Dodatkowa renta w zamian za mieszkanie. Coraz więcej seniorów się na to decyduje
Ciężka sytuacja finansowa wielu polskich emerytów każdego dnia zmusza do podejmowania wyjątkowo trudnych decyzji oraz wyborów. Okazuje się, że coraz więcej seniorów przekazuje swoje nieruchomości w zamian za dodatkowe świadczenia pieniężne, wypłacane im co miesiąc. To tak zwana odwrócona hipoteka. Problemów jednak nie brakuje.
150 mln zł w mieszkaniach od seniorów
Odwrócona hipoteka zyskuje w Polsce coraz większą popularność. To mechanizm umożliwiający seniorom przekazanie prawa własności mieszkania w zamian za dożywotnią rentę. Taka opcja może być szczególnie atrakcyjna dla osoby, która nie posiada bliskich, którym chciałaby zostawić nieruchomość. Według szacunków wartość nieruchomości przekazanych w ten sposób przez emerytów już przekroczyła 150 milionów złotych.
Mimo to, comiesięczne kwoty wypłacane seniorom pozostają stosunkowo niskie, co rodzi pytania o rzeczywistą zasadność i opłacalność tego rozwiązania. Jak to wygląda w liczbach?
Dodatkowa emerytura za mieszkanie
Mechanizm odwróconej hipoteki polega na tym, że senior przekazuje funduszowi hipotecznemu lub firmie prawo własności do swojej nieruchomości, za co otrzymuje regularne wpłaty, które są mu przelewane do końca życia. Po śmierci takiej osoby fundusz może dowolnie rozporządzać pozyskanym w ten sposób lokalem. System można więc określić jako dodatkową emeryturę , którą pobiera się w zamian za oddanie domu lub mieszkania.
Z raportu Związku Przedsiębiorstw Finansowych wynika, że największą grupą podpisującą umowy odwróconej hipoteki są osoby w wieku od 75 do 80 lat. Od 2010 roku fundusze hipoteczne wypłaciły w ramach tej formy finansowania łącznie 34 mln zł, z czego tylko w 2023 roku seniorzy otrzymali około 5 mln zł. Dla porównania wartość wszystkich przekazanych mieszkań wynosi już ponad 150 mln zł. Przeciętna wartość nieruchomości przekazywanych funduszom wynosiła 411,6 tys. zł, a ich średnia powierzchnia to 51,7 m2.
Mimo, że wartość nieruchomości przekazywanych w ramach odwróconej hipoteki jest zazwyczaj wysoka, miesięczne wypłaty, które otrzymują seniorzy, są niskie. Średnia miesięczna kwota w 2023 roku wynosiła zaledwie 1033 zł.
Problem z regulacjami prawnymi
Jak informuje serwis „Bankier.pl”, mimo rosnącej popularności, odwrócona hipoteka wciąż nie jest w pełni uregulowana prawnie. Obecnie umowy zawierane w ramach tego instrumentu opierają się głównie na przepisach ogólnych, takich jak ustawa o księgach wieczystych czy kodeks cywilny. Brak szczegółowych regulacji może więc rodzić wątpliwości i niepewność zarówno po stronie seniorów , jak i instytucji finansowych, choć można zakładać, że to ci pierwsi częściej padają ofiarami w starciach z instytucjami finansowymi.
Atrakcyjność odwróconej hipoteki pozostaje dyskusyjna. Decyzja o skorzystaniu z takiej możliwości powinna być jednak podjęta po dokładnej analizie warunków umowy oraz po konsultacji z doradcą finansowym.
