Projekt przełomowej ustawy już w Sejmie. Realna szansa na uzdrowienie rynku nieruchomości
Zgodnie z obietnicą daną przed kilkoma tygodniami posłowie Polski 2050 złożyli w Sejmie projekt ustawy, który ma szansę przełożyć się na naprawę przynajmniej części wad polskiego rynku nieruchomości. Proponowane zmiany mogą wstrząsnąć rynkiem być może nawet bardziej niż kolejne programy dopłat.
W Polsce nawet jeśli chcesz, to nie dowiesz się, ile kosztują mieszkania bez spotkania ze sprzedawcą
Jednym z największych problemów polskiego rynku nieruchomości jest nierówność informacyjna – dziś w Polsce trzeba włożyć naprawdę wiele wysiłku, by mieć choćby pobieżny ogląd tego, ile kosztują mieszkania. Szerzej na ten temat pisaliśmy w styczniu.
Zgodnie z polskim prawem ogłoszenia internetowe nie stanowią oferty, a jedynie zaproszenie do zawarcia umowy. Ceny można poznać w miejscu sprzedaży – w samym lokalu lub siedzibie sprzedawcy. W ten sposób deweloperzy mogą dowolnie manipulować cenami mieszkań, a nabywcy nie mają o tym żadnej wiedzy. To się może w końcu zmienić.
Brak informacji o cenach za metr – ogromna przestrzeń do manipulacji i nadużyć
Osobną kwestię stanowi struktura cen mieszkań. W Polsce trudno o rzetelne dane dotyczące spadków cen nieruchomości, bo te są maskowane w różnorakich rabatach. Wszystko to, aby zamaskować przed rynkiem negatywny dla sprzedawców sygnał – to, że mieszkania tanieją.
Luki czy anachronizmy w ustawie z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług stanowi i kodeksie karnym sprawiają, że dochodzi do skrajnej dysproporcji w dostępie do informacji. Już w styczniu wiedzieliśmy, że nad rozwiązaniem tego problemu pracuje Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Teraz ustawa trafiła do Sejmu. Jakie propozycje znalazły się w projekcie?
Nowe obowiązki dla deweloperów. Realna szansa na zrównoważenie "rynkowych sił"
"Dość pochylania głowy przed wielkim lobby" – poinformowała ministra w serwisie X. Złożony przez posłów Polski 2050 projekt ustawy stanowi wobec deweloperów nowe obowiązki.
Po pierwsze, mają oni obowiązek prowadzić strony internetowe, na których będą prezentować oferty. Aktualnie znajdziemy tam bowiem głównie wizualizacje, a jakiekolwiek konkretne dane można uzyskać od sprzedawców najwcześniej po przekazaniu im swoich danych.
Oferty te mają zawierać informacje o:
- cenach mieszkania za metr kwadratowy i za cały lokal,
- wszystkich dodatkowych kosztach związanych z ofertą, np. cena miejsca parkingowego (często obowiązkowego do wykupienia), ogródka czy garażu,
- historii zmian cennika.
Takie prawo zdaje się znacznie lepiej chronić interesy konsumentów niż dotychczasowe regulacje i daje oręż w walce przed omijaniem nowych obowiązków. Warto zwrócić uwagę np. na wspomniane dodatkowe koszty jak miejsca parkingowe. Już teraz są obawy, że właśnie z ich użyciem deweloperzy będą omijać limity cenowe (10-11 tys. zł za mkw.) przewidziane w programie "Pierwsze klucze".
Nie mniej ważna jest historia zmian cennika, gdyż branżowe serwisy z ofertami czy porównywarki pod tym względem zawodzą. Historia zmian jest maskowana lub w ogóle niedostępna, tak aby konsumenci nie zdawali sobie sprawy, że ceny maleją, Że dzieje się coś, o czym przez lata przekonywano ich, że jest niemożliwe.
Ustawa stanowi także o karach o nieprzestrzeganie regulacji. Te bynajmniej nie są symboliczne – za uchybienia sprzedawcy mają płacić 10 proc. obrotu z poprzedzającego roku. Decydował będzie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta, a kary będą nakładane w związku z naruszeniem zbiorowych interesów konsumenta. Będzie się więc można od nich odwołać do sądu.
Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (RPW/6415/2025) jest już dostępny na sejmowych stronach, rozpoczęły się jego społeczne konsultacje online. Ich koniec planowany jest na 23 marca br.
