Ulga IPBox wymaga pomocy specjalistów. W małej firmie nie warto wdrażać jej samemu
Działalność badawczo-rozwojowa jest domeną wielkich korporacji. Ale takie działania może prowadzić również każda osoba mająca do tego kwalifikacje. Dochody uzyskiwane ze sprzedaży praw własności intelektualnej mogą być opodatkowane na podstawie podatkowej ulgi IP Box.
W przeciwieństwie do standardowych form rozliczeń podatku dochodowego IP Box (skrót od angielskiego Patent Box) jest stosunkowo skomplikowanym narzędziem fiskalnym. Wcześniej podatnicy w Polsce nie mieli do czynienia z tak trudnym w praktyce instrumentem podatkowym.
Cele IP Box
Ulga IP Box obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku. Została wprowadzona razem ze zmianami do Ustawy z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106) i Ustawy z 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106).
Celem IP Box jest wspieranie przedsiębiorców rozwijających nowe lub ulepszone produkty, procesy i technologie przez umożliwienie im czerpania dodatkowych korzyści podatkowych z tytułu komercjalizowania wyników działalności badawczo-rozwojowej (B+R). Ulga polega na tym, że podmiot osiągający dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej może zastosować do jego rozliczenia z fiskusem 5-proc. stawkę podatku.
IP w wyniku B+R
Prawo zastosowania preferencyjnej stawki odnosi się jednak tylko do dochodu z określonych we właściwej dla podatnika ustawie (o PIT lub CIT) tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej (IP). Są to wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności badawczo-rozwojowej (B+R) m.in. prawa do wynalazku (patenty), prawa ochronne na wzory użytkowe, prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, topografii układu scalonego czy autorskie prawa do programu komputerowego.
Aby prawo zostało uznane za kwalifikowane, muszą być spełnione konkretne, określone w przepisach. Warunki: musi być wytworzone, rozwinięte lub ulepszone przez podatnika w ramach prowadzonej przez niego działalności B+R, należeć do jednej z kategorii wymienionych powyżej, podlegać ochronie prawnej na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, oraz innych umów międzynarodowych, których stroną jest Unia Europejska.
Identyfikacja praw
Zasadniczo jednak wyliczenie i implementowanie w przedsiębiorstwie IP Box jest trudne. Aby ją zastosować trzeba przeprowadzić, co najmniej, kilka operacji księgowych mających na celu wyodrębnienie części dochodu podlegającej tej bardzo preferencyjnej stawce podatkowej.
Niezbędna jest identyfikacja praw tzw. kwalifikowanych, właściwe wyliczenie tzw. wskaźnika Nexus (oceniane przez doradców podatkowych jasko najtrudniejszy element wyliczenia), w rezultacie właściwe ustalenie jaka część dochodu ze sprzedaży towarów i usług, w którym zawarty został patent, czy inna, podobna wartość intelektualna, przypada na to prawo i może być rozliczona przy pomocy IPBox.
IP Box i pandemia
Istotna zmiana dotycząca możliwości uwzględniania IP Box w trakcie roku podatkowego została wprowadzona w przepisach zmieniających tarczę antykryzysową 1.0 (Ustawa z 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. poz. 568).
Zgodnie z jej zapisami podatnicy osiągający dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, które wykorzystywane są do przeciwdziałania pandemii COVID-19, mogą w trakcie roku podatkowego stosować do opodatkowania tych dochodów preferencyjną stawkę podatku przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Ale rozwiązanie to ma charakter tymczasowy, może być stosowane w okresach rozliczeniowych kończących się lub rozpoczynających się w roku kalendarzowym 2020 i stanowi wyjątek od ogólnej zasady rocznego rozliczenia tej ulgi.
Wprowadzenie wyjątku wskazuje jednocześnie, że intencją ustawodawcy była możliwość rocznego rozliczenia IP Box.
