Odprawa przed emeryturą lub rentą. Wiemy, ile wynosi świadczenie
Co kraj to obyczaj - gdy w anglosaskiej kulturze korporacyjnej odprawy po każdym zwolnieniu są oczywistością, a w Japonii zwolnienia grupowe w ogóle są nielegalne, w polskich firmach i urzędach możemy zazwyczaj liczyć jedynie na odprawę emerytalną i rentową. Jakie są warunki i kwota odpraw przysługująca pracownikom kończącym pracę?
Odprawa po uzyskaniu emerytury lub renty
“Rzeczpospolita” przypomina, że każdemu pracownikowi, który kończy pracę ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego lub otrzymanie renty, przysługuje odprawa. Niestety już w tak podstawowym założeniu znajdziemy jednak wyjątki. Odprawy mogą otrzymać wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania lub wyboru . Oznacza to, że na dodatkowe pieniądze nie mogą liczyć osoby zatrudnione na umowach cywilnoprawnych.
Co ważne, jak stanowi art. 92(1) § 1 Kodeksu pracy, odprawę można uzyskać w momencie osiągnięcia wieku emerytalnego - 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn - jednak tylko wtedy, kiedy faktycznie kończy się pracę zawodową . Nie dotyczy to więc tych pracowników, które zamierzają kontynuować pracę. Ponadto odprawa jest jednorazowa i nie można jej otrzymać ponownie po wznowieniu i późniejszym ponownym zakończeniu pracy.
Na jakich zasadach można otrzymać odprawę emerytalną i rentową?
Wypłata odprawy po spełnieniu warunków jest obowiązkiem pracodawcy. Każde uchybienie jest naruszeniem prawa pracy i może skutkować nałożeniem na pracodawcę grzywny. Jej wysokość może sięgnąć nawet 30 tys. zł . Co ważne, jeśli pracownik był zatrudniony w wielu firmach w tym samym czasie i w tym samym momencie przechodzi na emeryturę lub rentę, wypłacić odprawę musi każdy z pracodawców. Konieczne jest rozwiązanie stosunku pracy we wszystkich firmach tego samego dnia.
Prawa do otrzymania odprawy nie mają osoby, które otrzymują prawa do świadczeń emerytalnych lub rentowych, jednak kontynuują zatrudnienie . Podobnie jest w przypadku osób, które otrzymują rentę rodzinną lub po rozwiązaniu umowy otrzymują świadczenie przedemerytalne . To przyznawane jest pracownikom, którzy tracą pracę do 4 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
Wysokość odprawy
Daleka od zachodnich standardów jest wysokość odprawy emerytalnej i rentowej . Wynosi ona bowiem zazwyczaj równowartość wynagrodzenia za 1 miesiąc pracy. Zasady wyliczeń są takie same jak w przypadku wyznaczania wysokości ekwiwalentu urlopu wypoczynkowego. Rzecz jasna pracodawca może wypłacić więcej, jednak nie ma takiego obowiązku - niezgodne z prawem jest tylko niewypłacenie odprawy lub wypłacenie jej w kwocie mniejszej niż miesięczna pensja.
