Urlop rodzicielski – kto może się o niego starać?

Urlop rodzicielski – czym jest i komu przysługuje?

Jak wspomniano wyżej, urlop rodzicielski jest jednym z kilku rodzajów urlopów, ale ten wyjątkowo nie jest związany wyłącznie ze stosunkiem zatrudnienia udokumentowanym umową o pracę. Udziela się go rodzicom, by ułatwić im wprowadzenie nowo narodzonego dziecka w życie i zapewnienie opieki na początkowym etapie jego istnienia, gdy obecność rodzica jest najistotniejsza. Warto zaznaczyć, że nie dotyczy on jedynie faktycznych rodziców dziecka. Powszechnie kojarzy się bowiem, że mogą z niego skorzystać jedynie biologiczni rodzice, matka lub ojciec dziecka. W praktyce tak nie jest, gdyż prawo do urlopu rodzicielskiego przysługuje również tym pracującym osobom, które zaadoptowały dziecko lub przyjęły je pod swoją opiekę w ramach rodziny zastępczej. Biologicznie rodzice mogą starać się o urlop rodzicielski tuż po upłynięciu bezpośrednio związanego z porodem urlopu macierzyńskiego. Warto zaznaczyć, że może być on przedłużeniem urlopu macierzyńskiego przez matkę, ale nie musi. Na urlop rodzicielski może udać się także ojciec. Co więcej, na urlopie rodzicielskim może znajdować się para rodziców, ale należy wówczas pamiętać, że jego wymiar nie ulega przez to podwojeniu, a rodzice wykorzystują go wówczas równolegle, przez co, de facto, mija ona dwa razy szybciej. Warto też wspomnieć, że rodzice muszą złożyć stosowny wniosek o przyznanie urlopu rodzicielskiego nie później niż do 21. dnia po porodzie dziecka.

Urlop rodzicielski – wymiar

Ustalono wyżej, kto może korzystać z urlopu rodzicielskiego. Kolejną ważną jego cechą jest oczywiście jego wymiar. Ten jest głównie zależny od liczby dzieci, na poczet których urlop jest wykorzystywany. Jeśli dotyczy on tylko jednego dziecka, wówczas wymiar urlopu wynosi 32 tygodnie. Jeśli dotyczy większej ilości dzieci, wówczas wymiar wzrasta do 34 tygodni. Warto zaznaczyć, że urlop rodzicielski może zostać rozdzielony na maksymalnie 4 części. Jedna z nich musi jednak rozpocząć się tuż po urlopie macierzyńskim. Nie ma możliwości wykorzystania urlopu rodzicielskiego po przerwie od urlopu macierzyńskiego. Warto zaznaczyć, że cały wymiar urlopu rodzicielskiego może być wykorzystany do momentu, aż dziecko, na poczet którego ten urlop został powzięty, ukończy 6 rok życia.

Urlop rodzicielski – wynagrodzenie

Celem urlopu rodzicielskiego jest umożliwienie rodzicom stosownej opieki nad nowo narodzonym dzieckiem, dlatego oczywistym jest fakt, że w takiej sytuacji rodzic nie jest pozbawiony wynagrodzenia, które przecież też tę opiekę ułatwia. W trakcie tego urlopu podlegający mu rodzic będzie otrzymywał zasiłek rodzicielski w wysokości 80% wartości podstawy zasiłku macierzyńskiego, którą z kolei wylicza się na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia  z ostatnich 12 miesięcy poprzedzających moment rozpoczęcia urlopu. Warto zaznaczyć, że zasiłek ten nie dotyczy tylko pracowników zatrudnionych na mocy umowy o pracę. Obowiązuje on wszystkie osoby objęte ubezpieczeniem chorobowy, co oznacza, że mogą z niego korzystać także osoby zatrudnione na mocy umowy zlecenia.

Urlop rodzicielski – czy można podjąć w jego trakcie pracę?

Istotną kwestią, która interesuje wielu rodziców jest ewentualna możliwość łączenia pracy z urlopem rodzicielskim. Prawo dopuszcza taką sytuację. Warto jednak zaznaczyć, że podlegający urlopowi rodzic nie może pracować w wymiarze większym niż połowa etatu. Co więcej, w takich sytuacjach wydłużeniu ulega także sam urlop. Jego wymiar wydłużony jest proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy podjętej w jego trakcie. By rodzic mógł taką pracę podjąć, powinien w tym celu złożyć pracodawcy stosowny wniosek na 21 dni przed rozpoczęciem pracy. Dodatkowo, taki rodzic ma możliwość zatrudnienia się na mocy umowy cywilnoprawnej, czyli umowy zlecenia lub umowy o dzieło u innego pracodawcy.