Nowe rekomendacje ministerstwa dla miast. Pomogą nam butiki i domokrążcy

Od stycznia obowiązkowa zbiórka odpadów tekstylnych, czyli ubrań

Od stycznia 2025 roku selektywna zbiórka odpadów tekstylnych stała się obowiązkowa dla wszystkich gmin w Polsce . Dotyczy to zarówno zużytej odzieży, jak innych produktów tekstylnych, takich jak pościel, zasłony czy dywany. Wprowadzenie przepisów jest częścią realizacji unijnych celów w zakresie gospodarki odpadami. Gminy muszą zapewnić co najmniej jedno miejsce do selektywnej zbiórki na swoim obszarze – czyli tzw. PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych).

Wiceminister klimatu i środowiska, Anita Sowińska, zwraca uwagę na to, jak istotne jest wyjście poza wymagane minimum.

Odpady tekstylne, których nie zebrano selektywnie, w najlepszym razie trafiają do czarnego pojemnika na odpady zmieszane, gdzie później kończą na składowiskach lub służą do odzysku energii – mówiła podczas konferencji prasowej w styczniu 2025 r. Gminy mogą podjąć dodatkowe działania, aby poprawić efektywność zbiórki tej frakcji odpadów.

Zobacz też: Rośnie opór przed nowym podatkiem. Zapłacisz dwa razy więcej, zrezygnujesz, albo zejdziesz do “podziemia”

Minimum to za mało. Zbiórki "door to door" i "Re-użytkownia"

Wśród sugerowanych przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska rozwiązań, które gminy mogą wprowadzić, pojawia się tzw. zbiórka „door to door” . Polega na pozyskiwaniu odpadów tekstylnych bezpośrednio od mieszkańców.

Zbiórka door to door już teraz funkcjonuje w wielu gminach, np. w Częstochowie, w przypadku odpadów elektronicznych – przypomina Sowińska.

Warto, by ten model zastosowano także w przypadku tekstyliów — proponuje, precyzując, że gminy mogą także organizować akcje charytatywne, zbierając przedmioty nadające się do ponownego użycia, takie jak odzież czy obuwie.

Dodatkowo, w miastach mogłyby pojawić się specjalne kontenery do zbiórki zużytych tekstyliów. Wszelkie te działania mają na celu zachęcenie obywateli do segregowania odpadów i dbania o środowisko. „Re-butiki, czyli miejsca, gdzie mieszkańcy oddają używaną odzież, to kolejna inicjatywa, którą warto wdrożyć” – dodała wiceminister, wskazując na przykłady miast, takich jak Opole (tzw. Re-Użytkownia to osobny lokal w centrum miasta, na Rynku), czy Izabelin, gdzie takie punkty już działają.

Odpowiedzialność producentów i wpływ branży tekstylnej na środowisko

Problem odpadów tekstylnych nie dotyczy tylko konsumentów i gmin. Wiceminister Anita Sowińska zwróciła również uwagę na potrzebę wdrożenia Rozszerzonej Odpowiedzialności Producentów (ROP). W ramach planowanej rewizji dyrektywy odpadowej, producenci odzieży mają ponosić odpowiedzialność finansową za gospodarowanie odpadami tekstylnymi. Będą zachęcani do ekoprojektowania ubrań, a także do tworzenia bardziej ekologicznych materiałów. „Producenci mają ponosić odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami tekstylnymi. Chodzi o sprawiedliwsze zapewnienie większych środków dla gmin” – wyjaśniała Sowińska.

Z danych, które przedstawiła wiceminister, wynika, że sektor tekstylny ma ogromny wpływ na środowisko. „W skali globalnej przemysł tekstylny odpowiada za 10% emisji gazów cieplarnianych, a w Unii Europejskiej za 121 mln ton ekw. CO2 rocznie” – mówiła Sowińska. Sektor ten wpływa również na zużycie wody oraz presję na grunty, co stawia go w czołówce najbardziej szkodliwych gałęzi przemysłu pod względem ochrony środowiska. Producenci będą musieli nie tylko zadbać o odpowiedzialne gospodarowanie odpadami, ale także o ograniczenie negatywnego wpływu na klimat.

Rozwój nowych rozwiązań w zakresie zbiórki odpadów tekstylnych ma na celu nie tylko zmniejszenie ich negatywnego wpływu na środowisko, ale także wprowadzenie bardziej zrównoważonego modelu gospodarki odpadami. Współpraca gmin, firm i obywateli jest kluczowa dla osiągnięcia sukcesu w walce o czystsze środowisko.