Pierwsza taka kara w Polsce. Jest maksymalnie surowa

UOKiK podjął pierwszą taką decyzję

Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej obowiązuje od 12 lipca 2017 r. Przedsiębiorcy z branży rolno-spożywczej, który łamie przepisy grozi kara do 3 proc. obrotu. Do tej pory urząd wydał sześć takich decyzji. W większości przypadków przedsiębiorcy dobrowolnie zobowiązywali się do szybkiej zmiany praktyki i poprawy sytuacji swoich kontrahentów. Dzięki temu mogli uniknąć kary finansowej. Ponadto UOKiK prowadzi kolejnych 7 postępowań.

- Głównym celem nowych przepisów i naszych działań jest szybka poprawa sytuacji słabszych stron umów w sektorze rolno-spożywczym np. rolników. Dlatego, jeżeli przedsiębiorca dobrowolnie chce zmienić swoją praktykę i szybko wprowadzić rozwiązania, które wzmocnią pozycję jego mniejszych kontrahentów – wówczas nie nakładamy kary finansowej. Kiedy jednak nie widzimy chęci współpracy i zmiany nieuczciwych działań, wtedy nie wahamy się przed surową sankcją pieniężną. Tak było w przypadku spółki T.B. Fruit Polska. Nałożyliśmy pierwszą karę za nieuczciwe wykorzystywanie przewagi – tłumaczył prezes UOKiK Marek Niechciał.

UOKiK nakłada rekordową karę

T.B. Fruit Polska jest jedną z największych firm, która skupuje owoce i produkuje koncentrat jabłkowy w Polsce. Spółka jest częścią europejskiej grupy należącej do Francoso Corporation. Zajmuje się też przetwarzaniem wiśni, malin, aronii, truskawek oraz czarnych porzeczek. W wyniku prowadzonego postępowania UOKiK stwierdził, że firma nie dotrzymuje obiecanych terminów płatności. Mimo, że  w umowie przedsiębiorcy zadeklarowali 30 dni na zapłatę, to rolnicy otrzymują pieniądze znacznie później. T.B. Fruit Polska zwlekał średnio ponad 100 dni z uregulowaniem zobowiązań, a najdłuższe opóźnienie wyniosło prawie 12 miesięcy.

Na T.B. Fruit Polska została nałożona kara finansowa wysokości 8,3 mln zł. Daje to 3 procent zeszłorocznego obrotu spółki. Jest to maksymalny wymiar kary za nieuczciwe wykorzystanie przewagi kontraktowej. Decyzja nie jest prawomocna, firma może się od niej odwołać.

– W trakcie postępowania liczyliśmy, że spółka dobrowolnie zmieni swoją praktykę, która dla rolników może oznaczać utratę płynności finansowej i poważne kłopoty finansowe. Niestety, tak się nie stało, nawet pomimo wyraźnego sygnału ze strony Urzędu, że jest to łamanie prawa. Stąd kara finansowa w maksymalnej wysokości i nakaz zaniechania praktyki – powiedział Niechciał.

UOKiK ukarał jeszcze jedną firmę

UOKiK podjął też decyzję dotyczącą firmy Rauch Polska. Spółka jest własnością koncernu Rauch Fruchtsafte. To jeden z największych producentów soków owocowych w Europie. W wyniku postępowania okazało się, że firma mogła w niejasny sposób ustalać cenę, po której odbierano owoce od kontrahentów. Spółka podawała tylko niezbyt precyzyjne dane, takie jak to, że cena będzie zależna od m.in. jakości produktów rolnych, terminów dostaw czy warunków rynkowych jak popyt i podaż. W konsekwencji kontrahent firmy nie był w stanie określić chociażby przybliżonej kwoty, jaką powininen otrzymać za dostarczane towary.

Drugim działaniem, które mogło stanowić wykorzystywanie przewagi kontraktowej nad rolnikami było opóźnianie płatności. UOKiK ustalił, że opóźnienia w płatnościach sięgały ok. 40 dni.Podczas prowadzonego postępowania Rauch Polska współpracował z instytucją i zobowiązał się do zmiany kwestionowanych praktyk. UOKiK stwierdził, że proponowane działania poprawią sytuację rolników i w związku z tym przyjął propozycję spółki.

Rauch Polska musi ustalić w nowych umowach ceny minimalne na zakup owoców, a także stałych stawek za warzywa. Firma będzie płacić rolnikom niezwłocznie, nie później niż w ciągu 14 dni. Spółka zobowiązała się również do zwiększenia zakupów bezpośrednio od rolników – docelowo o minimum 6 proc. do 2022 r. Poprawi to pozycję hodowców owoców i warzyw i pozwoli m.in. na wynegocjowanie lepszych cen w przyszłości.

Instytucja wystosowała też wezwania do 14 innych przedsiębiorstw, w których zachodzi podejrzenie stosowania nieuczciwych praktyk. Łącznie od przedsiębiorców, którzy podjęli współpracę z UOKiK dostawcy owoców otrzymają ponad 2,5 mln złotych z tytułu zaległych płatności i odsetek za opóźnienie. W stosunku do podmiotów, które nie zadeklarują spłaty zobowiązań UOKiK będzie wszczynał postępowania wyjaśniające.