Dwa razy zastanowisz się przy koszu na śmieci. Nowe zasady od 2025 r.

Od 2025 r. nie wyrzucisz odzieży do kosza. Co zmieniają nowe przepisy?

Od 2025 r. w Polsce zaczną obowiązywać przepisy unijne, które całkowicie zmienią sposób pozbywania się tekstyliów. Ubrania, obrusy, firany, koce czy prześcieradła nie będą mogły trafić do zwykłych pojemników na odpady. Obowiązkowe stanie się ich dostarczenie do Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK). Konieczność takiego rozwiązania KE punktowała już kilka lat temu, w 2021 r. głośno wybrzmiał głos Fundacji Ellen MacArthur, która oceniła, że tylko w latach 2000 – 2015 światowa produkcja odzieży uległa podwojeniu .

Celem nowych regulacji jest ograniczenie marnowania surowców oraz zmniejszenie ilości odpadów tekstylnych. Według danych Komisji Europejskiej przeciętny obywatel UE wyrzuca rocznie aż 11 kg tekstyliów , które mogłyby być ponownie wykorzystane. W Polsce gminy już przygotowują się do wdrożenia tych wymogów. W wielu miejscach pojawiają się nowe punkty zbiórki, a samorządy rezygnują z kontenerów na odzież używaną obsługiwanych przez firmy zewnętrzne.

Gminy alarmują: co z tekstyliami, które trafią do PSZOK-ów?

Chociaż regulacje mają ułatwić recykling, samorządy podnoszą poważne wątpliwości. Czy odzież oddana do PSZOK-ów rzeczywiście zostanie przetworzona, czy trafi do spalarni? Problemem jest brak odpowiedniej infrastruktury do segregacji i recyklingu tekstyliów na dużą skalę. Władze lokalne obawiają się, że część materiałów będzie niemożliwa do ponownego użycia z powodu zanieczyszczenia lub uszkodzenia.

Ma to na celu minimalizowanie zużycia surowców oraz zmniejszenie produkcji odpadów. Odzież i tekstylia będą obowiązkowo segregowane w osobnych pojemnikach lub punktach – czytamy w komunikacie Urzędu Miejskiego w Wałczu.

Niektóre gminy rozważają wprowadzenie mobilnych punktów odbioru tekstyliów, szczególnie na dużych osiedlach i w centrach handlowych. To rozwiązanie ma pomóc mieszkańcom łatwiej dostosować się do nowych zasad.

Nowe przepisy w praktyce. Co musisz wiedzieć?

Nowe regulacje wynikają z Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/851 , która zobowiązuje kraje członkowskie do selektywnej zbiórki tekstyliów od 2025 roku. Zmiany obejmą szeroki zakres produktów, w tym:

• odzież,
• obrusy,
• firany i zasłony,
• koce, narzuty, prześcieradła,
• czyste szmaty i czyściwa.

Zgodnie z dyrektywą odpady tekstylne mają być segregowane podobnie jak papier, szkło czy tworzywa sztuczne. Materiały oddawane do PSZOK-ów muszą być czyste i wolne od substancji niebezpiecznych, takich jak smary czy farby.

Jednym z kluczowych kompetencji do powodzenia nowych regulacji jest edukacja społeczeństwa: zamiast wyrzucać ubrania, które są w dobrym stanie, warto rozważyć ich oddanie osobom potrzebującym lub do organizacji charytatywnych. „Rzeczy, które są nam już niepotrzebne, mogą być przydatne komuś innemu” – przypomina komunikat z Wałcza.