Masz pewne 2 dni urlopu. Pracodawca nie może odmówić, ale czasu jest mało
Koniec roku kalendarzowego to czas, gdy zarówno pracodawcy, jak i pracownicy powinni zwrócić uwagę na przysługujące im prawa i obowiązki - szczególnie te dotyczące urlopów. Jednym z kluczowych uprawnień, o których należy pamiętać przed końcem grudnia, jest możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy w wymiarze 2 dni lub 16 godzin. Komu przysługuje dodatkowe wolne?
Kto może skorzystać z dwudniowego zwolnienia?
Prawo do zwolnienia w wymiarze 2 dni lub 16 godzin przysługuje każdemu pracownikowi, który wychowuje dziecko do 14 roku życia- i to bez względu na stopień. Ustawodawca precyzyjnie wskazuje, że dotyczy ono osób wychowujących dziecko, co oznacza, że prawo to przysługuje także opiekunom prawnym lub innym osobom faktycznie opiekującym się dzieckiem, a niekoniecznie jego biologicznym rodzicom.
Pracownik nie musi być rodzicem, aby skorzystać z tego prawa, jeśli zajmuje się wychowywaniem dziecka. Co ciekawe, biologiczny rodzic, który nie uczestniczy aktywnie w opiece, nie jest uprawniony do tego zwolnienia.
Obowiązki pracodawcy wobec wniosku pracownika
Ważnym aspektem związanym z tym uprawnieniem jest fakt, że wniosek pracownika o udzielenie zwolnienia jest dla pracodawcy wiążący. Pracodawca nie ma prawa odmówić pracownikowi udzielenia wolnych dni lub godzin, ani też przesunąć terminu ich wykorzystania na inny czas. Pracownik może złożyć taki wniosek z dowolnym wyprzedzeniem, choć zaleca się, by robił to możliwie wcześnie, aby pracodawca miał czas na zapewnienie ciągłości pracy. Wniosek powinien zawierać jasno określony wymiar zwolnienia (2 dni lub 16 godzin) oraz preferowany termin skorzystania z niego.
Przysługujące pracownikowi 2 dni lub 16 godzin zwolnienia na opiekę nad dzieckiem do 14 lat musi zostać wykorzystane przed końcem grudnia. W przeciwnym razie uprawnienie to przepada i nie przechodzi na następny rok - od stycznia licznik zwolnienia zaczyna się od nowa, a niewykorzystane dni lub godziny za poprzedni rok kalendarzowy się nie kumulują.
Nieudzielenie pracownikowi wspomnianego zwolnienia może mieć poważne konsekwencje dla pracodawcy. Odmowa stanowi naruszenie przepisów Kodeksu pracy, które regulują uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem. Zgodnie z przepisami, takie wykroczenie jest zagrożone karą grzywny od 1 000 do nawet 30 000 zł. W związku z tym pracodawcy powinni dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić pracownikom możliwość skorzystania z przysługującego im zwolnienia, co jest zgodne z przepisami i przyczynia się do budowania pozytywnej relacji pracodawca-pracownik.
Pracownicy, którzy chcą skorzystać z tego uprawnienia, powinni pamiętać o kilku krokach:
- Zaplanować termin - ustalić, kiedy potrzebują wykorzystać 2 dni lub 16 godzin na opiekę nad dzieckiem i poinformować pracodawcę możliwie wcześnie.
- Złożyć wniosek - wskazać w nim wymiar zwolnienia oraz termin. Wniosek może być w formie pisemnej lub elektronicznej, zgodnie z wewnętrznymi zasadami obowiązującymi w danym zakładzie pracy.
Znaczenie dwudniowego zwolnienia na opiekę nad dzieckiem
Uprawnienie to jest szczególnie istotne dla rodziców i opiekunów, którzy chcą spędzić czas z dziećmi, szczególnie w okresach zwiększonych potrzeb opiekuńczych, takich jak choroby, pierwsze dni w szkole czy inne ważne wydarzenia rodzinne.
Dla pracowników dodatkowy czas wolny to forma wsparcia, która pomaga pogodzić obowiązki zawodowe z opieką nad dzieckiem. Pracodawcy natomiast, respektując prawo do tego zwolnienia, tworzą warunki sprzyjające zdrowym relacjom w pracy i mogą liczyć na większą lojalność pracowników.
Zwolnienie to jest określone w art. 188 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy (Dz.U. z 2023 r., poz. 1465).
