Senior z Podlasia dostaje od ZUS 13 groszy emerytury. Powód jest jeden

65-latek z Podlasia otrzymuje zaledwie 13 groszy emerytury. Nie jest rekordzistą

Na koniec 2023 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) zarejestrował niemal 400 tys. emerytów otrzymujących mikroemerytury. To oznacza, że od 2012 roku liczba ta wzrosła dziesięciokrotnie. Mikroemerytury obejmują zarówno niewielkie kwoty, np. 100-200 zł miesięcznie, jak i symboliczne grosze. Najniższa emerytura wynosi zaledwie 1 grosz i przysługuje ona 63-latce, która przez całe swoje życie przepracowała zaledwie jeden dzień na umowie zlecenie, gromadząc 2,98 zł kapitału emerytalnego.

Przykładów skrajnie niskich emerytur jest całe mnóstwo. W ostatnich dniach głośno zrobiło się o 65-latku z Podlasia, który otrzymuje obecnie emeryturę w wysokości 13 groszy miesięcznie. Powodem jest fakt, iż pracował on zaledwie 26 dni na umowie cywilnoprawnej  Ta kwota jest tak niska, że nawet na najtańszą kajzerkę... musi odkładać przez trzy miesiące . Takie przypadki nie są odosobnione - mieszkanka Biłgoraja, która pracowała jeden dzień na umowie zlecenie, otrzymuje emeryturę w wysokości 2 groszy. Inny przypadek to 65-letni mężczyzna, który przez miesiąc prowadził działalność gospodarczą i otrzymuje 2 grosze emerytury.

Mikroemerytury obciążają system emerytalny. Dlaczego emeryci otrzymują tak niskie świadczenia?

Główne przyczyny mikroemerytur można podzielić na dwie kategorie: niedostateczny czas odkładania składek na konto emerytalne oraz systemowe przyzwolenie na wypłacanie świadczeń poniżej minimalnej emerytury. ZUS wypłaca emerytury niezależnie od zgromadzonego kapitału, co prowadzi do sytuacji, gdzie osoby z krótkim stażem pracy lub niskimi składkami otrzymują symboliczne kwoty.

Aby otrzymać minimalną emeryturę, wynoszącą od 1 marca 2023 roku 1780,96 zł brutto, kobieta musi mieć co najmniej 20 lat stażu pracy, a mężczyzna 25 lat. Brak spełnienia tych warunków skutkuje emeryturami znacznie niższymi od minimalnej. Problem ten dotyka szczególnie osoby, które pracowały na umowach cywilnoprawnych lub miały nieregularne zatrudnienie i pracowały "na czarno".

W ciągu ostatniej dekady liczba mikroemerytur wzrosła dziesięciokrotnie

Liczba mikroemerytur rośnie z roku na rok. W dekadzie między 2012 a 2022 rokiem liczba osób otrzymujących mikroemerytury wzrosła dziesięciokrotnie, co tylko pokazuje skalę problemu. Na koniec 2023 roku liczba ta wynosiła już 397 tys. Wzrost liczby mikroemerytur jest wynikiem braku odpowiednich reform w systemie emerytalnym oraz rosnącej liczby osób z krótkim stażem pracy.

Od lat eksperci i politycy wskazują na konieczność reformy systemu emerytalnego w Polsce. Była prezes ZUS, prof. Gertruda Uścińska, w 2021 roku ostrzegała, że przeciętna emerytura będzie sukcesywnie zmniejszać się względem średniego wynagrodzenia, osiągając w 2040 roku niecałe 40% wartości przeciętnej wypłaty. Prof. Uścińska podkreślała również, że bez zmiany przepisów liczba osób otrzymujących mikroemerytury będzie rosła.

Absurdalność systemu mikroemerytur podkreślają również koszty administracyjne związane z ich obsługą. Koszt wydania decyzji emerytalnej jest kilkadziesiąt razy większy niż wysokość świadczenia. Osoby otrzymujące kilka groszy emerytury są także uprawnione do pełnej wartości 13. i 14. emerytury, co dodatkowo obciąża system.

Polski system emerytalny wymaga pilnych reform, aby zapobiec dalszemu wzrostowi liczby mikroemerytur. Kluczowe jest wprowadzenie zmian, które zapewnią minimalny staż pracy jako warunek do otrzymania emerytury oraz dostosowanie przepisów do norm europejskich. Bez takich działań problem mikroemerytur będzie się pogłębiał, narażając coraz więcej seniorów na ubóstwo i brak środków do życia.