W Polsce jak w raju. Ponad 85 proc. światowej populacji może nam pozazdrościć
W opiniach obcokrajowców, którzy mieli okazję spędzić w Polsce więcej czasu, przebija się opinia, że Polacy nie doceniają tego, jak dobrze żyje się w ich kraju. Również w porównaniu z państwami zachodnimi, do których aspirujemy. Potwierdzają to nowe dane - wg nich Polska znajduje się w górnych 15 proc. państw, w których żyje się najlepiej na świecie.
Polska "w globalnej topce bogactwa"
"Obserwator Gospodarczy" zwraca uwagę na najnowsze odczyty wskaźnika Human Index Development, czyli wskaźnika rozwoju gospodarczego , jaki prowadzi ONZ. NA HDI składają się takie dane, jak dochód narodowy per capita liczony według parytetu siły nabywczej, ale też średnia oczekiwana długość życia czy czas, jaki mieszkańcy w wieku 25 lat poświęcili w swoim życiu na edukację.
W tak opracowanym zestawieniu tylko 13,13 proc. globalnej populacji żyje lepiej, niż Polacy . Bezwzględnie jest to nieco ponad 1 mld osób. Z kolei blisko 6,95 mld ludziom na świecie żyje się w według rankingu HDI gorzej niż osobom, które mieszkają w Polsce. Dane obejmują rok 2023 r.
Kult PKB a standardy życia mieszkańców i redystrybucja
Jak wspomniano, ważnym aspektem badania wskaźnika rozwoju gospodarczego jest połączenie informacji o stopie życiowej, np. o dostępie do edukacji, z odczytami wskaźników gospodarczych. Trzeba jednak brać pod uwagę, że PKB , nawet per capita, i nawet liczony na podstawie parytetu siły nabywczej (koszyk towarów i usług) jest metodą pomiarów dobrostanu daleką od ideału .
W praktyce w Polsce HDI jest niższe w porównaniu z wieloma państwami, do których geograficznie i historycznie jest nam relatywnie blisko. Wyższy wynik osiągnęła Słowacja i Czechy, Słowenia, Estonia czy Grecja. Niżej natomiast jest Litwa, Łotwa czy Portugalia . Na szczycie rankingu plasują się tzw. państwa starej Europy z jednym wyjątkiem. Na 4. miejscu rankingu HDI znalazł się Hong Kong.
Dane z Europy nie są zaskoczeniem, jednak optykę może zmieniać konfrontacja z państwami z innych kontynentów, które często są przez Polaków podziwiane, np. południowo-wschodnia Azja, której świat zazdrości zaawansowania technicznego, badań i rozwoju. Zapominamy jednak, że dobra tam produkowane nie są szczególnie nierówno dystrybuowane - przypomnijmy, że według HDI gorzej niż w Polsce żyje blisko 7 mld ludzi z 8-miliardowej światowej populacji.
Wskaźniki HDI są podatne na wypaczenia, jednak suche dane nie kłamią
Rzecz jasna określanie stopy życiowej, dobrobytu i standardów życia to kwestia dużo bardziej zniuansowana, niż tylko skorygowane PKB, dostęp do edukacji i oczekiwana długość życia. Skupić można się na przykład na medianie dobrobytu przeciętnego Polaka , który zestawiany był z analogicznymi z innych państw i tym, jak się ona odnosi do rzeczywistych realiów życia Polaków w ogóle.
Inni komentatorzy zwracają uwagę, że Polacy chętnie porównują się do państw nie sobie pod różnymi względami najbliższymi, lecz do krajów o najwyższej stopie życiowej na świecie . W takiej optyce wyzwaniem jest więc identyfikacja realistycznych aspiracji, jednak trudno, aby rozwiązaniem miało być zaniżenie ambicji do regionów, które znajdują się w niepomiernie trudniejszej sytuacji.
Powodem do zadowolenia ma być liczba osób, która Polakom może pozazdrościć, co z kolei zwraca uwagę na nierównomierne rozmieszczenie geograficzne dobrobytu i niedoli . Analiza bezwzględnych danych bez poprawki na położenie ma problem z terenami, gdzie gęstość zaludnienia jest na tyle duża, że mieszka tam istotna część światowej populacji, a jednak żyje się tam bardzo trudno.
