ZUS przypomina: zasadnicze zmiany w zasiłkach już obowiązują
Od 26 kwietnia, w wyniku nowelizacji przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej, zmieniły się przepisy dotyczące zasiłków. Podwyższony został zasiłek macierzyński, pojawiło się dziewięć dodatkowych tygodni urlopu rodzicielskiego, wprowadzono urlop opiekuńczy i skrócono czas pozwalający na skorzystanie z urlopu ojcowskiego.
Zmiany w urlopie rodzicielskim
Nowelizacja przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej to efekt wdrożenia dyrektywy unijnej „work life balance”. Urlop rodzicielski wydłużono do 9 tygodni, przy czym przysługują one tylko jednemu z rodziców. W przypadku, gdy ubezpieczona matka wykorzystała urlop rodzicielski w maksymalnym wymiarze np. 32 tygodni lub 34 tygodni, to dodatkowe 9 tygodni może wykorzystać już tylko ojciec. Długość urlopu warunkuje liczba dzieci – w przypadku urodzenia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka wydłużono go z 32 do 41 tygodni, a przy większej liczbie dzieci – z 34 do 43 tygodni.
Prawo do dłuższego urlopu rodzicielskiego niż 41, 43 i 38 tygodni mają rodzice, którzy urodzą lub przyjmą na wychowanie dziecko mające ciężkie i nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu powstałe w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Wówczas jeśli dziecko ma wydane przez lekarza specjalne zaświadczenie „Za życiem” rodzice będą mogli skorzystać odpowiednio z 65, 67 i 62 tygodni – wyjaśnia ZUS w komunikacie nadesłanym do redakcji Biznesinfo.
Istnieje możliwość wypłacania zasiłku macierzyńskiego przez 38 tygodni – dotyczy to np. sytuacji, w której rodzina zastępcza (niezawodowa) przyjmie na wychowanie dziecko mające od 7 do 10 lat, z odroczonym obowiązkiem szkolnym.
Wyższy zasiłek macierzyński
Już nie 80, a 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku będzie wynosił zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyjątkiem części przysługującej drugiemu z rodziców – 9 tygodni) – tłumaczy ZUS. Matka, która jest ubezpieczona, może dostawać zasiłek w tej samej wysokości przez cały okres jego pobierania, ale pod warunkiem, że w terminie do 21 dni po porodzie lub przyjęcia dziecka na wychowanie złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński. Należy pamiętać, że długi wniosek nie obejmuje 9 tygodni urlopu rodzicielskiego – w tym przypadku zasiłek zawsze wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Jeśli mama nie złoży wniosku o długi zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego – czytamy w komunikacie Zakładu. Jeśli w pierwszym roku życia dziecka nie zostanie wykorzystany minimum jeden dzień zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego (na podst. długiego wniosku), będzie można złożyć wniosek o jednorazowe wyrównanie zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego do 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Natomiast za okres urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński będzie stanowił 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
W sytuacji, w której na dzień 26 kwietnia 2023 roku rodzic pobierał zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, może otrzymać zasiłek na nowych zasadach, przy czym do 17 maja musi złożyć wniosek o ustalenie nowej wysokości zasiłku.
Niemal sześć razy wyższe rachunki za prąd. „Kosztowna” pomyłka koncernu energetycznego.
Urlop ojcowski i opiekuńczy
Urlop ojcowski dla ubezpieczonego taty wynosi 2 tygodnie. Można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2. roku życia, ale tylko wtedy, jeśli 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. W przypadku, gdy takie prawo zostało nabyte od 26 kwietnia, okres umożliwiający wykorzystanie urlopu zostaje skrócony do dnia:
- w którym dziecko skończy 12 miesięcy życia,
- w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do dnia, w którym dziecko kończy 14 lat.
Natomiast urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni w ciągu roku przysługuje od 26 kwietnia br. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu. Taki urlop można wykorzystać w celu zapewnienia opieki bądź wsparcia osobie będącej członkiem rodziny bądź zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, wymagającej opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. ZUS stanowczo podkreśla, że zasiłek chorobowy nie przysługuje za okresy niezdolności do pracy w czasie urlopu opiekuńczego.
