Spadek nastrojów konsumenckich. Powyborczy optymizm gaśnie z miesiąca na miesiąc
Centrum Badania Opinii Społecznej opublikowało najnowszy raport z badania nad nastrojami konsumenckimi wśród Polaków. Ankieta przeprowadzona pod koniec sierpnia wskazuje, że zwiększa się niepewność i pojawiają się obawy wobec spadku dochodów. W parze z tym idzie zmiana oczekiwań inflacyjnych. Powyborczy entuzjazm opadł.
Polacy muszą oszczędzać na bieżących podatkach, blisko co piąty musi na nie pożyczać
Jak informuje CBOS , zwiększył się wśród badanych odsetek osób, które w ciągu miesiąca poprzedzającego badanie musiały ograniczyć wydatki na zaspokojenie bieżących potrzeb . Rośnie on od systematycznie trzech kwartałów - badania z końca 2023 r. wskazywały na ograniczenia u 39 proc. ankietowanych, następnie wartość spadła do 38 proc., by ponownie wzrosnąć do 40 proc. w maju 2024. W sierpniowych danych zaciskać pasa przy opłacaniu bieżących wydatków musiało już 43 proc. badanych.
Aż 17 proc. badanych musiało pożyczać pieniądze , by się utrzymać, co w porównaniu do poprzednich badań oznacza 7-proccentowy wzrost. Spada z kolei liczba osób, którym udało się zaoszczędzić nieco pieniędzy - z 52 proc. do 45 proc.
Sytuacja się pogarsza, ale to nie przeszkadza w planowaniu dużych zakupów
Co ciekawe, mimo trudniejszej sytuacji - konieczności oszczędzania na bieżących zakupach, zapożyczania się na nie oraz poczynienia mniejszych oszczędności - znacząco wzrosła liczba ponadplanowych wydatków . Chodzi o nieplanowany wcześniej zakup mebli czy wycieczek. Tego rodzaju niespodziewane wydatki dotyczyły 35 proc. badanych, czyli aż 7 proc. więcej niż w raporcie udostępnionym w maju br.
Systematycznie, choć powoli, rośnie także liczba osób, które w najbliższym czasie planują większe zakupy czy inwestycje - z badania na badanie o 2 pp., do 22 proc . W pierwszej tegorocznej ankiecie było to 19 proc., a pod koniec zeszłego roku 18 proc. Widać tu trudną do wyjaśnienia sprzeczność - choć Polacy badani przez CBOS spodziewają się pogorszenia własnej sytuacji materialnej, to wydają i planują wydawać coraz więcej.
Nastroje pogarszają się wśród mniej majętnych, optymizm zachowują lepiej sytuowani
Z 20 proc. do 25 proc. wzrosła liczba osób obawiających się spadku dochodów w gospodarstwie. Z 8 proc. do 13 proc. wzrósł odsetek tych, którzy obawiają się znacznego spadku . Nie zmienił się za to procent liczby osób, które spodziewają się zwiększenia przychodów - odsetek optymistów utrzymuje się na 31 proc. Większość jednak w ogóle nie spodziewa się zmian - myśli tak 37 proc. badanych. Jak czytamy w raporcie:
Z analiz zróżnicowań społeczno-demograficznych wynika, że stosunkowo dużym optymizmem konsumenckim – co naturalne – charakteryzują się osoby lepiej sytuowane, o wyższych dochodach osobistych (...) Relatywnie największy optymizm cechuje mieszkańców dużych miast, liczących od 100 000 do 499 999 mieszkańców (4,2), natomiast najmniejszy – mieszkańców wsi (3,4).
Po tym, jak inflacja zaczęła rosnąć, nie powinno dziwić, że proporcjonalnie zwiększają sie oczekiwania inflacyjne wśród konsumentów. W ciągu ostatniego kwartału przybyły (z 32 proc. do 34 proc.) badanych, którzy spodziewają się dalszego wzrostu inflacji w ciągu 12 miesięcy. Analogicznie coraz mniej osób sądzi, że ceny będą spadać - dziś jest ich 13 proc., w ostatnich badaniach było to 17 proc.
