Ogromne podatki dla firm w Polsce. Muszą płacić więcej niż wymaga Unia
Polskie przedsiębiorstwa muszą mierzyć się z rzeczywistością, która często odbiega od tego co przepisy mówią o podatkach. Choć według przepisów nominalna stawka CIT wynosi 19 proc., raporty pokazują, że firmy faktycznie płacą znacznie więcej. Jakie są przyczyny tego zjawiska i jakie wyzwania stawia przed nimi polski system podatkowy?
Efektywna stawka podatkowa – 30% zamiast 19%
Nominalna stawka podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w Polsce wynosi 19 proc. , jednak okazuje się, że realne obciążenia przedsiębiorstw są znacznie wyższe. Według najnowszego raportu firmy Grant Thornton, efektywna stawka podatkowa giełdowych grup kapitałowych sięga aż 30 proc. . Dla porównania, Unia Europejska ustaliła minimalny poziom opodatkowania na 15 proc. , co miało zapewnić uczciwe opodatkowanie globalnych firm.
Jak podkreśla cytowany w raporcie Grzegorz Szysz , partner w departamencie doradztwa Grant Thornton:
Co trzecia złotówka zysku wypracowanego przez największe grupy kapitałowe jest oddawana fiskusowi, co pomniejsza ich konkurencyjność i zdolności inwestycyjne.
Polski system podatkowy nie tylko obciąża firmy finansowo, ale także czasowo. Średnio przedsiębiorcy w Polsce poświęcają 334 godziny rocznie na wypełnianie obowiązków podatkowych, co plasuje nas na drugim miejscu w Europie pod względem czasochłonności przepisów.
Podatki mimo strat – paradoksy polskiego systemu
Sytuacja firm w Polsce staje się jeszcze trudniejsza, gdy mimo poniesionych strat muszą one zapłacić wysoki podatek. W 2023 roku ponad 16 proc. przedsiębiorstw zanotowało straty, a mimo to dwie trzecie z nich musiało uregulować należności wobec fiskusa. To zjawisko szczególnie dotyka sektory, które działają w trudnych warunkach, gdzie zmienność wyników finansowych jest duża.
Rok 2023 okazał się także szczególnie trudny dla firm państwowych. Efektywna stawka podatkowa dla tych podmiotów wyniosła aż 52 proc. , co oznacza niemal dwukrotny wzrost w porównaniu do roku poprzedniego, kiedy to wynosiła 24 proc . Tymczasem prywatne firmy, które jeszcze kilka lat temu płaciły wyższe podatki, obecnie mogą liczyć na niższe obciążenia.
Zagraniczne firmy płacą więcej niż polskie
Zagraniczne przedsiębiorstwa działające w Polsce mierzą się z wyższymi podatkami niż ich krajowi konkurenci. Efektywna stawka podatkowa dla firm zagranicznych wynosi średnio 34 proc. czyli o 5 punktów procentowych więcej niż dla polskich spółek. Rok wcześniej różnica była jeszcze większa – wynosiła aż 10 punktów procentowych .
Rafał Dostatni , ekspert z kancelarii DLA Piper w rozmowie z “Rzeczpospolitą” zwraca uwagę na nieprzewidywalność polskiego systemu podatkowego: "Warto rozważyć podniesienie nominalnej stawki CIT w zamian za usunięcie części wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, co mogłoby wprowadzić większą przejrzystość i zmniejszyć realne obciążenia podatkowe."
Problemem jest także różnorodna interpretacja przepisów przez organy podatkowe, co utrudnia firmom przewidywanie swoich zobowiązań. Eksperci sugerują, że minister finansów powinien częściej wydawać interpretacje ogólne i objaśnienia podatkowe, które mogłyby stanowić zabezpieczenie dla przedsiębiorców i wprowadzić więcej stabilności w systemie.
