Nadchodzi nowelizacja Kodeksu pracy. Skorzystają zatrudnieni na „śmieciówkach”
Każda pracująca osoba przez lata buduje swój staż pracy. Jednak część nie zdaje sobie nawet sprawy, że umowy cywilnoprawne — jak umowa o dzieło, czy umowa zlecenie — a także prowadzenie działalności gospodarczej do stażu pracy się nie wliczają. Ma to odzwierciedlenie w uprawnieniach pracowniczych. Jakie zmiany wprowadzi nowelizacja Kodeksu pracy? I kiedy wejdą w życie?
Okres zatrudnienia — na co się składa?
W sobotę – 12 września br. – trwały obrady na temat nowelizacji Kodeksu pracy. Precyzyjnie mówiąc, dyskusje toczyły się wokół okresu zatrudnienia. Co wlicza się do niego aktualnie? Kilka rzeczy, w tym:
- zatrudnienie na podstawie umowy o pracę – zarówno na pełen etat, jak i częściowy,
- służba wojskowa – zarówno obowiązkowa, jak i na mocy kontraktu,
- okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych – jeśli były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne,
- urlopy wychowawcze i macierzyńskie – pod warunkiem, że były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne,
- okresy pracy za granicą – jeśli były opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.
Według aktualnego Kodeksu pracy do stażu pracy nie wliczają się ww. zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych i oczywiście okresy pracy „na czarno”, niezdolności do pracy i urlopy bezpłatne.
5 mln Polaków czeka na zmianę
Zmiany w tej kwestii od dłuższego czasu ogłaszało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Ich wprowadzenie wyrównałoby uprawnienia pracownicze, bo do stażu pracy wliczałoby się zatrudnienie na umowę zlecenie lub inną umowę o świadczenie usług, do której — zgodnie z ustawą — stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ale również okres prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, za które zostały opłacone składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe lub wypadkowe.
W grupie beneficjentów planowanych zmian znajduje się blisko 5 mln Polaków. Wskazują na to dane Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, według którego pod koniec 2023 roku liczba osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych wynosiła 1,344 mln. A liczba osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą — aż 3,66 mln.
Dodatkowe uprawnienia pracownicze — jakie?
Po nowelizacji pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę — który świadczył wcześniej pracę na rzecz obecnego pracodawcy na podstawie innej umowy — otrzyma szereg dodatkowych uprawnień pracowniczych. O jakich uprawnieniach pracowniczych mowa? Jednym z nich jest urlop wypoczynkowy, który — dopiero po przekroczeniu 10 lat stażu — wynosi 26 dni. Jeśli pracownik miewał w swojej karierze okresy pracy na podstawie innej umowy niż o pracę, przysługuje mu (maksymalnie) 20 dni wolnego w roku.
Zmiany obejmą również dłuższy okres wypowiedzenia, wyższą odprawę, dodatek stażowy bądź nagrodę jubileuszową. Planowana nowelizacja Kodeksu pracy ma wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. Czy tak się stanie? I czy obowiązywałaby wstecz? Dostępne obecnie informacje — jak na razie — tego nie potwierdzają.
