ZUS wypłaca 3977,71 zł co miesiąc. Wiele osób nie ma pojęcia o tym świadczeniu

Coraz mniej osób pobiera nauczycielskie świadczenia kompensacyjne

Jak podkreśla ZUS, z roku na rok coraz mniej osób pobiera nauczycielskie świadczenia kompensacyjne. W 2024 roku z tej możliwości skorzystało zaledwie 11,3 tysiąca osób. Dla porównania, w sierpniu 2023 roku świadczenia te pobierało 12,1 tysiąca osób, dwa lata wcześniej, w 2022 roku, liczba ta wynosiła 12,5 tysiąca, natomiast w 2021 roku - 13,2 tysiąca.

Świadczenia kompensacyjne są przyznawane na podstawie ustawy z 2009 roku i stanowią formę wcześniejszego zakończenia kariery zawodowej nauczycieli.

Średnia wysokość świadczenia kompensacyjnego

W sierpniu 2024 roku przeciętna wysokość nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego wynosiła 3977,71 zł. Miesiąc wcześniej, w lipcu 2024 roku, była ona nieco niższa - 3971,14 zł. Dane pokazują, że wysokość tych świadczeń rośnie z roku na rok, chociaż wciąż pozostaje niższa w porównaniu z innymi formami wcześniejszych emerytur, jak np. emerytury pomostowe.

Dla porównania, w sierpniu 2023 roku przeciętna wysokość świadczenia kompensacyjnego wynosiła 3508,87 zł, co pokazuje znaczący wzrost na przestrzeni roku. W 2022 roku było to 2857,82 zł, a w 2021 roku - jedynie 2545,44 zł. Tak dynamiczny wzrost średniej wysokości świadczeń można tłumaczyć inflacją oraz rosnącymi kosztami życia, które wpływają na aktualizację kwot świadczeń.

Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne są odpowiednikiem emerytur pomostowych, które również umożliwiają wcześniejsze zakończenie kariery zawodowej. W sierpniu 2024 roku emerytury pomostowe pobierało 39,5 tysiąca osób, a ich średnia wysokość wynosiła 5388,95 zł. W porównaniu do świadczeń kompensacyjnych emerytury pomostowe są wyższe o ponad 1000 zł. Główną różnicą pomiędzy tymi dwoma świadczeniami jest to, że kompensówki są świadczeniami wygasającymi, co oznacza, że w przyszłości nowe osoby nie będą mogły z nich korzystać.

Kto może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne?

Świadczenia kompensacyjne przysługują nauczycielom, którzy spełniają określone warunki wiekowe oraz stażowe. Zgodnie z ustawą o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, aby ubiegać się o świadczenie, nauczyciel musi mieć co najmniej 30-letni staż pracy, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej, przy czym musi być zatrudniony na co najmniej pół etatu.

Wiek uprawniający do świadczenia stopniowo wzrasta - od 55. roku życia dla kobiet i 60. roku życia dla mężczyzn w 2024 roku, aż do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego w kolejnych latach. Co istotne, świadczenie to przysługuje nauczycielom pracującym w różnorodnych placówkach edukacyjnych, takich jak:

• szkoły,
• przedszkola,
• poradnie psychologiczno-pedagogiczne,
• młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii,
• placówki kształcenia ustawicznego.

Nauczyciele pobierający świadczenie kompensacyjne muszą spełniać nie tylko warunki wiekowe i stażowe, ale także przestrzegać określonych zasad dotyczących zatrudnienia. Przede wszystkim, osoba korzystająca z kompensówki nie może podejmować pracy w zawodzie nauczyciela w placówkach edukacyjnych, w przeciwnym razie świadczenie zostanie zawieszone. Mogą natomiast pracować w innych zawodach bez ryzyka utraty świadczenia.

Warto jednak zaznaczyć, że w związku z pełnoskalową agresją Rosji na Ukrainę i napływem uchodźców w 2022 roku wprowadzono pewne odstępstwa od tej reguły. Nauczyciele pobierający świadczenie kompensacyjne mogą być zatrudnieni na stanowiskach związanych z nauczaniem uczniów z Ukrainy, np. jako nauczyciele języka polskiego, bez ryzyka zawieszenia świadczenia.

Dla nauczycieli planujących przejście na świadczenie kompensacyjne, ZUS udostępnił specjalny kalkulator , który pozwala obliczyć prognozowaną wysokość tego świadczenia. Narzędzie to umożliwia każdemu nauczycielowi wpisanie swoich danych, takich jak staż pracy, wiek i średnie zarobki, aby uzyskać informację o przybliżonej wysokości przysługującego mu świadczenia.

Finansowanie świadczeń kompensacyjnych

Warto podkreślić, że nauczycielskie świadczenia kompensacyjne nie są finansowane z odprowadzanych składek emerytalnych, jak ma to miejsce w przypadku standardowych emerytur, ale bezpośrednio z budżetu państwa. Oznacza to, że system świadczeń kompensacyjnych jest niezależny od systemu składkowego ZUS, co czyni go bardziej elastycznym, ale jednocześnie narażonym na zmiany polityczne.

Nauczycielskie świadczenia kompensacyjne stanowią istotne wsparcie dla osób pracujących w zawodzie nauczyciela, które pragną zakończyć karierę zawodową przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. W 2024 roku liczba osób korzystających z tego świadczenia wynosiła 11,3 tysiąca, a przeciętna wysokość kompensówki to niemal 4000 zł. Choć liczba beneficjentów maleje z roku na rok, świadczenia te wciąż odgrywają ważną rolę w polskim systemie zabezpieczenia społecznego.