Zbliża się przełom na linii Ukraina-USA. Prezydent Zełenski potwierdza negocjacje strategicznej umowy
Znaczącą rolę w zakończeniu wojny na Ukrainie mogą odegrać Stany Zjednoczone, jednakże ostatnio można było usłyszeć głos niezadowolenia płynący ze strony prezydenta Donalda Trumpa. USA mogą dalej wspierać kraj zmagający się z konfliktem zbrojnym, ale nie za darmo. Pojawiły się już skonkretyzowane wymagania, a negocjacje mają się wkrótce rozpocząć.
Trump zmienia nastawienie do Ukrainy
Możliwe, że o rozmowie Donalda Truma z Władimirem Putinem będzie się kiedyś pisać w podręcznikach do historii. Nie wiadomo jeszcze czy prezydent USA będzie w nich opisywany jako dobroczyńca Ukrainy, który przyczynił się do zaprowadzenia pokoju, czy raczej jako sympatyk Rosji. Trump wyraził przekonanie, że USA wiele łączy z tym krajem i nawiązanie współpracy może okazać się możliwe w nieodległej przyszłości. Później z kolei krytykował Europe za wykluczenie Rosji z grupy G8 (teraz G7).
Takie działania prezydenta Stanów Zjednoczonych mogą budzić niepokój, zwłaszcza z polskiej perspektywy. Trump wyliczył, ile Stany kosztowała wojna na Ukrainie, nie krył się ze swoją raczej niepochlebną opinią na temat Zełenskiego i zaczął stawiać warunki dalszego wsparcia. Wygląda na to, że dalsze działania będą uzależnione od decyzji w sprawie ukraińskich złóż metali ziem rzadkich, do których dostęp chce zyskać Donald Trump.
Kartą przetargową będą ukraińskie złoża
Zasobność Ukrainy w złoża metali ziem rzadkich może rozbudzać wyobraźnię. Czy to naprawdę takie Eldorado jak się powszechnie uważa? Z niektórych szacunków wynika, że Ukraina może posiadać około 5 proc. wszystkich zasobów naturalnych świata, w tym złoża 116 kopalin. Na tej liście znajduje się również 28 z 34 surowców uznawanych przez Komisję Europejska za krytyczne. Wartość tych złóż liczy się w bilionach dolarów, choć te szacunki są niedokładne ze względu na przestarzały sposób skatalogowania, który pochodzi jeszcze z czasów sowieckich.
Wspomniane metale są niezbędne w rozwoju nowoczesnych technologii oraz transformacji energetycznej, a więc kuszą postronne kraje i mogą się okazać kartą przetargową jeżeli chodzi o negocjacje dotyczące pokoju na Ukrainie. Wołodymyr Zełenski uwzględnił to w swoich planach i zaproponował zachodnim partnerom współpracę w zakresie wydobycia surowców ziem rzadkich. Trump chce skorzystać z nadarzającej się okazji, co jest zgodne z jego polityką transakcyjną — chcecie pomocy od USA? Musicie coś dać USA.
Mimo napiętych ostatnio relacji między prezydentami chyba udało się w końcu dojść do porozumienia. Strona ukraińska wydała oficjalny komunikat dotyczący umowy ze Stanami Zjednoczonymi. Dokument został zatwierdzony przez rząd w Kijowie w środę 26 lutego. Ale sprawa czeka jeszcze na dalszy rozwój. Co zatem zostało uwzględnione w umowie?
Pokój na Ukrainie będzie kosztować
Premier Ukrainy Denys Szmyhal oficjalnie poinformował, że projekt umowy współpracy gospodarczej z USA jest już gotowy oraz jakie są jego założenia. W piątek prezydent Wołodymyr Zełenski ma pojawić się w Waszyngtonie, gdzie będą toczyły się dalsze negocjacje. Wspomniany dokument zakłada utworzenie funduszu, do którego Ukraina będzie wpłacać 50 proc. dochodów pozyskanych z eksploatacji państwowych zasobów mineralnych, w tym ropy naftowej i gazu, z wyłączeniem obecnego wydobycia przez krajowe przedsiębiorstwa takie jak Naftogaz czy Ukrnafta. Fundusz będzie obejmował również infrastrukturę, między innymi terminale LNG i infrastrukturę portową.
Fundusz będzie zarządzany wspólnie zarówno przez Ukrainę jak i USA, jednak dokładne zasady jego działalności mają zostać zawarte w osobnej umowie. Składki mają reinwestowane na Ukrainie co najmniej raz do roku, środki będą przekazywane na strategiczne projekty, które będą wspierać proces odbudowy kraju i rozwój gospodarczy.
USA w ramach partnerstwa w eksploatacji ukraińskich złóż ma się zobowiązać do wydania Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa.
Ani prezydent Ukrainy, ani rząd Ukrainy nie będą rozważać tej umowy i jej podpisania w oderwaniu od gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy — przekazał w środę 26 lutego premier Denys Szmyhal.
Ramowa umowa została podpisana w imieniu USA przez minister skarbu Scott Bessent, a w imieniu Ukrainy przez wicepremierkę Julię Swiridenko. Piątkowe rozmowy prezydentów mają dotyczyć zakresu wspomnianych gwarancji. Wołodymyr Zełenski poinformował, że zapyta wprost Donalda Trumpa, czy zamierza wstrzymać pomoc militarną dla Ukrainy. Wspominany dokument może otworzyć państwu drogę do pokoju, jednak sukces tego planu będzie zależał od nadchodzącego spotkania.
