Czym jest dochód, a czym przychód?

Dochód – definicja

Dochód to różnica między przychodem a poniesionymi kosztami jego uzyskania. Innymi słowy: dochód to czysty zysk po odjęciu wszelkich kosztów. Przedsiębiorstwa mają obowiązek zapłacić podatek od uzyskanego dochodu. W związku z tym, możemy wymienić dwa rodzaje dochodu:

• dochód brutto – jest to różnica między uzyskanym przychodem a poniesionymi kosztami jego uzyskania;

• dochód netto – to z kolei różnica między przychodem i kosztami jego uzyskania po zapłaceniu podatku dochodowego.

Dochód to nie tylko zysk osiągany na drodze prowadzonej działalności gospodarczej. Pracownicy zatrudnieni na umowie o pracę lub umowie cywilnoprawnej osiągają miesięczne wynagrodzenie, które również nazywamy dochodem. Również w tym przypadku dochód możemy podzielić na dochód brutto i dochód netto.

Dochód a przychód i koszty uzyskania przychodu

Skoro dochód jest różnicą między przychodem a kosztami uzyskania przychodu, to czym jest przychód? Przychodem nazywamy kwotę pieniędzy, którą przedsiębiorca uzyskał za sprzedane towary i produkty lub wykonane usługi. Przychód może wynikać z prowadzonej działalności gospodarczej, ze stosunku pracy, z pracy wykonanej w ramach stosunku służbowego, z pracy nakładczej lub posiadanych nieruchomości. Wyróżniamy następujące rodzaje przychodów:

• przychody ze sprzedaży – to łączna wartość wszystkich sprzedanych produktów, towarów i usług;

• przychody finansowe – to pieniądze uzyskane np. ze sprzedaży papierów wartościowych, z dywidendy, obligacji lub odsetek z udzielonych pożyczek;

• przychody operacyjne – jest to suma pieniędzy, którą zarobiono w ramach sprzedaży produktów, towarów i usług, a także pozostałych przychodów operacyjnych, np. ze zbycia środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych.

Natomiast koszty uzyskania przychodu to wydatki poniesione przez przedsiębiorcę, które są niezbędne dla uzyskania przychodu. Jeśli koszty są zbliżone do przychodu, to oznacza, że dochód przedsiębiorstwa jest niemal zerowy. Jednak to wcale nie świadczy o złej sytuacji finansowej – wyższe koszty uzyskania przychodu to mniejszy dochód, a zarazem mniejszy podatek dochodowy do zapłacenia.

Do kosztów uzyskania przychodu możemy zaliczyć np. zakup wyposażenia do biura (drukarki, komputery lub oprogramowanie), wydatki na materiały, amortyzację, czynsz za wynajem biura, wynagrodzenia dla pracowników oraz wyjazdy służbowe. Aby mieć pewność, że wydatki zostały prawidłowo zaliczone do kosztów, warto upewnić się, czy nie zostały uwzględnione w negatywnym katalogu kosztów w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dochód brutto i netto pracownika

Każdy pracownik zatrudniony na umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną uzyskuje dochód. W tym przypadku znacznie łatwiej jest określić, czym jest ten dochód. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie z tytułu wykonanej pracy na rzecz pracodawcy. Rozróżniamy dwa rodzaje dochodu:

• dochód brutto – pełne wynagrodzenie, zawierające pensję dla pracownika, składki i zaliczkę;

• dochód netto – wynagrodzenie po odliczeniu składek i zaliczki, które pracownik otrzyma „na rękę”.

Z dochodu brutto, oprócz zaliczki na podatek dochodowy, pobierane są składki na ubezpieczenia społeczne, które są pokrywane częściowo przez pracownika i pracodawcę lub w całości przez pracownika:

• składka na ubezpieczenie emerytalne – 19,52% dochodu brutto;

• składka na ubezpieczenie rentowe – 8% dochodu brutto;

• składka na ubezpieczenie chorobowe – 2,45% dochodu brutto;

• składka na ubezpieczenie zdrowotne – 9% dochodu brutto, pomniejszonego o składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i chorobowe.

Dochód netto pracownika – jak obliczyć?

Aby obliczyć dochód netto pracownika, czyli wypłatę, jaką otrzyma „na rękę”, należy od dochodu brutto odliczyć wszystkie składki na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Obliczmy dochód netto w przypadku pracownika, którego miesięczny dochód to 3 000 zł brutto:

• Dochód brutto: 3 000 zł

• Składka emerytalna (9,76%): 292,80zł

• Składka rentowa (1,5%): 45,00 zł

• Składka chorobowa (2,45%): 73,50 zł

• Składki na ubezpieczenia społeczne łącznie: 411,30 zł

• Podstawa wymiaru składki zdrowotnej: 2 588,70 zł

• Składka na ubezpieczenie zdrowotne (9%): 232,98 zł

• Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlegająca odliczeniu (7,75%): 200,62 zł

• Koszty uzyskania przychodu: 250 zł

• Podstawa obliczenia zaliczki: 2 339,00 zł

• Zaliczka na podatek (17%): 353,87 zł

• Zaliczka do urzędu skarbowego: 153,00 zł

• Dochód netto: 2 202,72 zł