Paserstwo – co grozi za kupowanie rzeczy z kradzieży?
Zdarzają się sytuacje, gdy w okazyjnej cenie zakupimy towar, który pochodzi z niepewnego źródła. Jeśli zakupimy jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży, powinniśmy liczyć się z tym, że możemy ponieść karę. Za paserstwo, czyli kupowanie rzeczy pochodzących z przestępstwa, grozi nawet 5 lat więzienia. Karalne jest też paserstwo nieumyślne. To samo dotyczy pomocy w sprzedaży rzeczy czy w ich przechowywaniu. Zgodnie z przepisem art. 122 Kodeksu wykroczeń paserstwo jest czynem karalnym. Ustawodawca wyróżnia w nim dwie formy paserstwa: umyślne oraz nieumyślne, za które przewiduje zróżnicowane rodzaje kar.
Paserstwo definicja
Paserstwo to zachowanie polegające na nabyciu rzeczy uzyskanej za pomocą czynu zabronionego (najczęściej kradzieży) lub udzieleniu innej osobie pomocy w jej zbyciu albo na przyjęciu tej rzeczy lub pomocy w jej ukryciu. Paserstwo można popełnić umyślnie, jak i nieumyślnie, zależnie od tego, czy paser wie o przestępnym pochodzeniu przedmiotu (paserstwo umyślne), czy też w konkretnym przypadku powinien i mógł takie pochodzenie rzeczy stwierdzić na podstawie towarzyszących okoliczności, np. podejrzanie niskiej ceny, sprzedaży bez dokumentów lub w niekompletnym stanie itp. Odpowiedzialności karnej za paserstwo podlega każda osoba po ukończeniu lat 17 (ogólna zasada odpowiedzialności karnej), której można przypisać winę w czasie popełnienia tego czynu (osoba poczytalna).
Rodzaje paserstwa
Zgodnie z ustawą wyróżnia się dwie formy paserstwa: umyślne oraz nieumyślne, za które przewiduje się zróżnicowane rodzaje kar. Warto wiedzieć, że karalna jest nie tylko forma sprawcza tych czynów, czyli samo paserstwo, ale również usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo.
Paserstwo umyślne
Paserstwo umyślne popełnia osoba, która nabywa mienie, wiedząc o tym, że pochodzi ono z kradzieży lub z przywłaszczenia, bądź w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przyjmuje to mienie lub pomaga w jego ukryciu albo pozyskaniu. Sprawca wie o przestępczym pochodzeniu rzeczy i z pełną premedytacją podejmuje wobec niej jedno ze wskazanych zachowań: kupuje ją, pomaga ją sprzedać, dla korzyści majątkowej mienie to przyjmuje (przechowuje) albo pomaga je gdzieś ukryć. Za popełnienie paserstwa umyślnego grozi za do 5 lat pozbawienia wolności (art. 291 Kodeksu karnego).
Paserstwo nieumyślne
Paserstwo nieumyślne jest wykroczeniem, które popełnia osoba, nieświadomie nabywając mienie, ale na podstawie towarzyszących okoliczności powinna i mogła przypuszczać, że zostało skradzione lub przywłaszczone. Ten typ wykroczenia różni od umyślnego to, że w tym przypadku sprawca nie działa z premedytacją, pełną świadomością co do przestępczego pochodzenia rzeczy, ale działa w takich okolicznościach, gdzie powinien i mógł się domyślić prawdziwego pochodzenia rzeczy. Paserstwo nieumyślne jest zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat. W wypadku znacznej wartości rzeczy (przekraczającej w momencie popełnienia czynu 200.000 zł) sprawca paserstwa podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Jeżeli rzecz uzyskana za pomocą czynu zabronionego, ma wartość nieprzekraczającą ¼ minimalnego wynagrodzenia za pracę, paserstwo nie jest kwalifikowane jako przestępstwo, ale jako wykroczenie. Jest wówczas zagrożone karą aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Oceny wartości rzeczy dokonuje w postępowaniu przygotowawczym lub w postępowaniu przed sądem biegły sądowy. Nie zawsze kupno rzeczy pochodzącej z kradzieży czy innego czynu zabronionego jest przestępstwem. Kluczowe jest to, czy kupujący wiedział lub na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i mógł przypuszczać, że rzecz pochodzi z czynu zabronionego.
