W tych przypadkach to dziadkowie zapłacą alimenty. Sąd nie będzie miał wątpliwości

Alimenty od dziadków

Zazwyczaj, gdy mówimy o alimentach , mamy na myśli pieniądze zasądzane od jednego z rodziców na rzecz dziecka. To naturalne skojarzenie – w końcu to matka i ojciec są w pierwszej kolejności zobowiązani do utrzymania potomstwa. Jednak rzeczywistość nie zawsze daje się ująć w prostych ramach.

W polskim prawie istnieją przepisy, które rozszerzają krąg osób zobowiązanych do alimentacji . Nie chodzi tu jednak o dalszych krewnych w linii bocznej, lecz o... dziadków dziecka . Choć na pierwszy rzut oka może to wydawać się niesprawiedliwe lub wręcz nieprawdopodobne, obowiązujące regulacje wcale tego nie wykluczają. Wręcz przeciwnie – w określonych przypadkach stanowią jednoznaczną podstawę do takiego zobowiązania.

Kiedy dziadkowie mogą zostać zobowiązani do wspierania wnuków finansowo?

Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym , obowiązek alimentacyjny obejmuje osoby pozostające ze sobą w linii prostej – czyli również dziadków i wnuki . Jednak, co istotne, alimenty te nie są „automatyczne”. Muszą zaistnieć konkretne przesłanki , które sprawią, że sąd rozważy takie rozwiązanie.

Zgodnie z artykułem 132 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego , dziadkowie mogą zostać zobowiązani do alimentacji tylko w trzech przypadkach:

1. gdy nie istnieje osoba zobowiązana w pierwszej kolejności (czyli oboje rodzice dziecka nie żyją),
2. kiedy osoba ta nie jest w stanie wywiązać się ze swojego obowiązku , np. z powodu poważnej choroby lub ubezwłasnowolnienia,
3. jeśli uzyskanie alimentów od osoby zobowiązanej wiąże się z nadmiernymi trudnościami , np. nie można ustalić miejsca jej pobytu.

To właśnie w takich sytuacjach, w których dziecko pozbawione jest realnej możliwości otrzymywania alimentów od swoich rodziców , na scenę mogą wkroczyć dziadkowie. Co ciekawe, prawo nie wskazuje, który z dziadków ma obowiązek świadczenia alimentów jako pierwszy – decyzję podejmuje sąd, biorąc pod uwagę konkretne okoliczności sprawy.

Ile mogą wynieść alimenty od dziadków i kto może o nie wystąpić?

Dla wielu może być zaskoczeniem, że wnuki same mogą wystąpić do sądu z żądaniem zasądzenia alimentów od dziadków. Co więcej, nawet jeśli jeden z rodziców nadal żyje, ale przebywa w zakładzie karnym, cierpi na poważną chorobę psychiczną lub znajduje się w trudnej sytuacji życiowej , to sąd może zdecydować o przeniesieniu tego obowiązku na kolejnych członków rodziny – czyli właśnie na dziadków.

Zazwyczaj taka decyzja poprzedzona jest analizą sytuacji finansowej zarówno dziecka, jak i dziadków . Liczy się m.in. to, czy seniorzy są w stanie udźwignąć taki obowiązek bez uszczerbku dla własnego utrzymania . Nie chodzi więc o świadczenia na poziomie pełnych kosztów utrzymania, ale o wsparcie w zapewnieniu dziecku podstawowych potrzeb , takich jak wyżywienie, odzież czy leczenie.

Warto zaznaczyć, że wysokość alimentów zasądzonych wobec dziadków zazwyczaj jest niższa niż ta, którą płaciłby rodzic. Sąd kieruje się zasadą proporcjonalności – zarówno do potrzeb dziecka, jak i możliwości zobowiązanych. Przykład? Jeśli ojciec był zobowiązany do płacenia 1000 zł miesięcznie, to alimenty zasądzone wobec dziadków mogą wynosić np. 300–500 zł , w zależności od ich sytuacji majątkowej i zdrowotnej.

Nie bez znaczenia pozostaje również to, że sąd może uznać, iż alimenty od dziadków są jedyną realną opcją dla zapewnienia minimum egzystencji dziecka , a jednocześnie nie pogorszą znacząco jakości życia seniorów .

Temat alimentów od dziadków to wciąż rzadko poruszane, ale coraz bardziej realne zjawisko w polskim systemie prawnym. Warto wiedzieć, że prawo dopuszcza takie rozwiązanie , a w razie konieczności – potrafi po nie sięgnąć.