Pukają do drzwi, sprawdzają jedną rzecz. Masowe kontrole Polaków - "oszukują na potęgę"

Masowe kontrole L4 w 2024 roku

W związku z całą masą "lewych" zwolnień lekarskich w 2024 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) wzmocnił działania kontrolne. Dzięki nowoczesnym technologiom, w tym sztucznej inteligencji, liczba kontroli wzrosła, a co za tym idzie, udało się zaoszczędzić na próbach wyłudzenia pieniędzy z zasiłku chorobowego.

Od początku 2024 roku ZUS przeprowadza intensywne kontrole osób przebywających na zwolnieniach lekarskich. Jak wynika z raportu ZUS, w pierwszym półroczu tego roku przeprowadzono aż 260,8 tys. sprawdzeń, co jest znaczącym wzrostem w porównaniu do lat poprzednich. Główna zmiana w podejściu ZUS polega na wykorzystaniu nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji, która umożliwia szybkie przetwarzanie dokumentacji i identyfikację podejrzanych przypadków.

Zobacz też: Dostaniesz list od ZUS. Będzie w nim bardzo ważna kwota: co robić?

W wyniku tych działań, od stycznia do końca czerwca ZUS zdołał wstrzymać, obniżyć lub cofnąć wypłaty zasiłków chorobowych na łączną kwotę 117,5 mln złotych. Dla porównania, w analogicznym okresie 2023 roku kwota ta wynosiła 85,5 mln złotych, co pokazuje, jak skutecznie wprowadzone zmiany przynoszą korzyści finansowe dla ZUS. Te liczby pokazują, że kontrole przynoszą realne efekty, a system jest bardziej wydajny niż kiedykolwiek wcześniej.

Czego nie wolno robić na zwolnieniu lekarskim?

Zwolnienie lekarskie daje pacjentowi możliwość odpoczynku i regeneracji, aby wrócić do pracy w pełni sił. Zgodnie z przepisami, osoba na L4 musi postępować zgodnie z zaleceniami lekarza, a lista czynności zakazanych jest znacznie dłuższa niż dozwolonych. Wszystko zależy od rodzaju zwolnienia i od tego, czy pacjent ma zalecenie "leżenia", czy "chodzenia".

• Zwolnienie z zaleceniem leżenia: W takim przypadku pacjent musi ograniczyć swoją aktywność do minimum. Może opuścić miejsce zamieszkania jedynie w celu wizyty u lekarza, na rehabilitację lub do apteki po niezbędne leki. Każde inne wyjście z domu, zwłaszcza na dłuższy czas, jest niedozwolone. W razie kontroli ZUS, pacjent musi mieć możliwość udokumentowania swojej nieobecności, np. przedstawiając paragon z apteki lub zaświadczenie o wizycie lekarskiej.
• Zwolnienie z możliwością chodzenia: Jeśli lekarz zezwolił pacjentowi na chodzenie, może on wykonywać podstawowe czynności, takie jak zakupy spożywcze, krótki spacer czy wizyta u lekarza. Należy jednak unikać bardziej angażujących aktywności, takich jak podróże, uczestnictwo w spotkaniach towarzyskich, czy przeprowadzanie remontu. Takie działania mogą zostać uznane za nadużycie zwolnienia lekarskiego.

Sporty i inne aktywności: Uprawianie sportu jest na ogół zabronione podczas zwolnienia lekarskiego , chyba że lekarz wyraźnie zalecił aktywność fizyczną jako część terapii. Dotyczy to także osób przebywających na L4 z powodu powikłań ciążowych. Zbyt intensywna aktywność może nie tylko zaszkodzić zdrowiu, ale również doprowadzić do utraty prawa do zasiłku chorobowego.

Pacjenci nie muszą przebywać w miejscu zameldowania lub zamieszkania, ale są zobowiązani poinformować ZUS o miejscu swojego pobytu w ciągu trzech dni od rozpoczęcia zwolnienia.

Jakie kary grożą za niewłaściwe wykorzystanie L4?

ZUS ma szerokie uprawnienia kontrolne, jeśli chodzi o weryfikację, czy pacjent rzeczywiście wykorzystuje zwolnienie lekarskie zgodnie z jego przeznaczeniem. Kontrole mogą być przeprowadzane zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w innych miejscach, które pacjent wskazał jako miejsce pobytu.

Jeżeli kontrolerzy ZUS podczas wizyty stwierdzą, że pacjenta nie ma w domu lub że wykonuje on czynności niezgodne z zaleceniami lekarskimi, sporządzą raport z kontroli. Pacjent ma prawo złożyć wyjaśnienia, np. dostarczając dowód zakupu leków lub dokumentację medyczną. W przypadku braku wiarygodnych wyjaśnień ZUS może zdecydować o cofnięciu prawa do zasiłku chorobowego za cały okres trwania L4. Oznacza to, że pacjent nie tylko nie otrzyma już pieniędzy za dalszy czas zwolnienia, ale będzie musiał zwrócić wszystkie środki, które otrzymał do tej pory.

Niewłaściwe wykorzystanie L4 niesie również poważne konsekwencje w kontekście relacji z pracodawcą. Pracodawca ma prawo zwolnić pracownika dyscyplinarnie, jeżeli ten nadużywa zwolnienia lekarskiego. Taki pracownik traci prawo do wynagrodzenia za okres pobytu na L4, a jego przyszłe szanse na zatrudnienie mogą ulec znacznemu pogorszeniu.

Nowe technologie w służbie kontroli L4

W 2024 roku ZUS postawił na nowoczesne technologie, w tym sztuczną inteligencję, która znacznie przyspiesza proces przetwarzania danych i identyfikację potencjalnych nadużyć. Dzięki temu ZUS jest w stanie efektywniej monitorować zwolnienia lekarskie, a liczba przeprowadzonych kontroli wzrosła o kilkadziesiąt procent w porównaniu do lat ubiegłych.

Wzrost skuteczności kontrolowania zwolnień lekarskich jest kluczowy, ponieważ pozwala na zaoszczędzenie milionów złotych, które mogłyby być wypłacane osobom nadużywającym systemu. Tylko w pierwszej połowie 2024 roku ZUS zdołał zaoszczędzić ponad 117 milionów złotych dzięki wstrzymaniu lub cofnięciu wypłat zasiłków chorobowych.

Zwolnienia lekarskie są istotnym narzędziem, które ma na celu wspieranie pracowników w powrocie do zdrowia. ZUS, aby zapobiegać nadużyciom, intensywnie kontroluje, czy osoby przebywające na L4 stosują się do zaleceń lekarskich i nie nadużywają systemu. Wprowadzenie nowoczesnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, przyspieszyło proces kontroli, co przyniosło znaczne oszczędności.

Osoby przebywające na L4 powinny być świadome, że niewłaściwe wykorzystanie zwolnienia może skutkować nie tylko utratą zasiłku, ale również konsekwencjami dyscyplinarnymi ze strony pracodawcy. Dlatego tak ważne jest, aby podczas zwolnienia lekarskiego postępować zgodnie z zaleceniami lekarza i unikać działań, które mogą budzić podejrzenia o nadużycie.