Urlop na żądanie w 2025 r. Kto i kiedy może skorzystać? Pamiętaj o ważnej zasadzie
Poza standardowym urlopem wypoczynkowym, pracownicy w określonych sytuacjach mogą również skorzystać z dodatkowego wolnego. Taką możliwość daje między innymi “urlop na żądanie”, który w teorii możemy wziąć w ostatniej chwili. Również ta forma wolnego ma jednak swoje ograniczenia, o których wiele osób zapomina. W jaki sposób skorzystać z urlopu “od zaraz” w 2025 roku?
Urlop na żądanie. Ile dni do wykorzystania?
W teorii urlop na żądanie powinien być najbardziej elastycznym i najszybszym sposobem na opuszczenie jednego lub kilku dni roboczych. Zgodnie z Kodeksem pracy przysługuje on każdej osobie zatrudnionej w ramach umowy o pracę , niezależnie od stażu pracy i etatu.
Urlop ten, w wymiarze 4 dni, wliczany jest w ogólną pulę urlopową (20 lub 26 dni, zależnie od tego, czy jesteśmy aktywni zawodowo od co najmniej 10 lat). Oznacza to, że poza nim dysponujemy 16 lub 22 dniami standardowego urlopu wypoczynkowego. Powinniśmy jednak korzystać z tego przywileju z rozmysłem i pamiętać, że pracodawca nie zawsze nam na to pozwoli.
Kiedy pracownik może skorzystać z urlopu na żądanie?
W przeciwieństwie do zwykłego urlopu, tzw. “uż” możemy wziąć w dowolnym momencie, kontaktując się z pracodawcą na przykład telefonicznie lub mailem. O chęci wzięcia urlopu na żądanie powinniśmy poinformować najpóźniej w tym samym dniu, ale jeszcze przed rozpoczęciem pracy. Natomiast właściwy wniosek możemy wypełnić już po powrocie do pracy. W przypadku tego rodzaju wolnego nie mamy obowiązku wskazania przyczyny.
Jest jednak pewien haczyk. Pracodawca nie ma obowiązku udzielić nam urlopu na żądanie w momencie, kiedy zgłosimy taką potrzebę. Jeśli nasze absencja będzie mieć negatywny wpływ na firmę, wówczas możemy spotkać się z odmową. Powinniśmy również pamiętać, że urlop na żądanie z zasady udzielany jest w pełnych dniach i nie możemy rozdzielić go na godziny. Taka sytuacja może mieć miejsce jedynie w przypadku, gdy pozostały do wykorzystania wymiar urlopu jest krótszy od pełnego dobowego wymiaru czasu pracy. A co z wynagrodzeniem za urlop na żądanie?
Urlop na żądanie a siła wyższa
Kolejnym często popełnianym błędem w kwestii “uż” jest mylenie go z urlopem z powodu siły wyższej . W obu przypadkach mamy do czynienia z dniem wolnym spowodowanym nagłym wydarzeniem, jednak występują tutaj istotne różnice.
Przede wszystkim urlop na żądanie uszczupla pulę urlopu wypoczynkowego, ale jest pełnopłatny . Natomiast w przypadku siły wyższej mamy do wykorzystania dwa dni lub 16 godzin, które nie są wliczane do 20/26 dni urlopu wypoczynkowego, ale otrzymamy za nie jedynie 50 proc. wynagrodzenia . W obu przypadkach natomiast niewykorzystane dni wolne nie przechodzą na kolejny rok . Zasady te obowiązywały w 2024 roku i pozostają bez zmian po 1 stycznia.
