Rewolucyjny pomysł na selektywną zbiórkę odpadów. W Polsce pojawiły się już pierwsze Olejomaty
Ochrona środowiska staje się coraz większym wyznaniem zarówno dla państwowych rządów jak i społeczeństwa na całym świecie. Utylizacja odpadów jest procesem żmudnym i kosztownym, nie wspominając już o tym, że część ludzi go dodatkowo utrudnia, nieprawidłowo segregując śmieci. Pojawiło się już kilka innowacji, jednak do powszechnego użytku jeszcze daleka droga, choć niektóre dziedziny zdecydowanie nabierają rozpędu. Tak jest w przypadku radzenia sobie z UCO, czyli zużytym olejem kuchennym.
Problemy z utylizacją śmieci
Coraz więcej tworzyw sztucznych zawiera w sobie substancje, które nie ulegają rozkładowi lub są niezwykle szkodliwe dla środowiska naturalnego. Późniejsza utylizacja takich odpadów wymaga coraz większych nakładów finansowych, a sam proces nie należy do łatwych. Jakimś rozwiązaniem jest wycofywanie ich z użytku, tak ma się niedługo stać z substancjami PFAS, nazywanymi również “wiecznymi chemikaliami”. Znajdują się w wielu przedmiotach codziennego użytku: ubraniach oraz innych tekstyliach, opakowaniach na żywność, w kosmetykach, czy środkach czystości. Niedługo stosowanie PFAS ma być zakazane w Unii Europejskiej niemal całkowicie, gdyż mają niezwykle szkodliwe działanie na zdrowie.
A co z innymi odpadami, które również mogą stanowić zagrożenie dla ludzkiego organizmu oraz środowiska naturalnego? Jedną z substancji, która jest problematyczna w utylizacji jest UCO, czyli zużyty olej kuchenny. Dotyczy to nie tylko branż związanych z gastronomią, ale każdego gospodarstwa domowego. Co zrobić z takim olejem — ponownie na nim smażyć, wylać do zlewu, wyrzucić do śmieci? Żadna z tych opcji nie jest dobra. W wielu krajach UCO stanowi poważny problem środowiskowy, w Polsce pojawiły się już pierwsze, rewolucyjne rozwiązania.
Co zrobić ze zużytym olejem kuchennym?
UCO, czyli Used Cooking Oil (ang.) to produkt uboczny, powstający podczas smażenia żywności. Zawiera mieszankę różnych tłuszczów, które były wykorzystywane przez różne branże spożywcze do procesów gastronomicznych, ale nie tylko. Wystarczy w domu smażyć frytki czy schabowe na niedzielny obiad i już trzeba rodzić sobie z utylizacją takiego odpadu. Zużytego oleju kuchennego nie można ponownie wykorzystać w kuchni, ponieważ pod wpływem działania wysokiej temperatury zmienia swoje właściwości i staje się szkodliwy dla zdrowia. Jeżeli wleje się go do kanalizacji, jest wysoce prawdopodobne, że po jakimś czasie trzeba będzie udrożnić zapchane rury. Co w takim razie zrobić?
Utylizacja odpadów UCO to problem globalny. W Chinach zużyty olej kuchenny był nielegalnie oczyszczany i sprzedawany restauracjom do ponownego użytku. Szacuje się, że jeszcze do niedawna około 10 proc. tłuszczu pozyskiwanego przez firmy gastronomiczne pochodziła z takich źródeł. Chińskie władze podjęły stosowne kroki, aby ukrócić ten proceder i teraz większość UCO podlega recyklingowi. Z kolei w Londynie niewłaściwa utylizacja zużytego oleju kuchennego doprowadziła do poważnych tłuszczowych zatorów kanalizacji. Największy odkryto w 2017 roku, ważył 130 ton i miał 250 metrów długości. Koszty usuwania tych blokad sięgają już milionów funtów.
Coraz więcej państw decyduje się na przetwarzanie UCO na biopaliwa, takie rozwiązanie promuje również Unia Europejska. Pozostaje jeszcze selektywna zbiórka, choć metody jej przeprowadzania różnią się między państwami. W Polsce zużyty olej kuchenny, najlepiej przelany do małego pojemnika można wyrzucać do kontenerów z odpadami zmieszanymi. Niektóre Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych również przyjmują UCO. Pojawiła się również trzecia opcja, która zyskuje na popularności i jest dostępna w coraz większej ilości miejsc.
Łatwiejszy recykling UCO dzięki Olejomatom
Od jakiegoś czasu działa Ogólnopolska Zbiórka Zużytego Oleju Spożywczego. Odpady USO mogą zostać w ten sposób przetworzone na biokomponenty do produkcji eko diesla lub innych biopaliw. Oczyszczony, przetworzony olej stosuje się również w piecach olejowych lub w przemyśle chemicznym, przy produkcji różnego rodzaju tworzyw syntetycznych.
W Polsce wystartował już skierowany do gmin projekt “Olejomaty”. W wielu miastach i gminach stanęły specjalne urządzenia, do których można oddawać zużyty olej kuchenny. Została uruchomiona również aplikacja mobilna pod tą samą nazwą, w której można odnaleźć najbliższy punkt z Olejomatem oraz dowiedzieć się więcej na temat prawidłowej segregacji. Za pośrednictwem aplikacji można zbierać punkty za oddany olej i wymieniać je na nagrody.
Do tej pory takie urządzenia stanęły już w gminie Redzikowo, w Żyrardowie, w Ustce, na Helu, w gminie Michałowice. Pierwsze dwa Olejomaty trafiły także do Kędzierzyna-Koźla, Dębnicy Kaszubskiej, Płocka, Sochaczewa, Mszczonowa, gminy Zawadzkie oraz 10 innych gmin zlokalizowanych na terenie Wielkopolski. Liczba miejsc z takimi punktami ma się systematycznie powiększać.
