Oferta handlowa – czym jest i z jakich elementów powinna się składać?
Kto z nas przeglądając ogłoszenia, nie natknął się na sformułowanie „niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu Kodeksu cywilnego” i nie zaczął się zastanawiać, czym jest oferta handlowa i jakie kryteria powinna spełniać? Okazuje się, że istnieje rozróżnienie pomiędzy zaproszeniem do zawarcia do umowy a ofertą, i każda z tych form pociąga za sobą inne skutki. Sprawa przedstawia się następująco: informacja handlowa będąca ofertą niesie za sobą konkretne zobowiązania prawne. Kiedy zostanie zaakceptowana przez oblata (czyli adresata oferty), wówczas oferent nie ma wyjścia – musi zrealizować jej warunki w dosłownym brzmieniu.
Definicja oferty według Kodeksu Cywilnego
Oferta w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest oświadczeniem woli zawarcia umowy, które oferent składa odbiorcy oferty (oblatowi) i stanowi zobowiązanie prawne. Oferta musi określać istotne postanowienia tej umowy i choć nie istnieje prawna definicja owych postanowień, zazwyczaj rozumie się przez nie rodzaj umowy, przedmiot świadczenia, cenę. Jeśli nie zawiera tych elementów, nie zasługuje na miano oferty, a jedynie zaproszenia do zawarcia umowy.
Oferta jest więc jednoznaczną, precyzyjną i konkretną propozycją zawarcia konkretnej umowy, kierowaną do kontrahenta, natomiast zaproszenie do zawarcia umowy pozostaje informacją o możliwości zawarcia określonej umowy. W myśl powyższej definicji wspomniane na początku ogłoszenia, na przykład o wynajmie mieszkań czy sprzedaży auta oraz reklamy produktów bankowych uznaje się za zaproszenie do zawarcia umowy, a nie ofertę handlową sensu stricto.
Warunki przedstawione w formie oferty są warunkami ostatecznymi, które już nie mogą ulec zmianie ani podlegać negocjacjom – kontrahent musi się do nich jednoznacznie ustosunkować, może je przyjąć lub odrzucić w całości.
Oferta handlowa może być złożona na różne sposoby – pisemnie, ustnie, elektronicznie lub za pomocą innego środka porozumiewania się na odległość. Zdarza się, że oferta jest skierowana nie tylko do jednego adresata (osoby lub przedsiębiorstwa), ale do większej grupy oblatów, w takiej sytuacji oferent powinien z każdym z nich zawrzeć osobną umowę.
Jakie elementy powinna zawierać oferta handlowa?
Treść oferty handlowej musi być skonstruowana tak, by nie pozostawiać żadnych wątpliwości na temat warunków umowy sprzedaży lub kupna towarów bądź usług. Zawarcie umowy następuje niejako przez samo przyjęcie oferty w jej pierwotnej postaci, bez zmian i uzupełnień.
Jak wspomniano powyżej, elementem oferty musi być określenie istotnych postanowień przyszłej umowy, w sposób stanowczy i precyzyjny. Istotne jest również podanie terminu ważności oferty, ponieważ jego brak może stanowić ryzyko dla przedsiębiorcy i wymuszać na nim niekorzystne operacje. Z definicji, jeśli nie ma podanego w ofercie terminu ważności, przestaje ona obowiązywać, jeśli oblat nie zaakceptował jej niezwłocznie, gdy była przekazywana w sposób bezpośredni (telefonicznie, osobiście) lub nie przesłał oświadczenia woli w czasie, w którym mógł się zapoznać z ofertą, gdy była przedstawiona w inny sposób, niż bezpośredni.
Jako rodzaj pisma oficjalnego, oferta powinna mieć określoną strukturę i powinna zawierać następujące elementy: • tytuł; • nazwę firmy adresata; • dane oferenta, w tym adres, NIP, KRS i kwotę kapitału zakładowego i jego krótką, lecz treściwą prezentację; • opis oferowanych produktów lub usług — kluczowy składnik każdej oferty handlowej; • cennik; • informacje techniczne — na przykład sposób realizacji zamówień, dane techniczne, katalogi, gwarancje.
W języku potocznym często używa się słowa oferta na określenie zaproszenia do zawarcia umowy – należy mieć świadomość, że są to dwie różne formy, pociągające za sobą odmienne konsekwencje prawne. Szczególną czujność powinni zachować przedsiębiorcy, którzy formułują informacje handlowe. Jeśli nadawca nie zastrzeże, że informacja nie stanowi oferty w ujęciu Kodeksu cywilnego, a adresat przyjmie warunki, wówczas umowa musi zostać zrealizowana w dosłownym brzmieniu.
