Choroby cywilizacyjne, czyli epidemia XXI wieku. Jak się ochronić?

Choroby cywilizacyjne. Czym są? Co je powoduje?

Choroby cywilizacyjne, mimo że nie są zakaźne, występują niemal na całym świecie w państwach wysoko rozwiniętych korzystających z najnowszych zdobyczy techniki. Co szczególnie groźne, choroby cywilizacyjne są śmiertelne nawet w 80 procent przypadków! Na ich rozwój wpływają codziennie doświadczane negatywne czynniki, takie jak: życie w ciągłym stresie, wdychanie zanieczyszczonego powietrza, brak odpoczynku, hałas czy promieniowanie jonizujące. Eksperci wyróżniają ponadto czynniki bezpośrednio związane z nawykami człowieka, takie jak: niezdrowa dieta, w której brak warzyw i owoców, skłonność do używek czy siedzący tryb życia. Wszystkie te nawyki mogą prowadzić do powstania chorób cywilizacyjnych. Do najpoważniejszych schorzeń związanych ze stylem życia zalicza się:

Dietozależne choroby cywilizacyjne:

• choroby układu krążenia: choroba niedokrwienna serca, zawał mięśnia sercowego, choroba nadciśnieniowa, udar mózgu, zwężenie tętnic, tętniaki, miażdżyca,

• niektóre choroby nowotworowe: rak sutka, rak macicy, rak gruczołu krokowego, rak trzustki, rak żołądka, rak jelita grubego,

• otyłość i nadwaga,

• cukrzyca insulinoniezależna, insulinooporność,

• niektóre choroby układu pokarmowego, takie jak: stany zapalne pęcherzyka żółciowego, kamica żółciowa, niektóre choroby trzustki, przewlekłe zaparcia, uchyłkowatość jelit, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy choroba refluksowa przełyku, nieswoiste zapalne choroby jelit, kamica nerkowa,

• próchnica zębów,

• osteoporoza,

• nadwrażliwość pokarmowa, nietolerancja pokarmowa, alergia pokarmowa,

• choroby psychiczne: otępienie, anoreksja, depresja, alkoholizm, narkomania.

Choroby cywilizacyjne spowodowane zanieczyszczeniem powietrza:

• choroby układu oddechowego, m.in. przewlekła obturacyjna choroba płuc, rak płuc, rak przełyku, nowotwory głowy i szyi, astma oskrzelowa,

• alergie.

Jak się uchronić?

Wielu ludzi zapomina, że choroby cywilizacyjne powodują nawet do 80 procent zgonów. Z tego powodu bywają one lekceważone, a zabiegani codzienną gonitwą ludzie nie zdają sobie sprawy z konsekwencji niezdrowego trybu życia, złej diety, stresu i zmęczenia. Aby uniknąć chorób cywilizacyjnych, które trapią nasze społeczeństwo, kluczowa jest przede wszystkim troska o zdrowie. Należy pamiętać o codziennej aktywności fizycznej, ograniczyć alkohol, papierosy, kawę i inne używki, a także pamiętać o chwili relaksu. Choroby cywilizacyjne powstają, gdy jesteśmy narażeni na działanie permanentnego stresu. Codzienny pęd i gonitwa sprawiają, że zaniedbujemy naszą dietę. Chcąc zachować dobre zdrowie, należy pamiętać o odpowiednich posiłkach. Ważne, by spożywać na co dzień:

• produkty należące do menu diety śródziemnomorskiej,

• dużo ryb, owoców i warzyw,

• mniej produktów pochodzenia mięsnego (szczególnie czerwonego), które można jeść do kilku razy w tygodniu,

• mniej produktów konserwowanych.

Aby nie zapaść na chorobę cywilizacyjną, trzeba regularnie monitorować swój stan zdrowia. Lekarze i specjaliści podkreślają, że ważna jest profilaktyka. Nawet w przypadku wielu groźnych chorób nowotworowych, wczesne wykrycie schorzenia daje nawet 95 procent szans na pokonanie choroby.

Jakie choroby cywilizacyjne najczęściej występują w Polsce?

Jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych, a jednocześnie lekceważoną przez społeczeństwo, jest otyłość. Raporty o chorobach cywilizacyjnych są zatrważające. Wynika z nich, że już co drugi mieszkaniec Polski ma nadwagę lub zmaga się z otyłością. O skali tej choroby cywilizacyjnej świadczy fakt, że tylko 39 procent powyższych osób dostrzega w tym jakikolwiek problem. Co gorsza, zapadnięcie na jedną chorobę cywilizacyjną zwiększa ryzyko kolejnej. Osoby otyłe walczą między innymi z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Problemy kardiologiczne wynikające m.in. ze złej diety są przyczyną ponad 40 procent zgonów w Polsce! Otyłość zwiększa również ryzyko zachorowania na inne choroby cywilizacyjne, takie jak: cukrzyca typu drugiego czy nadciśnienie tętnicze krwi. Pacjenci muszą pamiętać, że konsekwencje tych chorób cywilizacyjnych są niezwykle poważne, a jedną z nich jest udar mózgu. Na liście poważnych i potencjalnie śmiertelnych chorób cywilizacyjnych znajdują się też nowotwory. Schorzenia onkologiczne to aktualnie druga najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce. Kolejne groźne i coraz bardziej niebezpieczne choroby cywilizacyjne to schorzenia takie jak: astma oskrzelowa, anoreksja i bulimia, depresja, alergie czy gruźlica.

Choroby cywilizacyjne zbierają śmiertelne żniwo w Polsce i innych rozwiniętych krajach świata. Aby zapobiec chorobom XXI wieku, ważna jest nie tylko zdrowa dieta i unikanie czynników chorobotwórczych, ale i profilaktyka. Mimo że, prowadząc zdrowy tryb życia, jesteśmy w stanie zmniejszyć ryzyko zapadnięcia na jedną z chorób cywilizacyjnych, należy pamiętać o regularnych badaniach, dzięki którym będziemy mogli cieszyć się dobrym zdrowiem i samopoczuciem. Częsta diagnostyka i profilaktyka pozwoli zapobiec nowotworom oraz wcześnie wykryć inne mniej groźne choroby i schorzenia. Dobrym przykładem jest nadciśnienie, które nieleczone może doprowadzić do rozwoju poważnych schorzeń kardiologicznych, a w konsekwencji nawet do śmierci.