Zwolnienie lekarskie w czasie ciąży. Regulacje prawne sprzyjają porodom
Kobieta w ciąży zasługuje na szczególną ochronę, także w pracy. Chociaż przywileje, na jakie może liczyć, nie są przesadnie duże, mogą okazać się przydatne.
O swoim stanie kobieta w ciąży może powiadomić przełożonego lub dział kadr i płac w dowolnym momencie. W aktualnym porządku prawnym nie ma przepisów nakładających na nią także obowiązek dostarczenia zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego ciążę. Od momentu poinformowania o ciąży kobieta powinna być zwolniona z różnych wymagających szczególnego wysiłku zajęć takich jak na przykład praca w godzinach nadliczbowych czy nocnych.
Istotne terminy
Ale kobieta, która jest w ciąży, może skorzystać przede wszystkim ze zwolnienia lekarskiego w maksymalnym wymiarze 270 dni, czyli dziewięciu miesięcy (na zwolnieniu może zatem przebywać praktycznie przez cały okres ciąży). Prawo do nieobecności w pracy w takim wymiarze przysługuje jej bez względu na bezpośrednią przyczynę – może nią być zarówno sama ciąża, jak i inna choroba.
Dokument usprawiedliwiający nieobecność w pracy ciężarnej może wystawić zarówno ginekolog, jak i lekarz zupełnie innej specjalizacji. Taka pracownica ma wtedy prawo do świadczenia chorobowego w wysokości 100 proc. swojego wynagrodzenia (w przypadku „zwykłej” choroby zwolnienie lekarskie skutkuje zazwyczaj wypłatą pensji lub zasiłku chorobowego w wysokości 80 proc. średniego miesięcznego wynagrodzenia).
Aby jednak prawo do zasiłku w takiej wysokości rzeczywiście jej przysługiwało nie może to być zwykłe zwolnienie, lecz zwolnienie oznaczone kodem „B”. Ważne jest, aby pracownica w ciąży albo upoważniona przez nią osoba, dostarczyła taki dokument do pracodawcy w ciągu siedmiu dni od daty jego otrzymania.
Konieczny kod B
W trakcie zwolnienia kobiecie w ciąży przysługuje zasiłek. Zgodnie z zapisami ustawy z 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2017 r. poz. 992) do ustalenia podstawy wyliczenia wysokości zasiłku chorobowego brane są pod uwagę pełne zarobki za dwanaście miesięcy poprzedzających okres zwolnienia (w przypadku osób zatrudnionych przez, co najmniej, rok).
Wlicza się w to nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, lecz również premie, dodatki czy nagrody, od których odprowadzane były składki na ubezpieczenie chorobowe. Jednak brak kodu B na zwolnieniu, pomimo wiedzy pracodawcy o stanie pracownicy, i tak będzie skutkował obniżeniem wartości zasiłku do 80 proc. wynagrodzenia.
Aby uzyskać wtedy świadczenie w pełnej, możliwej wysokości kobieta powinna przedstawić zaświadczenie potwierdzające jej stan. Jeżeli dotyczyć ono będzie całego okresu zwolnienia, zasiłek chorobowy powinien zostać wyrównany do pełnej, 100 proc. wartości. Jeżeli jednak pracownica nie przedstawi takiego dokumentu, płatnik zasiłku będzie miał obowiązek wyrównania zasiłku, ale dopiero po urodzeniu się dziecka.
Jeżeli niezdolność do pracy przypadała w okresie pół roku (sześciu miesięcy) przed urodzeniem dziecka taka wypłata następuje automatycznie, z urzędu. Nie trzeba w tej sprawie składać specjalnego wniosku.
Macierzyński przed porodem
Po urodzeniu dziecka kobiecie przysługuje urlop tzw. macierzyński. Swój bieg rozpoczyna on co prawda w momencie narodzin, ale kobieta w ciąży może się starać o jego przyznanie również przed porodem. W tym celu musi złożyć specjalny wniosek na podstawie zaświadczenia lekarskiego o terminie planowanego porodu. Urlop macierzyński może się rozpocząć jednak nie wcześniej niż sześć tygodni przed urodzeniem.
