Kontrole ruszą w całym kraju, mogą prześwietlić i ciebie. Rząd szykuje zmiany w prawie

Kontrole trzeźwości delikatną sprawą

Kontrole trzeźwości oraz stanu odurzenia pracowników są kwestią bardzo delikatną, a jednocześnie bardzo kontrowersyjną. W polskim prawie do pewnego momentu kwestia kontroli nie była regulowana żadnymi przepisami szczególnymi.

Kontrole trzeźwości zmieniły swój charakter po nowelizacji Kodeksu pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141) w 2019 r., gdy została ona dopuszczona w kilku przypadkach. Portal infor.pl informuje, że "pracodawca ma prawo do egzekwowania od pracowników respektowania zakazu spożywania alkoholu w miejscu pracy i nakazu stawiania się do zakładu wyłącznie w stanie trzeźwości". Pracodawca może sam przeprowadzić badanie alkomatem lub mogą to zrobić wezwani przez niego funkcjonariusze policji.

Jednocześnie kontrola może być przeprowadzona tylko i wyłącznie w momencie, w którym istnieje podejrzenie stanu nietrzeźwości u pracownika. Prewencyjna kontrola nie jest już zatem możliwa - jasno wynika z odpowiedzi Stanisława Szweda, obecnego wiceministra rodziny i polityki społecznej, na zapytanie posła Marka Kwita.

Okazuje się, że nad nowymi przepisami w zakresie kontroli pracowników w kwestii ich domniemanej nietrzeźwości pracuje Ministerstwo Pracy, Rozwoju i Technologii. Co więcej, kontrole miałyby także objąć badanie czy pracownik znajduje się pod wpływem innych środków odurzających, np.: narkotyków czy dopalaczy.

Resort otrzymał już w tej sprawie odpowiednie wytyczne od Rzecznika Praw Obywatelskich i skupi się głównie na dwóch aspektach. Pierwszym są procedury przeprowadzania kontroli z zachowaniem praw pracowniczych, zaś drugim rozwiązania pozwalające na odsunięcie od wykonywanych obowiązków tych pracowników, co do których zachodzi podejrzenie, że pozostają pod wpływem substancji odurzających.

Kontrole trzeźwości na stałe wpisane do kodeksu?

To właśnie Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do resortu pracy z prośbą o przyspieszenie prac nad ustawą. Zdaniem RPO pracodawcy powinni mieć prawo do skontrolowania pracownika, wobec którego zachodzi niechlubne podejrzenie pozostawiania pod wpływem substancji odurzających lub alkoholu.

Z kolei inne zdanie w tej sprawie ma Urząd Ochrony Danych Osobowych, bowiem jego zdaniem obecny kształt przepisów nie pozwala na prewencyjne kontrole. UODO podkreśla, że nawet ustawa o wychowaniu w trzeźwości nie reguluje tych kwestii.

"Sąd Najwyższy w jednym z wyroków dopuścił stosowanie wyrywkowych kontroli trzeźwości. Możliwe to jest w sytuacjach, w których z uwagi na charakter pracy lub zakładu pracy istnieje ryzyko zagrożenia dla życia i zdrowia. Wskazał zarazem, że poddanie się profilaktycznym badaniom na trzeźwość należy zakwalifikować do podstawowych obowiązków pracownika, a uchylenie się od tego należy traktować jako ich naruszenie" - podaje serwis infor.pl.

- Spożycie alkoholu lub zażycie środka działającego podobnie do alkoholu powoduje bowiem zakłócenie funkcjonowania organizmu, w tym zaburzenia czynności poznawczych i brak pełnej kontroli nad organizmem, które - w odniesieniu do niektórych grup pracowników - mogą stanowić szczególnie istotne zagrożenie dla dóbr pracownika, pracodawcy, jak i innych osób - mówi portalowi prawo.pl Iwona Michałek, wiceminister rozwoju.

Pomysł ministerstwa zakłada dopuszczenie kontroli pracownika, ale tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia. Okazuje się, że o uregulowanie kwestii kontroli zabiegają nie tylko pracodawcy, ale nawet sami pracownicy.