• Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie — Instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych
• Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Tarnowie — Instalacja kogeneracji do produkcji energii z przetworzonych odpadów komunalnych z wykorzystaniem ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej
• Krakowski Holding Komunalny Spółka Akcyjna w Krakowie — Zakład Odzysku Energii
• Veolia Wschód, Zamość — Instalacja termicznego przekształcania odpadów
• Synthos Dwory 7, Oświęcim — Zakład Termicznego Przekształcania Odpadów, umożliwiający uzyskanie zielonej energii wytwarzanej w procesie kogeneracji ze spalania odpadów komunalnych
• Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Radomsku — Instalacja Termicznego Przekształcania pre RDF i RDF z odpadów komunalnych ze skojarzoną produkcją energii elektrycznej i ciepła 
• Boryszew Nieruchomości (Eastside-Bis), Toruń — Instalacja Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych z Odzyskiem Energii
• Zakład Komunalny w Opolu — Instalacja termicznego przekształcania odpadów wraz z odzyskiem energii jako elementu Centrum Zielonej Transformacji w Opolu
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych Empol, Gorlice — Instalacja energetycznego wykorzystania frakcji palnych uzyskiwanych z przetwarzania odpadów
• Miejski Zakład Komunalny Stalowa Wola — Instalacja Odzysku Energii z Frakcji Energetycznej Odpadów Komunalnych w Stalowej Woli
• EKO Energia Lublin — Termicznego Przekształcania Frakcji Kalorycznej z Odpadów Komunalnych w Lublinie
• Radomskie Przedsiębiorstwo energetyki cieplnej RADPEC — Blok Kogeneracyjny przy ul. Żelaznej 7 w Radomiu
• Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Dębicy — Instalacja wysokosprawnej kogeneracji na paliwo alternatywne 
• Zakład Wodociągów, Kanalizacji i Energetyki Cieplnej z siedzibą w Wysokiem Mazowieckiem — Instalacja Mineralizacji Odpadów Komunalnych z wysokosprawnym odzyskiem energii
• Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, Gliwice — rozbudowa ciepłowni na terenie PEC-Gliwice w Gliwicach

Zastanawiające jest to, że większość przedsiębiorstw, które otrzymały dotacje, zrealizuje swoje projekty we wschodniej lub środkowej części Polski (Lublin, Kraśnik, Tarnów, Zamość, Stalowa Wola). W tych regionach powstanie swojego rodzaju zagłębie spalarni odpadów. Brak za to takich inwestycji na zachodzie kraju. 

Gdzie w Polsce zapotrzebowanie na kolejne rozwiązana z dziedziny gospodarki odpadami komunalnymi jest obecnie największe? Z raportu opublikowanego przez Instytut Ochrony Środowiska — Państwowy Instytut Badawczy wynika, że najwięcej śmieci wytwarzają mieszkańcy Opolszczyzny. Wynik województwa opolskiego, jest o ponad 100 kg większy niż średnia wszystkich województw.