ZUS wypłaca pieniądze po zmarłych na wniosek. Do wzięcia średnio 29 tys. zł
System subkont w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) to kluczowy element polskiego systemu emerytalnego, pozwalający na przechowywanie i zarządzanie środkami, które po śmierci ich właściciela mogą być dziedziczone. Niestety, wiele osób nie wie, co prowadzi do sytuacji, w której duże sumy pieniędzy pozostają niewykorzystane. Jak je odzyskać?
Subkonto w ZUS - czym jest i kto może je mieć?
Subkonto w ZUS to osobny rachunek, na którym gromadzone są składki emerytalne odprowadzone przez osoby ubezpieczone. Różni się od standardowego konta emerytalnego tym, że jest dziedziczne, a środki na nim zgromadzone mogą zostać przekazane uprawnionym osobom po śmierci właściciela subkonta.
ZUS tworzy subkonto automatycznie dla osób urodzonych po 1968 roku. Osoby starsze, urodzone przed 1969 rokiem, mają subkonto tylko wtedy, gdy należą do Otwartego Funduszu Emerytalnego (OFE). Informacje na subkoncie obejmują między innymi wartość zwaloryzowanych składek oraz kwoty środków przekazanych przez OFE. Na subkoncie gromadzone są różne rodzaje składek i funduszy, w tym:
- Zwaloryzowane składki emerytalne - obejmują wartość składek powiększoną o odsetki i inne opłaty.
- Środki przekazane z OFE - jeżeli właściciel konta należy do OFE, jego środki są częściowo przekazywane do subkonta w ZUS, co od 2014 roku wynosiło 51,5% jednostek rozrachunkowych OFE.
- Wpłaty osób ubezpieczonych - zależnie od decyzji właściciela, składka emerytalna może w całości trafiać na subkonto ZUS lub być dzielona między OFE i ZUS.
Środki zgromadzone na subkoncie są istotną częścią kapitału emerytalnego i mogą stanowić spory zasób. Średnia kwota środków na subkontach zmarłych osób wynosi około 29 tys. zł, warto więc się nimi zainteresować.
Dziedziczenie środków z subkonta - jak to działa?
Prawo do dziedziczenia środków na subkoncie przysługuje osobom wskazanym przez zmarłego, które zostały uprawnione do otrzymania tych funduszy. Jeżeli zmarły nie złożył stosownej dyspozycji dotyczącej dziedziczenia, środki te wchodzą do masy spadkowej .
Aby odziedziczyć środki z subkonta, konieczne jest jednak złożenie odpowiedniego wniosku. Proces ten nie odbywa się automatycznie, co często prowadzi do sytuacji, w której spadkobiercy nie podejmują działań, pozostawiając zgromadzone środki niewykorzystane. ZUS nie informuje automatycznie o możliwości dziedziczenia tych środków, więc bliscy zmarłego najczęściej nie mają o nich pojęcia - a powinni sami zgłosić się po wypłatę.
Wypłata środków z subkonta po śmierci posiadacza - krok po kroku
Osoba uprawniona do dziedziczenia powinna złożyć w ZUS odpowiedni wniosek o wypłatę. Można to zrobić za pomocą formularza USS (Wniosek o transfer/wypłatę środków z subkonta osoby ubezpieczonej). Jeśli zmarły należał do OFE, podział środków rozpoczyna się od OFE. Po ich podziale OFE przekazuje informację o podziale do ZUS, który z kolei dokonuje transferu na subkoncie. Jeśli zmarły nie wskazał uprawnionych do otrzymania środków, środki na subkoncie wchodzą w skład masy spadkowej i dziedziczone są na zasadach ogólnych.
Należy pamiętać, że dziedziczenie środków z subkonta ZUS nie jest możliwe w każdej sytuacji. Przykładowo, jeżeli osoba posiadająca subkonto w ZUS osiągnęła wiek emerytalny i przeszła na emeryturę, środki te zostają wliczone do jej świadczenia emerytalnego i przestają podlegać dziedziczeniu. Bliscy mogą jednak skorzystać z tzw. wypłaty gwarantowanej, która przysługuje do 36 miesięcy po śmierci emeryta.
Ważnym aspektem, który często prowadzi do nieporozumień, jest podobieństwo zasad dziedziczenia środków zgromadzonych na subkoncie ZUS i na koncie w OFE. Subkonto w ZUS jest traktowane na równi z rachunkiem w OFE pod względem prawnym. To oznacza, że w obu przypadkach środki są dziedziczone po śmierci ich właściciela.
Od 2014 roku osoby ubezpieczone mogą decydować, czy część ich składki emerytalnej ma trafiać do OFE, czy na subkonto ZUS. Decyzję tę można podjąć podczas tzw. okienka transferowego, które otwiera się co cztery lata w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca. Jeżeli dana osoba chce, by jej składki trafiały do OFE, składa stosowny wniosek w ZUS. Jeśli decyzja nie zostanie zmieniona, składki automatycznie trafią na subkonto ZUS.
Dziedziczenie środków zgromadzonych na subkoncie ma istotne znaczenie dla bliskich osoby ubezpieczonej, która zmarła przed osiągnięciem wieku emerytalnego - pieniądze te mogą stanowić istotne wsparcie finansowe dla ich rodzin.
