Czym jest odwrócony podatek VAT?

Czym jest odwrócony VAT?

Odwrócony VAT polega na przerzuceniu obowiązku rozliczania podatku VAT ze sprzedawcy na nabywcę. To nabywca musi wykazać podatek VAT naliczony od danych zakupów oraz należny od sprzedaży. Sprzedawca zobowiązany jest tylko do wykazania wartości netto dokonanej transakcji.

Mechanizm odwrotnego obciążenia dotyczy „towarów wrażliwych”, rozpisanych w załączniku nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług. Aby transakcja objęta została odwróconym VAT-em, konieczne jest spełnienie trzech przesłanek:

• sprzedawca jest podatnikiem VAT, którego nie obejmuje podmiotowe zwolnienie od podatku z uwagi na nieprzekroczenie kwoty sprzedaży wynoszącej 150 tys. zł netto w roku podatkowym,

• nabywca jest zarejestrowanym i czynnym płatnikiem VAT,

• dostawa nie jest objęta zwolnieniem dla towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej z VAT lub mamy do czynienia z dostawą złota inwestycyjnego.

Odwrócony VAT stosowany jest, gdy dokonywana jest sprzedaż:

• procesorów,

• przenośnych maszyn do automatycznego przetwarzania danych o masie nie większej niż 10 kg, takich jak laptopy, notebooki itp.,

• telefonów dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych, wyłącznie telefonów komórkowych,

• konsol do gier wideo i pozostałych urządzeń do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem, z wyłączeniem części i akcesoriów.

Poza wymienionymi przykładami odwrotne obciążenie znajdzie dodatkowo zastosowanie, gdy łączna wartość tych produktów w ramach jednolitej gospodarczo transakcji obejmującej te towary, bez kwoty podatku, przekracza kwotę 20 tys. zł.

Brak konieczności informacji na fakturze

Nawet gdy kupujący otrzyma fakturę z dopiskiem „odwrotne obciążenie”, nie jest to zapis wiążący prawnie, a jedynie informacyjny. W praktyce oznacza to, że nawet jeśli sprzedawca nie zamieści tego dopisku na fakturze, kupujący i tak będzie musiał ponieść konsekwencje podatkowe nakazane ustawą. Tak samo wygląda to w drugą stronę. Jeśli sprzedawca umieści na fakturze zapis „odwrotne obciążenie”, w sytuacji gdy nie jest to zasadne, takie konsekwencje podatkowe nie powstają.

Split payment – nowe zasady

Celem odwróconego VAT-u było między innymi ograniczenie wyłudzeń podatku VAT. Niestety, narzędzie to nie do końca sprawdziło się to w walce z oszustami podatkowymi. Od 2019 r. wprowadzony został nowy mechanizm – split payment, do którego stosować się musi każdy przedsiębiorca oferujący towary i usługi zawarte w załączniku nr 15 do ustawy VAT. Split payment to mechanizm podzielonej płatności za faktury, który polega na rozdzieleniu kwoty należnej na dwie części – kwotę netto i podatek VAT. Sprzedawca będący podatnikiem VAT otrzymuje na konto rozliczeniowe kwotę netto do zapłaty, a na rachunek – VAT kwotę podatku. Niestosowanie się do zasad split payment grozi grzywną w wysokości 100-krotności podatku z faktury.

Obowiązkowy split payment ma zastosowanie w sytuacji, gdy

• obowiązek podatkowy, dostawa towarów lub świadczenie usługi oraz data wystawienia faktury przypada po 31 października 2019 r.,

• wartość transakcji brutto wynosi równo lub powyżej 15 tys. zł,

• co najmniej jedna pozycja z faktury zawarta została w załączniku 15 znowelizowanej ustawy o VAT,

• sprzedawca oraz odbiorca są podatnikami.

Pozycje wymienione w załączniku nr 15 ustawy o VAT między podatnikami, których dotyczy obowiązkowy split payment:

• węgiel kamienny, brunatny, brykiety,

• odbiorniki telewizyjne,

• części i akcesoria do motocykli,

• biżuteria i jej części oraz inne wyroby jubilerskie,

• odpady szklane, gumowe, papierowe, z tworzyw sztucznych,

• niektóre roboty budowlane,

• tkaniny, kraty, siatki i ogrodzenia z drutu.