Komisja Europejska zdecydowała: w Polsce stanie rafineria. To sygnał — Unia ma pilną potrzebę
W obliczu niezwykle napiętej sytuacji na arenie międzynarodowej Unia dąży do zwiększenia bezpieczeństwa wspólnoty na różnych obszarach. We wtorek 25 marca Komisja Europejska przyjęła wykaz projektów strategicznych, które mają być krokiem do osiągnięcia tego celu. Na liście znalazła się inwestycja, która ze wsparciem KE zostanie zrealizowana w Polsce.
Polska inwestycja w unijnym planie strategicznym
Pod koniec lutego Ursula von der Leyen podczas Europejskiego Szczytu Przemysłowego przedstawiła wstępne założenia planu, którego celem jest zabezpieczenie i zapewnienie konkurencyjności europejskiej gospodarki. W nowej strategii nazwanej “Czystym Ładem Przemysłowym” znalazł się punkt dotyczący obiegu zamkniętego oraz pozyskiwania surowców krytycznych w obrębie UE.
Zwiększanie strategicznych zdolności UE w obszarze surowcowym jest teraz priorytetem, czego wyrazem jest szczegółowy wykaz najważniejszych projektów w tym zakresie. Lista przyjęta przez KE we wtorek 25 marca zawiera 47 inwestycji, wśród nich znalazła się rafineria metali ziem rzadkich, która ma stanąć w Polsce. Wiadomo już gdzie stanie i kto będzie odpowiedzialny za to przedsięwzięcie.
Polacy wybudują rafinerię metali ziem rzadkich
Metale ziem rzadkich to grupa 17 pierwiastków chemicznych, które odgrywają kluczową rolę w nowoczesnych technologiach. Właściwości magnetyczne, luminescencyjne i katalityczne takich surowców są wykorzystywane między innymi w produkcji elektroniki, zaawansowanych materiałów oraz urządzeń medycznych i energetycznych. Metale ziem rzadkich występują najczęściej w postaci tlenków w minerałach, a ich rozdzielenie wymaga skomplikowanych procesów chemicznych. Wydobycie również jest kosztowne z uwagi na duże rozproszenie surowców w skorupie ziemskiej.
W branży medycznej, elektronicznej czy motoryzacyjnej zapotrzebowanie na surowce krytyczne staje się coraz większe. Większość globalnej produkcji metali ziem rzadkich kontrolują Chiny, od których Europa chce się teraz uniezależnić. Państwa zaczęły inwestować w poszukiwania nowych złóż oraz bardziej zaawansowane metody przetwarzania minerałów.
Alternatywą w tym przypadku może być również recykling. Ursula von der Leyen zapowiedziała już, że Europa położy większy nacisk na odzyskiwanie surowców krytycznych w obrębie UE, zamiast wysyłać cenne odpady do Chin. Komisja Europejska poinformowała o swoich następnych działaniach w tym zakresie.
Nowe projekty strategiczne stanowią ważny kamień milowy we wdrażaniu aktu w sprawie surowców krytycznych (CRMA), którego celem jest zapewnienie, aby do 2030 r. europejskie wydobycie, przetwarzanie i recykling surowców strategicznych zaspokajały odpowiednio 10 proc. i 40 proc. i 25 proc. zapotrzebowania UE. Pomagając Europie w osiągnięciu tych celów, nowe projekty strategiczne w znacznym stopniu przyczyniają się do transformacji ekologicznej i cyfrowej w Europie, wspierając jednocześnie europejski przemysł obronny i przemysł lotniczy — czytamy w komunikacie KE.
Kolejnym etapem zmiany może być projekt nowej rafinerii. Budowa ma potrwać około 18 miesięcy i będzie realizowana na terenie Puław. Co już wiadomo o tym projekcie?
Rafineria powstanie na terenie należącym do Grupy Azoty
Budowa rafinerii metali ziem rzadkich jest przewidziana na lata 2027-2028. Obiekt ma stanąć na terenie należącym do puławskich Azotów, a realizacją przedsięwzięcia zajmie się firma Mkango. W połowie lutego Grupa Azoty podpisała z tą spółką umowę na dzierżawę działki o powierzchni 8 hektarów. Grunty te sąsiadują z polskim przedsiębiorstwem, co zapewnia dostęp do potrzebnej infrastruktury, odczynników oraz mediów. Oprócz tego lokalizacja inwestycji na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej ma gwarantować łatwe połączenie z rynkiem międzynarodowym.
To jasny sygnał ze strony Komisji Europejskiej, że projekty w obszarze pierwiastków ziem rzadkich będą odgrywać istotną rolę dla bezpieczeństwa surowcowego Unii Europejskiej. Jako Grupa Azoty chcemy mieć swój udział w tym procesie, stąd nasza współpraca z Mkango — przekazał Wiceprezes Zarządu Grupy Azoty S.A., Prezes Zarządu Grupy Azoty Puławy Hubert Kamola w oficjalnym komunikacie.
Projekty strategiczne, w tym budowa rafinerii mogą liczyć na skoordynowane wsparcie ze strony Komisji, państw członkowskich oraz instytucji finansowych. Kolejnym ważnym ułatwieniem ze strony KE są uproszczone przepisy dotyczące pozwoleń, co ma zapewnić projektodawcom lepszą przewidywalność z jednoczesnym zachowaniem norm z zakresu ochrony środowiska, polityki społecznej i ładu korporacyjnego.
Mkango ma jeszcze sfinalizować pełne studium wykonalności, jak na razie spółka zakłada, że budowa rafinerii potrwa 18 miesięcy.
Status strategiczny projektu budowy rafinerii metali ziem rzadkich potwierdza znaczenie tego projektu dla zapewnienia dostaw tych metali w całej Unii Europejskiej. Głęboko wierzymy, że uzyskanie tego statusu zapewni naszemu projektowi skoordynowane wsparcie ze strony Komisji, państw członkowskich i instytucji finansowych, w tym dostęp do rynku odbiorców — wyjaśnia dr Jarosław Pączek, członek zarządu Mkango Polska sp. z o.o., przedstawiciel w Polsce Mkango Resources ltd. (MKA:LSE).
Produkcja w mającym powstać zakładzie wzmocni bezpieczeństwo dostaw metali ziem rzadkich w Europie, które są stosowane między innymi w hybrydowych pojazdach elektrycznych, turbinach wiatrowych oraz innych ekologicznych technologiach. Drugim projektem, tym razem z dziedziny recyklingu, który również ma być realizowany w Polsce zajmie się spółka Elemental Strategic Metals Sp. z o.o.
