Prezydent zdecydował. Będzie specjalna kontrola finansów
Prezydent Andrzej Duda zdecydował o podpisaniu ustawy wprowadzającej w Polsce Radę Fiskalną. Nowa instytucja ma zająć się nadzorem polskiej polityki fiskalnej oraz zarządzania finansami publicznymi. Co to oznacza w praktyce, kto zasiądzie w Radzie i jakie będą jej uprawnienia?
Ustawa od Radzie Fiskalnej
Andrzej Duda podpisał ustawę o Radzie Fiskalnej z 20 grudnia 2024 r. To oznacza istotne zmiany w systemie zarządzania finansami publicznymi w Polsce. Utworzenie Rady Fiskalnej jest efektem realizacji dyrektyw Unii Europejskiej, które mają na celu wzmocnienie ram budżetowych państw członkowskich.
Rada będzie pełnić funkcję niezależnego organu monitorującego, którego zadaniem będzie m.in. ocena prognoz makroekonomicznych oraz kontrola zgodności krajowej polityki fiskalnej z regulacjami unijnymi.
Rada Fiskalna – co to takiego?
Rada Fiskalna będzie składać się z siedmiu członków. W składzie znajdą się przedstawiciele różnych instytucji i organizacji, w tym prezydenta , Najwyższej Izby Kontroli, sejmowej komisji budżetowej, ministra finansów, organizacji związkowych, pracodawców oraz samorządów terytorialnych. Na czele Rady stanie przewodniczący, wspierany przez swojego zastępcę. Nowy organ ma działać na podstawie ustawy, a wynagrodzenie jego członków zostało uregulowane w przepisach ustawowych.
Jednym z głównych zadań Rady Fiskalnej będzie ocena spójności i efektywności krajowych ram budżetowych, w tym zgodności ustawy budżetowej z wymogami unijnymi oraz krajowymi regułami fiskalnymi. Rada zajmie się również opiniowaniem prognoz makroekonomicznych stosowanych przy tworzeniu budżetu oraz średniookresowych planów budżetowych. Dodatkowo RF będzie analizować zasadność stosowania tzw. klauzuli wyjścia ze Stabilizującej Reguły Wydatkowej w przypadku zdarzeń nadzwyczajnych o istotnych skutkach gospodarczych, społecznych lub ekonomicznych.
Wybór członków i transparentność
Członkowie Rady będą wybierani przez Sejm za zgodą Senatu po wcześniejszym przesłuchaniu kandydatów przez komisje sejmowe. Wprowadzono jednolite zasady dla wszystkich instytucji nominujących członków, co zwiększa przejrzystość procesu. Okres karencji dla osób ubiegających się o członkostwo w Radzie wyniesie cztery lata. Karencja dotyczy m.in. członków partii politycznych, posłów, senatorów oraz przedstawicieli władz lokalnych.
Nowy organ będzie również ściśle współpracował z Radą Dialogu Społecznego, która otrzyma prawo opiniowania planów budżetowo-strukturalnych oraz ich nowelizacji. Rola Rady Fiskalnej w tych procesach ma wzmocnić transparentność oraz skuteczność zarządzania finansami publicznymi w Polsce.
