Podatek od darowizny 2023. Kto i kiedy musi go zapłacić, a kto może go uniknąć

15 marca 2023

W tym roku więcej osób uniknie obowiązku zapłaty podatku od darowizny. Wszystko dlatego, że obowiązują nowe stawki kwoty wolnej od podatku i wyższe progi podatkowe. Podniesiono je w przypadku I grupy podatkowej do kwoty 10434 zł, II grupy – 7878 zł, i III – 5308 zł. Wyjątek w obowiązkach podatkowych tyczy się osób najbliższych.

Grupy podatkowe

W Polsce wysokość podatku ustala się na podstawie przynależności nabywcy do danej grupy podatkowej. Ich skład wygląda następująco:

I grupa – małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa,
II grupa – zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki),
III grupa podatkowa – pozostali nabywcy.

Podatkowi nie podlega darowizna, która nie przekracza kwoty wolnej wynoszącej w przypadku grupy I – 10434 zł, II – 7878 zł i III – 5308 zł. Obowiązek podatkowy ciąży na osobie obdarowanej i pojawia się wtedy, gdy wartość darowizny jest wyższa od którejś z wymienionych kwot. Należy mieć na uwadze, że przy obliczaniu kwoty wolnej sumuje się wszystkie darowizny otrzymane od jednej osoby w ciągu 5 lat poprzedzających rok otrzymania ostatniej darowizny.

Co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje w chwili powołania się przez podatnika na fakt nabycia, złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, przekazania darowizny obdarowanemu w razie zawarcia umowy bez zachowania formy aktu notarialnego lub sporządzenia pisma. W przypadku, gdy umowę darowizny zawarto u notariusza, to u niego zostaje zapłacony podatek lub stosuje on zwolnienie z tego obowiązku.

Na załatwienie spraw związanych z opłaceniem podatku obdarowany ma miesiąc , licząc od momentu powstania obowiązku podatkowego. Po dokonaniu formalności ze skarbówką, w ciągu miesiąca powinna przyjść decyzja o wysokości podatku i urzędzie skarbowym, w którym należy dokonać opłaty. Jest na to 14 dni od otrzymania tych informacji.

Wyjątek dotyczy najbliższych

Jeśli otrzymałeś spadek, darowiznę lub nabyłeś własność rzeczy i inne prawa majątkowe od najbliższej rodziny, jesteś całkowicie zwolniony z obowiązku podatkowego . Tyczy się to małżonka, zstępnych: dzieci, wnuków, prawnuków, wstępnych: rodziców, dziadków i pradziadków, rodzeństwa, ojczyma, macochy oraz pasierbów.

Aby skorzystać ze zwolnienia, trzeba złożyć do urzędu skarbowego formularz SD-Z2 lub wysłać go w formie elektronicznej w usłudze e-Deklaracje. Należy to zrobić w ciągu sześciu miesięcy – przegapienie terminu będzie skutkować koniecznością zapłaty podatku na zasadach określonych w I grupie podatkowej.